Kəhanəti və kahinlərin əməllərini qətiyyətlə rədd edən Məhəmməd peyğəmbərin (s) cahiliyyə dövründə ərəblər arasında inanca çevrilən quşların adları, səsləri və uçuşlarından uğursuz mənalar çıxarmaq, yaxud çınqıl daşı, noxud, paxlalı bitkilər və s. ilə fala baxmaq kimi bütün fal növlərini qadağan etdiyi məlumdur. Hədislərdə fal və buna bənzər fəaliyyət növlərinin nəticələrinə inananların Məhəmmədə (s) endiriləni inkar etmiş sayılacaqları, namazlarının qırx gün qəbul edilməyəcəkləri şəklində şiddətli xəbərdarlıq vardır. Buna görə də, İslamda Allahın mütləq hakimiyyətinə və birliyinə olan inancı zədələyən, bütlərlə istişarə etmək, onlardan kömək gözləmək kimi cahiliyyə adətlərinin izlərini daşıyan, insanı həqiqi bilgi mənbələrinə istinaddan uzaqlaşdıran hər cür fəaliyyət batil hesab edilmiş, fal və falçılıqla bağlı bütün davranışlar bu mahiyyətdə qadağan olunmuşdur.
Falçılıqla, kəhanətlə yanaşı, cadugərliyi də İslam dini böyük günahlardan hesab etmiş və ona şiddətlə qarşı çıxmışdır. İslam alimləri Allahın diləməsi xaricində cadunun heç kəsə zərərinin toxunmayacağını, müsəlmanın cadu ilə məşğul olmasının və cadu etdirməsinin də haram olduğunu qətiyyətlə vurğulamışlar.
Ayə və hədislərdən göründüyü kimi, İslam dinində qeybi bilmək, insanın qədərini dəyişdirmək iddiası daşıyan, Allahdan başqa varlıqlardan kömək almaq məqsədi güdən xürafatlar, batil inanclar qəti qadağandır və böyük günahdır.
Bütün dinlərin, xüsusilə də İslamın falçılıq və buna bənzər fəaliyyətləri qadağan etməsinə baxmayaraq, təəssüf ki, günümüzdə falçılıq öz fəaliyyətini davam etdirir və buna inanan insanların sayı da azalmaq bilmir. Elmli, ziyalı insanların, hətta özünü müsəlman adlandıran şəxslərin də fala baxdırdığı bir faktdır. Kütləvi informasiya vasitələrində yer alan, televiziya kanallarında və sosial şəbəkələrdə müxtəlif adlarla yayımlanan ulduz falları, ekstrasens proqramları və bənzər təbliğatlar bu mənfi fəaliyyətin inkişafına rəvac verir.
Müxtəlif dövlətlər cəmiyyətdə mənfi meyillərin artmasına və dələduzluq yolu ilə insanların aldadılmasına səbəb olduğu üçün falçılığı qadağan etməyə məcbur olmuşlar. Məsələn, ABŞ-ın bəzi ştatlarında falçılığın qadağan olunması ilə əlaqəli yerli və dövlət qanunları mövcuddur. Belə ki, bu qanunların bəziləri falçılıq termininin işlədilməməsini, bunun başqa terminlərlə ifadəsini (mənəvi dəstək, psixoloji yardım) tələb edir. Elə qanunlar da var ki, ümumiyyətlə, bu fəaliyyət növünü qadağan edir. Yeni Zelandiyada da falçılıq cinayət hesab olunur və bu işlə məşğul olduğu aşkarlanan şəxs yüksək məbləğdə cərimə edilir. Səudiyyə Ərəbistanında və bəzi müsəlman ölkələrində falçılıq qadağandır və bu əməl ölüm, yaxud ömürlük həbslə cəzalandırılır.
Bütün bunlara baxmayaraq, dünyada və ölkəmizdə falçılıqla cadugərlik fərqli don geyindirilməklə, fərqli metodlar tətbiq edilməklə, müxtəlif ad və ünvanlarla cəmiyyətə təqdim edilir. İnsanlar bilməlidirlər ki, falçılıq insanların həyatı ilə oynamaq, insanları psixoloji cəhətdən özündən asılı etmək, bu asılılıq bahasına qazanc məqsədi daşıyan dələduzluq fəaliyyətindən başqa bir şey deyildir.
İnsan öz həyatına rasional, məntiqlə yanaşmalı, bu cür cəfəngiyyatlara inanmamalıdır. Həyatımızda baş verən bütün hadisələr insanın özü, ətrafı və əməllərindən asılıdır. Heç kəs qabaqcadan baş verəcək hadisələri görə və ya dəyişə bilməz. Eləcə də, gələcəkdən xəbər verə bilməz. İnsan gələcəyə dair sadəcə proqnozlar verə bilər. Bu da gördüklərimiz, müşahidə etdiklərimiz və təhlillərimiz əsasında mümkündür. Sabahkı günə olan hava məlumatı və ya xəstəliyin irəliləməsini və geriləməsini müşahidə edən həkimin diaqnozu, siyasətçilərin baş verə biləcək hadisələri şərh etmələri, bizim kimi təhlilçilərin mövcud vəziyyəti öyrənib sonrakı mərhələdə baş verə biləcək hadisələr barədə proqnoz verməsi kimi və s. Buna dünyagörüşü və ya uzaqgörənlik də deyilir.
İnsanın başına nə gəlirsə gəlsin, pənah yeri özü, məntiqli düşüncəsi, düzgün həyat tərzi, problemlərlə səbrlə və qətiyyətli mübarizəsi olmalıdır. Üstəlik müsəlman olduğunu iddia edən insanın pənah yeri falçılar yox, Allah olmalıdır.
Gələcəyiniz, işləriniz, bəxtiniz, qısası, öz xoşbəxtliyiniz üçün müraciət etdiyiniz falçılıq və cadugərlik, aydındır ki, sizi bədbəxtliyə və Allaha şərik qoşmaq kimi böyük günah işlədiyinizə görə Cəhənnəmə yönləndirir.
Əgər müraciət etdiyiniz falçı, həqiqətən də, gələcəyi görə bilsəydi, öz aqibətini görər və bu peşəsindən əl çəkərdi!
Elnarə Kərimova,
Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət Komitəsinin
Təhlil və proqnozlaşdırma şöbəsinin müdiri vəzifəsini icra edən
Report.az