Artıq 24
ildən çoxdur ki, torpaqlarımızın 20 faizi düşmən tapdağı altındadır. Ermənilər tərəfindən
işğal olunan gözəl rayonlarımızdan biri də Qubadlıdır. Avqust ayının 31-də Qubadlının işğalının 24 ili tamam
olacaq. Xeberle.com-un budəfəki müsahibi işğaldan əvvəl və sonra Qubadlı
rayonunun təhsil sitemində işləmiş şəxslərdən biri olan Kamil Əhmədovdur. Kamil
müəllimlə Qubadlının əvvəlki və indiki təhsili barəsində söhbətləşdik.
Haşiyə:Kamil Əhmədov 1952-ci ildə Qubadlı rayonunda anadan
olub. 1975-ci ildə Azərbaycan Pedoqoji Universitetinin riyaziyyat fakültəsini bitirib və 1975-77-ci illərdə Qubadlı rayon Dəmirçilər
kənd orta məktəbində ixtisası üzrə müəllim işləyib. Daha sonra yaşadığı Diləli
Müskanlı kəndində riyaziyyat müəllimi kimi fəaliyyət göstərib. 1980-ci ildən Qubadlı
rayon Xalq Maarif Şöbəsində metodist kimi çalışıb.Daha sonra Diləli Müskanlı kənd
məktəbində direktor, Təhsil Şöbəsində inspektor, Metod kabinetin müdiri vəzifələrində
işləyib. Hazırda Qubadlı rayon Təhsil Şöbəsinin müdir müavinidir.
Qubadlı rayonunun əhalisi sadə və gözəl həyat tərzi
sürürdülər
Qubadlı
rayonu özünün təbii sərvətləri, tarixi şəxsiyyətləri, görkəmli elm adamları,
xalq qəhrəmanları, respublika səviyyəli dövlət və ictimai xadimləri, istedadlı
alimləri, nəhəng qələm sahibləri, flora və faunası, milli adət-ənənələri,
tarixi-mədəni abidələri, çoxsaylı çayları və bulaqları, təbii sərvətləri ilə məşhur
olub. Saflıq, təmizlik, paklıq, düzgünlük, Tanrıya tapınmaq, kişiyə xarakterik
xüsusiyyətlər kimi ülvi keyfiyyətlər bu ərazidə yaşayan əksər insanlarda öz əksini
tapırdı. Qadınları bizim milli qəhrəmanımız Həcər, kişiləri Nəbi və neçə-neçə
milli qəhrəmanlarımızın timsalında böyüyüb boya-başa çatırdılar. Səmimilik,
dostluq kimi gözəl xüsusiyyətlər o insanlarda formalaşmışdı və bu gün də
Qubadlı rayonundan olan insanlarda bu xüsusiyyətlər var. İnsanlar birmənalı
olaraq çox əməksevər idi və rayonda ən çox kənd təsərrüfatı, heyvandarlıq,
tütünçülük, baramaçılıq, çəltikçilik inkişaf etmişdi. Bu sahədə işləyən çoxlu əmək
qəhrəmanları var idi. O dövrdə psixoloji və iqtisadi çətinliklərinin olmasına
baxmayaraq, rayonun əhalisi sadə və gözəl həyat tərzi sürürdülər.
Neçə-neçə şagirdlər keçmiş Sovetlər Birliyi məkanındakı
nüfuzlu ali məktəblərə qəbul olurdular
Bütün dövrlər
üçün təhsil Qubadlı rayonunun aparıcı, strateji sahəsi olub. Elə bu dövrdə də təhsil
böyük bir sferanı əhatə edirdi. Bu bir həqiqətdir ki, adətən dağlıq ərazidə,
rayon mühitində yaşayan insanların təbiətindən,
suyundan, havasından və digər parametrlərdən asılı olaraq onlar təhsilə çox
bağlı olurlar. Bizim ərazidə də insanların təhsilə bağlılığı birmənalı idi. Rayondan
nə qədər abituriyent universitetlərə sənəd verirdi və neçə-neçə şagirdlərimiz
respublikanın, eləcə də keçmiş Sovetlər Birliyi məkanındakı nüfuzlu ali məktəblərə
qəbul olurdular. Bütün bunlar həmin dövrdə respublikamızda birinci şəxs işləmiş
Heydər Əliyevin tarixi xidmətlərindən sayılır.
Təhsil inkişaf etdi...
Ulu öndərimiz
Heydər Əliyev 1969-cu ildə hakimiyyətə gələndə elə bil ab- hava, insanların işə,
təhsilə münasibəti dəyişdi. Əvvəllər deyirdilər ki, prokurorun oğlu prokuror, məhkəmə
sistemində işləyənin övladı həmin sistemdə işləməlidir. Amma Heydər Əliyevin
gözəl bir həyat devizi var idi: " Qoy ədalət zəfər çalsın!”. Yəni kimin
qabiliyyəti, savadı, intellekti var getsin oxusun. Özü də çoxsaylı şagirdlərə dəstək
olurdu. Uzun müddət gündəmdə olan və öz həll yolunu tapmayan məsələləri Heydər
Əliyev yoluna qoydu, tənzimlədi. Yeni yollar salındı, məktəblər, uşaq bağçaları
tikildi, kənd təsərrüfatında daha irimiqyaslı layihələr həyata keçirildi.
İndiki kimi yadımdadır, o dövrdə SSRİ Nazirlər Sovetinin "Dağ rayonlarının
sosial iqtisadi inkişaf problemlərinin həlli”
ilə bağlı böyük bir dövlət proqramı var idi. O proqramdan bizim rayon da çox bəhrələndi.
23-ə yaxın müasir layihə əsasında gözəl məktəblər,16 bağça və körpələr evi tikildi. Digər məktəblərimizin də hamısı yeni
binalara köçdü.
Bütün dövrlərdə
təhsil məsələsi aparıcı məsələlərdən olub
Zaman dəyişdikcə
insanlar da dəyişir. O dövrdə hadisələrə baxış başqa cür idi. İndiki dövrdə də
hazırcavab, savadlı, intellektli gənclərimiz çoxdur. Mən təhsil işçisi kimi
bunu çox yüksək qiymətləndirirəm. Bizim dövrdə gənclərin əsas kriteriyaları
oxumaq, valideynlərinə kömək olmaq idisə, hazırda bu kriteriyalar bir qədər
başqa fona, başqa müstəviyə keçib. Ona görə də, bütün dövrlərdə təhsil məsələsi aparıcı məsələlərdən olub və
hələ də öz gücündə qalmaqdadır.
Müəllimlərin, məktəb rəhbərlərinin işə çox səmimi
münasibətləri var idi
İşğaldan əvvəl
Qubadlıda 94 kənd, 62 məktəb var idi. Bu məktəblərdə 7000-ə yaxın şagird təhsil
alırdı. Bundan başqa rayonumuzda Şahmat Məktəbi, Uşaq İdman Məktəbi, Texniki
Yaradıcılıq Mərkəzi və Uşaq Yaradıcılıq Mərkəzi fəaliyyət göstərirdi. Ucqar dağ
rayonu olmasına baxmayaraq müəllimlərin, məktəb rəhbərlərinin işə çox səmimi
münasibətləri var idi. Bu da sonda təlim işində, yüksək nəticələrin əldə
olunmasında öz təsirlərini göstərirdi. Heç
də təsadüfi deyildir ki, bütün bunların nəticəsi olaraq rayonun Mahruzlu kənd
orta məktəbi təlim nailiyyətlərinə görə ittifaq müsabiqəsində gümüş medala
layiq görülmüşdür.
Bunları sözlə ifadə etmək çox ağırdır...
İşğal gününü Qubadlı
rayonunda yaşayan insanların hər hansı
birindən soruşsanız, inanmıram ki, onlar həmin günü unutmuş olarlar. Erməni
silahlı birləşmələri rayonun strateji ərazilərinənəzarət edirdilər. Kəndlər iri
çaplı silahlardan atəşə tutulur, evlər
yandırılırdı. İnsanlara rəhm olunmadan divan tutulurdu. Təsəvvür edin ki, az bir müddət ərzində, təxmini 6-7 saat müddətində
necə olursa-olsun rayondan çıxmalısan. Elə, obaya böyük sevgi bəsləyən gənclər,
60-70 yaşlı qocalar, uşaqlar məcburiyyət qarşısında kəndi tərk etməli idilər. Onlar
çox qısa bir zaman kəsiyində ağlaya-ağlaya, ən bədbin hissləri keçirə-keçirə
rayon ərazisindən çıxmağa məcbur oldular. Bunları sözlə ifadə etmək çox ağırdır.Allah
heç kəsə göstərməsin, amma həmin hadisələri görməsən, müşahidə etməsən, proseslərin
içərisində olmasan o hissləri duymaq çətindir.
Torpaqlarımızın müdafiəsi zamanı
çoxsaylı şəhidlərimiz oldu. Onlardan 8 nəfər Milli Qəhrəman adına layiq görlüb.
Heç kəs rayonu tərk etmək istəmirdi
Bizim rayonun
adamları çox vətənpərvərdirlər və işğal gününə kimi onlar mərdliklə öz sərhədlərinin
keşiyində dururdular, rayonda ağır şəraitin olmasına baxmayaraq, hamı öz təsərrüfatı,
gündəlik məişət işləri ilə məşğul olurdular. Rayonu tərk etmək belə onların
ağlına gəlmirdi. Biz təhsil işçiləri də Ermənistanla həmsərhəd olan Əyin, Fərcan,Əliqulu
Uşağı, Seytas kəndlərində növbə ilə torpaqlarımızın müdafiəsində dururduq. O vaxtı
ermənilər tərəfindən atılan qradlar məktəblərin yanına da düşürdü və insanlar
artıq buna vərdiş olmuşdular. Bəzən də xəbər gəlirdi ki, qrad kiminsə evinə
düşüb. Buna baxmayaraq heç kim evindən çıxmaq istəmirdi. O cümlədən də təhsil
işçiləri və şagirdlər də məktəbləri tərk etmirdilər və dərs prosesi daim öz
axarında davam edirdi. İnsanların yurda,elə sevgisi o qədər güclü idi ki, heç kəs
rayonu boşaltmaq istəmirdi. Baş verən hadisələr insanların bir-birilərinə,
torpağa bağlılığını daha da artırmışdı.
Məktəblərimizin şagirdləri öz yüksək göstəriciləri ilə seçilirlər
Məcburi
köçkünlükdən sonra rayon əhalisi respublikanın müxtəlif bölgələrində, daha çox Sumqayıt,
Bakı, Abşeron ərazisində məskunlaşdılar. İlk vaxtlardan başlayaraq əhalinin
kompakt yaşadıqları ərazilərdə şagirdlər təhsilə cəlb olundu. Məktəblər xeyli
primitiv, şəraitsiz binalarda binalarda fəaliyyət göstərirdi. Sonradan məktəblərin
xeyli hissəsi şəraitsizlikdən, bina çatışmazlığından öz fəaliyyətlərini
dayandırdı. Hazırda rayonumuzun ümumtəhsil məktəblərində 719 nəfər müəllim fəaliyyət
göstərir. O dövrün müəllimlərinin isə əksər hissəsi yaşları ilə əlaqədar təqaüdə
çıxıblar. Amma yenə də bəzi müəllimlərimiz var ki, işğaldan əvvəl də, indi də
Qubadlı rayonunun təhsil sitemində fəaliyyət göstərirlər və öz işlərini ləyaqətlə
yerinə yetirirlər. Qeyd edim ki, baş verən hadisələr insanlarda bədbinlik
yaratmışdı, təsəvvür edin ki, onlar qaçıb Azərbaycanın müxtəlif regionlaınrda
yarı ac, yarı tox yaşayırdılar. Biz bu hadisələri yaşadığımız günlərdə ulu öndər
Heydər Əliyev bizə inanc, güvən yeri oldu. O, dəfələrlə məcburi köçkünləri qəbul
edərək onların problemlərinin həlli istiqamətində xeyli işlər
gördü. Təhsil sisteminin təkmilləşdirilməsi yolunda addımlar atdı. 2001-ci ildə Rayon İcra Hakimiyyətinə başçı təyin olunan
Malik İsaqovun birbaşa nüfuzu və köməkliyi ilə məcburi köçkünlər üçün 11 yeni məktəb
tikildi. Digər 21 məktəb təmir olunaraq
yeni avadanlıqlarla təmin edildi. Məktəblərin hamısında istilik sistemi
quraşdırıldı, onların iş şəraiti yaxşılaşdırıldı, pedoqoji sahəyə diqqət daha
da artırıldı, intellektli, novator müəllimlərin əməyinin qiymətləndirilməsi
üçün çoxsaylı tədbirlər həyata keçirildi. Bu gün əldə olunan bütün bu nəticələrdə
cənab başçının böyük payı vardır. Biz çox şadıq ki, əvvəllər qaçqınlardan "Məcburi
köçkün məktəbləri”nə uşaq qoymaq istəməyənlər, indi öz uşaqlarını böyük həvəslə bizim məktəblərə gətirirlər. Cari dərs ilində ali məktəblərə sənəd verən 419 məzundan 297 nəfəri
(71%) ali məktəblərə qəbul olmuş, şagirdlərimizdən 5356 nəfəri (64%) məktəbi əla
və yaxşı qiymətləri bitirmişlər. Məktəblərimizin şagirdləri hər il yüksək təlim göstəriciləri ilə seçilirlər.
Biz yaxşı
başa düşürük ki, hazırki şəraitdə işğal olunmuş ərazi olan Cocuq Mərcanlıya qayıdış prezidentimiz, ali baş komandan İlham
Əliyevin səyi ilə digər işğal olunmuş rayonlarımıza da tezliklə şamil ediləcəkdir.
Bütün bunlar bizdən həmin ərazilərdə fəaliyyət göstərən düşüncəli, intellektli,
vətənpərvər gənclərin yetişdirilməsini tələb edir. Bu, biz təhsil işçiləri
qarşısında duran ən böyük vəzifədir.
Hazırda məcburi köçkünlərlə bağlı çoxsaylı layihələr
həyata keçirilir
Bu gün respublikamızda
çox böyük inkişaf gedir. Bunu ölkəmizə səfər edən xarici qonaqlar, dünyanın nəhəng
dövlətləri, ölkəmizin ziyalıları, sadə əmək adamları da birmənalı şəkildə hiss
edirlər. Bütün bunların mayasında, kökündə dövlətin qurucusu, onu yaradan, Azərbaycanı
müstəqil dövlət kimi formalaşdıran ulu öndərimiz Heydər Əliyevin siyasəti
durur. İlham Əliyev cənabları da bu siyasətin davamçısı kimi Azərbaycanı
dinamik inkişaf edən ölkələrdən birinə çevirib. Bu sahədə Heydər Əliyev
Fondunun prezidenti, birinci vitse- prezident Mehriban xanım Əliyevanın fəaliyyəti
də danılmazdır. Hazırda məcburi köçkünlərlə bağlı çoxsaylı layihələr həyata
keçirilir. Qaçqınların sosial şəraitinin yaxşılaşdırılması, o cümlədən, təhsillə
bağlı çoxsaylı tədbirilərin görülməsi istiqamətində aparılan tədbirlər bizim üzərimizə
daha ciddi məsuliyyətin düşdüyünü göstərir. Bu gün burada şəraitimiz nə qədər
yaxşı olsa belə bütün rayon əhalisinin, məcburi köçkünlərin yeganə istəyi doğma
rayona qayıtmaq, öz fəaliyyətlərini orada davam etdirməkdir.
Elnarə Salamova
Xeberle.com
Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.