Onunla demək olar ki, hər gün ünsiyyətdə oluruq.İşinə məsuliyyəti ilə seçilən biridir.Məlumatı hazırladığı andan, onun yayımına qədər hər bir işlə yaxından maraqlanır. Onunla söhbətimiz əsasən, göndərdiyi xəbərlər, ya da  almaq istədiyimiz informasiyalarla  bağlı olur, bu dəfə  mövzumuz fərqli oldu.

Müsahibimiz  jurnalistlərin ən sıx işlədiyi mətbuat xidməti rəhbərlərindən biri Azərbaycan Dillər Universitetində bu vəzifəni icra edən Zeynəb Kazımovadır.

Onunla rəngarəng jurnalistlik fəaliyyəti,əcnəbi dillimətbuatın problemləri, jurnalistlərlə qurduğu əməkdaşlıq, narazılıqlar, ailə, iş həyatı ilə bağlı müxtəlif məsələlərdən danışdıq.

Zeynəb xanımla söhbətimiz həm də əlamətdarbir günə təsadüf edir. Belə ki, rəhbərlik etdiyi xidmətin yaranmasının 5 ili tamam olur.

Əvvəlcə, qısaca ADU-nun mətbuat xidməti yaranması barədə danışaq. Necə oldu bu vəzifəyə təyin olundunuz?

-Bizim xidmət 2008-ci ilin dekabr ayında faktiki olaraq fəaliyyətə başlayıb. Fevralın 4-də isə, bu barədə ADU-nun rektoru, professor Səməd Seyidov tərəfindən rəsmi əmr imzalanıb. Artıq bu il xidmətin rəsmi şəkildə fəaliyyətə başlamasından 5 il keçir.

Mən isə.elə xidmət yarandığı zamandan rəhbər kimi burada fəaliyyətə başlamışam. Mənim xidmətin rəhbəri təyin olunmağım isə, sırf təsadüf nəticəsində olub. Belə ki, rektor Səməd Seyidov bu ali təhsil müəssisəsində xidmətin yaradılması haqda düşündüyünü və məni də burada işləməyə dəvət etdiyini bildirdi və mən bu təklifi dəyərləndirib qəbul etdim. Həmin  vaxtda mən başqa bir məsələ ilə bağlı onun qəbuluna gəlmişdim.

-Yəqin ki, ADU ilk iş yeriniz deyil. Buradan əvvəl hansı mətbuatorqanlarında çalışmısınız?

-Əlbəttə, mən ilk jurnalistlik fəaliyyətimə 1996-cı ildə Azərbaycan Dövlət Radiosunda başlamışam. O zaman mən İqtisadiyyat şöbəsində ştatdankənar müxbir kimi reportajlar hazırlayırdım. Sonralar bir sıra mətbu orqanlarda çalışmışam.Bir müddət "Şərq" qəzetində işləmək istəyirdim, sonra davam etmədim, amma bir-iki dəfə orada  imzam getdi. “Faktor”, “Etimad” qəzetlərində də yazılarım çıxıb.

2002-ci ildə isə Azərbaycanda fransız dilində çıxan "Az -Media" qəzetində müxbir kimi işləməyə başladım.Bu qəzet mənim üçün çox maraqlı idi, çünki yazılarımı fransız dilində yazmaq mənə ikiqat maraqlı idi.

-Xarici dildə yazmaq marağı becə yaranmışdı?

-İxtisasım Beynəlxalq jurnalistika olduğuna görə, bu qəzetlə beynəlxalq səviyyəyə çıxmaq haqda düşünürdüm.2002-ci ildə Beynəlxalq Fransızdilli Mətbuat Birliyinin üzvü oldum.Onun qərargahı Parisdə yerləşir və 180-dən çox ölkədən olan peşəkar jurnalistləri birləşdirən bir qurumdur.2003-cü ildə isə "Az-Media" qəzetini baş redaktoru təyin olundum.

2004-cü ildə Beynəlxalq Franszıdilli Mətbuat Birliyinin Parisdəki baş qərargahında və "La Gazette" qəzeti redaksiyasında fransız dilində yazı jurnalistikası üzrə təcrübə keçmək üçün 3 aya yaxın Fransada oldum. Həmin ilin noyabrında isə, Birliyin 36-cı illik konfransında Azərbaycandan nümayəndə kimi iştirak etdim.Tədbir Afrikada Burkina Faso Respublikasında Uaqadaqu şəhərində oldu.Həmin tədbirə dünyanın bütün tanınmış KİV-in fransızdilli jurnalistləri qatılmışdılar.İlk dəfə mən orada Assoşieyted Press, Frans-Press kimi informasiya agentliklərinin təmsilçiləri ilə yaxından söhbət etdim. 26 yaşlı  gənc baş redaktor kimi onlarla ünsiyyət, ölkəmiz haqda danışmaq mənə zövq verirdi.Fransanın o zaman həmin ölkədəki səfiri jurnalistlərə ziyafət verdi və biz özümüzü təqdim edəndə , o mənə xüsusi diqqət göstərmişdi.Hətta, “ Sizin ölkəniz çox uzaqdadır, necə gəlib çıxmısan bura?” deyə zarafat etmişdi.

2006-cı ildə mən AzTv-də “Xəbərlər” redaksiyasında müxbir kimi işləməyə başladım. Orada az müddət işlədim, çünki həmin vaxt Bakı Slavyan Universitetində həm elmi işçi kimi çalışır, həm də dərs deyirdim. Sentyabrda dərslər başladığına görə AzTv-dən ayrıldım.AzTv-də də məni əsasən Fransa səfirliyinin təşkil etdiyi tədbirlərə və ya bu dillə bağlı olan tədbirlərə göndərirdilər.

Peşənizi çox sevirsiniz, jurnalist kimi fəaliyyət göstərməkdən zövq alırsınız.Bəs nə üçün mətbuat xidmətinin rəhbəri vəzifəsində işləməyə qərar verdiniz? Bu vəzifə  jurnalistikadan uzaqlaşdırmayıb sizi?

-KİV-in bütün sahələrində çalışmışam. Həm qəzet, həm radio, həm də televiziya. Bu vəzifəyə gələndə artıq özüm fransız dilində qəzet təsis etmişdim və həmin qəzetin baş redaktoru idim.Əslində qəzetimiz yenə də fəaliyyət göstərir."Az-Media" bağlandıqdan sonra mən "Le Carrefour" (Yol qovşağı) adlı qəzet yaratdım.Bu qəzet hazırda Azərbaycanda yeganə fransız dilində nəşr olunan mətbu orqandır.Yəni prinsip etibarilə mətbuatda jurnalist kimi fəaliyyətimi dayandırmamışam.Mətbuat xidməti rəhbəri statusu isə, mənim işimdir, vəzifəmdir. Bu işin öhdəsindən peşəkarcasına gəlməyə çalışıram.

Səməd müəllim bu vəzifəni mənə həvalə edəndə qarşıma müəyyən vəzifələr, tələblər qoyub və həmçinin, səlahiyyət verib.Ona görə də, onu bu etibarını doğrultmaq mənim başlıca mənəvi borcumdur.Digər tərəfdən, universitetin KİV-lə  əlaqlərini qurmaq, inkişaf etdirmək işimizin əsas tərəfidir.

Əslində mənə bu qərarı vermək elə də asan deyildi.Çünki Səməd Seyidovla işləmək mənim üçün həm bir şans.böyük təcrübədir, həm də məsuliyyət və bacarıq tələb edən məsələdir. Bu baxımdan düşünürəm ki, bəxtim gətirib.

-ADU-nun mətbuat xidmətinin işini digər ali məktəblərininkindən fərqləndirən məqam nədir? Daha fərqli olmaq üçün hansı işlər görmüsünüz?

-Bizim xidmət yarananda artıq bir çox ali məktəblərdə analoji strukturlar var idi. Amma bunlar sadəcə ştat vahidi olaraq mövcud idi. Nə cəmiyyətdə, nə də KİV-də bu strukturların işi haqda bilmirdilər və ya fəaliyyətləri görünmürdü.Ya da ki, bəlkə heç yox idi. Ona görə də ADU -nu Mətbuat xidməti ilk dəfə olaraq, məhz bu "buzu" sındırdı. Artıq cəmiyyət də, KİV də ali təhsil ocaqlarında Mətbuat xidməti anlayışının mövcudluğunu bildilər.

-Bu necə baş verdi?

-Dediyim kimi, bu strukturlar var idi.Lakin onlar işlərini qura bilmirdilər.Lakin bizim xidmət elə yarandığı ilk ayılarda bütün KİV -lə əlaqələrini qurmağa başladı. Əslində burada digər səbəb , həm də ali təhsil müəssisəsinin özünü mediaya və ya cəmiyətə nə dərəcədə açıq olmasındadır.

-Ötən dəfə söhbətimizdə ali məktəblər arasında ilk dəfə ADU-nun facebook səhifəsi yaratdığını demişdiniz. Bu da fərqliliyinizin bir göstəricisidir?

-Bəli, sosial şəbəkələr bu gün həyatımızın ayrılmaz hissəsinə çevrilib. Biz ilk dəfə olaraq “AUL Press Service” adı ilə profil açdıq və materialları yerləşdirdik.İlk dəfə bizim xidmətin təşəbbüsü ilə ali təhsil müsəssisələrində Mətbuat xidməti işinin təşkilinə həsr olumuş dəyirmi masa keçirilib.Bundan başqa, KİV-lə əlaqə mövzusunda seminarımız olub. Bütün tədbirlərdə ali təhsil müəssisələrini mətbuat xidməti nümayəndələri, Təhsil Nazirliyi və Mətbuat Şurası ilə birgə keçirmişik. Ancaq ADU-nun Mətbuat xidməti belə təşəbbüslər irəli sürüb və dəyirmi masalar keçirilib.  Bir qeyd edim ki, ali təhsil müəssisələri içərisində bizim xidmət ilk dəfə olaraq 2009-cü ildə KİV nümayəndələri üçün brifinq təışkil edib. 2010-cu ildə ADU-nun beynəlxalq əlaqələrinə həsr olunmuş mətbuat konfransı keçirib.Belə demək olarsa, bizim xidmət ali təhsil müəssisəsinin Mətbuat xidməti strukturunu işinin necə qurulması ilə bağlı digər strukturlara nümunə olub.İndi də həmin templə fəaliyyətimizi davam etditiririk.

2011-ci ildə azərbaycanda xaricidilli KİV-in durumu ilə bağlı konfrans keçirmişik,Mətbuat Şurası ilə əməkdaşlıqda 2012-də H.Zərdabinin 170 illiyi ilə bağlı tədbiri də Mətbuat xidməti olaraq biz hazırlamışdıq.Tədbirdə MŞ-ın sədri Əflatun Amaşov iştirak etmişdi.

Ə.Topçubaşov mətbuat xadimi kimi adlı tədbir də keçirmişik. Bu son iki tədbiri ADU-nun jurnalistika ixtisasında təhsil alan tələbələrin iştirakı ilə təşkil etmişdik.

-Dediniz fransiz dilli mətbuat orqaninda redaktorsunuz.Ölkədəki xarici dilli mətbuat orqanlarının fəaliyyətini necə dəyərləndirisiniz?

-Bu gün ölkədə qeydiyyatdan keçmiş çoxlu əcnəbi dildə qəzet və jurnallar mövcuddur. Bunların böyük bir hissəsi rus dilindədir, qalanları əsasən böyük qismi ingilis dilindədir. Hətta ispan və alman dilində də qəzetlər qeydiyyatdadır. Fransız dilində is, "Le Carrefour"dan başqa qəzet yoxdur. Əslində əcnəbi dildə mətbu orqanların əhəmiyyətini və ya dəyərini çox zaman düzgün qiymətləndirmirlər.Amma bu sahəyə məncə, diqqət verilsə daha yaxşı olardı.Çünki bizim informasiya təbliğatına ehtiyacımız var. Bunu səbəbləri də bəllidir.

Mən "Le Carrefour" haqda deyə bilərəm ki, bizim qəzetin hər sayından Fransızdilli Mətbuat Birliyinin Parisdəki qərarhagahına göndəririk.Eyni zamanda Azərbaycanda olan fransızdilli səfirliklərə, həmçinin beynəlxalq təşkilatların Bakıdakı ofislərinə və sair.Bizim məqsədimiz fransızdilli oxuculara Azərbaycan həqiqətlərini yaymaqdır, Azərbaycan mədəniyyətini,tarixi, coğrafiyasını, incəsənətini təbliğ etməkdir.Bu çox vacib məslələdir.

-Demək istəyirsiniz ki, xarici dilli mətbuat  ölkəmizdəki xaricilərdən daha çox, ölkədən kənarda yaymaq üçün lazımdır?

-Hər bir insan öz dilində oxuduğu məlumatı daha tez və asan qavrayır. Təbii ki, öz dilini yaxşı bilirsə.Hansısa fransız və ya fransızdilli əcnəbi əgər mənim qəzetimdən Xocalı, 20 Yanvar faciələri haqda oxuyursa, 1918-ci il Bakı qırğınları haqda məlumata sahib olursa, demək ki, mən bir azərbaycanlı jurnalist kimi bir damla da olsa, öz xalqıma xeyrim dəyir.

Fransada təcrübə keçdiyim vaxt - hələ 2004-cü ildə - orada bir çox ölkələrdən jurnalistlərlə ünsiyyətdə olurdum. Redaksiyada fransız jurnalistə Xocalı haqda danışanda o, mənə dedi ki, "sən bunları təsəvvür edirsən yoxsa ki, hansısa qorxulu filmə baxmısan?" . Amma mən ona fransız dilində qəzeti və Xocalıda donmuş güllələnmiş insanların şəklini verdim və dedim, özün oxu.Yəni belə şeylər olub.

-Bəs problemləri nələrdir bu qəzetlərin?

-Birincisi, biz əcnəbi dildə qəzeti və ya istənilən KİV-i məhz milli maraqlarımız nöqteyi-nəzərdən ortaya çıxarmalıyıq.Ona gorə də dil məsələsi çox vacibdir.Azərbaycanda rusdilli jurnalistlər var, lakin ingilis dilini bilən jurnalistlər barmaqla sayılacaq qədərdir, fransız dilli jurnalist isə, tapmaq müşkül məsələdir və ya onlar bu işlə məşğul deyillər.Digər tərəfdən, belə nəşrlərə KİVDF, MŞ diqqət artırsa, yaxşı olardı.Hazırda ADU-da jurnalistika ixtisasında təhsil alan tələbələrdən əsas tələblərdən biri dil bilikləridir.  Çünki jurnalist nəinki bir, iki və daha artıq dil bilməlidir.

-Yəqin qəzetinizdə də jurnalistika fakültəsinin məzunları azdır.

-Elədir, onlar öz dilimizdə bizə yazılar verirlər mən isə həmin yazıları ya özüm tərcümə etməli oluram ya datərcüməçiyə verməliyəm.

-İşiniz ikiqat çətinləşir.

-Bəli, hazırda işlədiyim əməkdaşlar ADU-nun məzunlarıdır. Onlardan biri Fransaşünas ixtisasında təhsil alıb sonra Fransada oxuyub, digəri isə sadəcə ADU-nun Fransız dili fakültəsini bitirib.Təbii ki, dil bilmək isə jurnalist olmaq deyil.Yəni biri dili bilir, jurnalist deyil, digəri jurnalistdir, dili bilmir.Bu Azərbaycan jurnalistikasının ağrılı yeridir.

-Mətbuat xidmətinin rəhbəri olaraq,  jurnalistlərlə işləmək necə çətin deyil?

-KİV-lə əlaqə Mətbuat xidmətinin əsas işidir. Ona görə də biz çalışırıq ki, hər zaman KİV nümayəndələrinin suallarına cavab verək, onları müvafiq strukturlarla, əlaqədar əməkdaşlarımızla əlaqə yaratmağa yardımçı olaq.Bizim xidmət hər zaman jurnalistlərin üzünə açıqdır.Universitet rəhbərliyi səviyyəsində də hər zaman jurnalistlərin işi yüksək qiymətləndirilir

-Bəs siz necə razısınız bizdən?

-Mən jurnalist fəaliyyətinin, müxbir işinin necə məsuliyyətli və çətin olduğunu bilirəm. Çünki özüm də jurnalistəm.Jurnalistlərin, xüsusən təhsildən yazan jurnalistlərin işi çox təqdirəlayiqdir.Onlar mütəmadi əlaqə saxlayır, sorğular göndərir, ya da ki, bizim mətbuat üçün göndərdiyimiz məlumatların üzərində işləyib yazırlar.Amma bəzən olur ki, müxbir,əməkdaş materialı təqdim edir. Lakin saytın redaktoru öz şəxsi maraqlarını önə çəkir və materialı vermir.

-Heç elə bir hadisə olubmu sizin adınızdan yanlış məlumat yazsınlar? Ya da dediyiniz səhv anlaşılsın?

-Siz soruşanda bir anlıq düşündüm, amma olmayıb məncə. Amma tutaq ki, uyğunsuz bir başlıq veriblər, o zaman saytın redaktoruna müraciət etmişəm və dəyişiblər.

-İki məsuliyyətli işdə çalışmaq çətin deyil?

-Təbii ki, hər işin asan və çətin tərəfi var. Mənim üçün də belə olub. Mətbuatdan gəldiyimə görə, iş baxımından mənə heç bir çətinlik yaratmır, digər tərəfdən idarəçilikdə də təcrübə olduğuna görə, yəni bura təyin olunanda baş redaktor işləyirdim.  məsuliyyət baxımından isə, asan deyil, çünki bir müəssisənin "danışan dili" olmaq həddən artıq məsuliyyətdir

-Ailədə çətinlik yaratmır bu məsuliyyət?

-Çətinlik vaxt baxımından olur, ailəyə ürəyin istədiyi kimi vaxt ayırmaq olmur. Mənim məsuliyyətimi evdə bölüşürlər, belə olmasaydı yəqin çox çətin olardı. Mənə günün istənilən vaxtı telefon zəngi gələ bilər, Bu, saytdan müxbir də ola bilər, ya da ki, hansısa qəzetdən abunə ilə bağlı təklif .

Yoldaşım özü ixtisasca hüquqşünas olduğuna görə.belə məsələlərin “hüquqi müstəvidə" razılaşmışıq.

-Amma övladla razılaşmaq çətin olur yəqin. Axı onların öz qanunları var.

-Hamıya, hər şeyə qarşı gedə bilərsən, amma ona yox. Bir oğlum var, 3 yaşın içindədir.İşlədiyimə görə, onu elə 1 yaşından bağçaya qoyuram.Arada anamın ürəyi dözmədi, iki yaşına kimi özü bizdə qalıb ona baxdı. Uşaq mənə deyir ki, sən bağçaya get, mən isə işə gedim.

-Söhbətimiz çox maraqlı keçir, amma vaxtınızı çox almayıb, sonuncu sualımı vermək istəyirəm. Mətbuat  xidmətində yeni yaşında hansı yeniliklər edəcəksiniz? Yoxsa əvvəldən demək istəmirsiz.

-Tədbirimiz olacaq.Amma hələ deməyək.Yaxın zamanda yenilikləri görəcəksiniz.

/publika.az/