Dünyanın dərk edilməsi elmdə olduğundan, müəllimə bütün zamanlarda ehtiyac duyulur. Hər yerdə olduğu kimi, Azərbaycanda da müəllimə qarşı böyük bir imic formalaşıb, hər kəs onun şəxsiyyətinə və böyüklüyünə hörmətlə yanaşır. Sumqayıt təhsilinin hər zaman ən yüksək pillədə olmasının əsas səbəbi də müəllimlərin şagirdlərə olan diqqətidir. Sertfikasiya prosesində ən yüksək nəticə göstərən Sumqayıt müəllimlərindən biri də riyaziyyat müəllimi Məhsəti Sadıxovadır.

Müəllim Məhsəti Sadıxovanın Xeberle.com-a müsahibəsini təqdim edirik:

-Məhsəti xanım, sizi yaxından tanıyaq...

Sadıxova Məhsəti Kazım qızı  1972-ci il Ağdam rayonunun Qiyaslı kəndində ziyalı ailəsində anadan olmuşam. 1979 -1989-cu illərdə Söyüdlüqol kənd orta məktəbini bitirib, 1989-1994-cü illərdə BDU mexanika-riyaziyyat fakültəsini riyaziyyatçı, riyaziyyat müəllimi ixtisası ilə təhsil almışam. Həmin  ildə də Sumqayıt şəhər 15 nömrəli tam orta məktəbə təyinatla riyaziyyat müəllimi vəzifəsində çalışıram. Artıq 30 ildir ki, o müəssisədəyəm. Ailəliyəm, iki övladım var.

Əslində, müəllimə verilən qiymət müxtəlif aspektdən yanaşsan razı olduğum və razı olmadığım, yaxud qəbul edib və etmədiyim yanaşmalar var. Dövlət tərəfindən müəllimə verilən qiymətdən danışsaq deyəb əbilərik ki,  üstünlüklər də çoxdur. Təbii ki, görülməyə ehtiyacı olan çox şeylər var. Razı olmadığım məqamlar da var ki, bəzən deyirlər ki müəllimin nüfuzunu artırmaq üçün işlər görülməlidir. Xeyr elə deyil. Müəllim nüfuzunun yüksək tutulması kənar təsirlərlə olmur. Bu birbaşa müəllimin öz peşəsinə verdiyi yüksək dəyərlə bağlıdır. Özümüzün təhsil aldığımız vaxtla, indiki zamanın müqayisəsini aparsaq deyə bilərik ki, istər o dövr, istər indiki dövrdə öz peşəkarlığı, təhsili üzərində işləyən,  yeniliyə can atan və şagirdlərini dəyərləndirən müəllimlərə münasibət dəyişməyib. Hətta daha yüksəkdir.

Bu ixtisasa yiyələnmək istəyən hər kəsə tövsiyəm odur ki, müəllim ilk növbədə riyaziyyatı və şagirdləri sevməlidir. Öz üzərində daim işləməlidir. Şagirdlərdə formalaşdırmaq istədiyi bütün bacarıqları ilk öncə özündə araşdırmalı, müxtəlif ölkələri, təhsil ocaqlarının  bu sahə ilə bağlı yeniliklərini daim araşdırmalı, müxtəlif müəllimlərin  dərslərini passiv dinləməli, tanış olmalı, yalnız qəbul olduqları ali məktəbin verdiyi biliklərlə yetərlənməməlidir.  Çünki, müəllim hər gün şagird deyilsə o müəllim deyil.

Təbii ki, dövrün dəyişən ehtiyaclarının tələblərinin dəyişməsi, müəllimdən yüksək sürət və çeviklik, zamanın nəbzinə uyğun olaraq, sürətlə gedən inkişafı müəllimin qabaqlaması şərtdir. Təbii ki, qarşımızda oturan şagirdlərin maraq dairələri, istəkləri bizim üçün əsas şərtdir. Şagirdi təəccübləndirmək, maraq oyatmaq həm təfəkkürü, həm fəaliyyəti, həm də dəyərlərlə bağlı səriştələri formalaşdırıb inkişaf etdirməklə yanaşı, bunu həyata keçirtmək üçün əlində olan bütün imkanları lazımi və vaxtında çatdırmaq üçün müəllimdən yüksək bacarıq tələb olunur. Bunun üçün isə yetərincə vəsaitlər, müxtəlif veb alətlər var. Amma bununla da yanaşı ən gözəl ayna olan şagirdlərin simalarıdır. Bu üzlərə baxmaq işinin necə qurulduğunun qiymət göstəricisidir.Ə gər dərs prosesində şagird saata baxdısa, demək ki müəllim işində nəyinsə düz getmədiyini hiss etməlidir. Müəllimə aydın olmalıdır ki, qoyulan məqsədə çatmayıb və təlim nəticəsinə nail olmayıb. Ən çox sevdiyim əlçatan vasitə lövhəni hesab edirəm. Çünki, şagirdlər nə qədər müxtəlif üsul və metodla işləsələr də lövhə şagirdi tanıdan bacarıqlarını üzə çıxaran ən gözəl vasitədir. Çünki, orda şagirdin həm təqdimetmə, ünsiyyət, əsaslandırma, özünü ifadəetmə bir sözlə, bütün bacarıqları zamanla inkişaf edir və üzə çıxır. Təbii ki bəzən sinifin şagirdləri arasında inkişaf fərqləri  olsa da diferensial təlimlə hər kəsin imkanlarına uyğun inkişaf etdirməyə nail olmaq olur.

Sumqayıt təhsil sstemi öz sözünü illərlə demiş, ölkəmizə öz töhfəsini vermiş və davam edən bir sistemdir. Təsadüfi deyil ki, müəllimlərin sertifikasiyası zamanı riyaziyyat müəllimləri liderliyi qorudular. Bu da təhsildə mühüm  şərtdir. Çünki müəllim faktoru həlledici faktordur. Hələ ötən illərdə də tez - tez Sumqayıtda müəllimlərin monitorinqi keçirilirdi. Bu da peşəkar inkişaf üçün təsirsiz ötüşmürdü.

Hazırkı təhsildə ən böyük nöqsan ibtidai siniflərdə şagird sıxlığıdır. Təəssüflər olsun ki, bu proses elə bir yüklənmiş vəziyyətlə əvəz olunur ki, 4-cü sinfi bitirən şagİrddən az qala 6 -7-ci sinifin səviyyəsində sınaqlar, monitorinqlər keçirildiyi üçün repititorluq vüsət alır. Çünki o tələblərin ödənilməsi üçün 30 -40 nəfər şagirdin oturduğu bir sinifdə şagirdlərin hər birinə yetərincə zaman ayrılması imkansızdır. Buna görə də ilk növbədə şagird sayı ibtidai sinifdə ən çoxu 20 nəfər olmalıdır. Yuxarı sinifdə çox şagİrdlərlə davam etmək olar. Amma ibtidai siniflərdə bu mütləq nəzər alınmalıdır. Zamanında düzgün qoyulmuş bünövrə sonra istənilən ağırlığa tab gətirir. Təəssüf ki, biz bünövrəni ibtidai sinİfə  yuxarı sinfi yükləməkdə görürük. Şagİrd elmdən öncə dürüstlük, məsuliyyət , empatiya, əməkdaşlıq və ünsiyyəti düzgün formalaşdırdıqda, artıq onun nə valideyn, nə də  müəllim nəzarətinə ehtiyacı qalmır.

Şagirdlərlə ilk öncə mənim onlardan tələblərim və onarın məndən istəklərindən ibarət qaydalarımız olur. Bu qaydalara əməl edirik . İlk öncə məsuliyyətli olmağı, dürüst olmağı, bir-birimizdən müəllim - şagird münasibətinin qorunması şərti daxilində çəkinmədən rahat olmaq, özümüzə rəva bilmədiyimiz heç nəyi ətrafımıza yaşatmamaq,  məktəb qayda-qanunlarına düzgün riayət etmək, hər gün dərsdən evə nə qazanıb apardıq, nəyi öyrəndik və ən böyük qazancımı şagirdlərimin sevgisi sayıram. Məktəbi bitirdikdən sonra davam edən dəyər ən səmimi dəyərdir. Çünki məktəbdə oxuduqları zaman bu bəlkə obyektiv görünməyə bilər. Amma məktəbi bitirdikdən sonra da ən ağıllı müdrik dostlarıma çevrilirlər. Onların uğurlarını izləmək xüsusi zövq verir. Şagirdlərimin qzandıqları uğurlar hələ oxumaqda davam edən şagirdlərə onların qazandığı nailiyyətlər motivasiya olur. 

Əsl müəllim olmaq heç zaman qocalmamaq,  məktəbə qədəm qoymuş şagirdlə  addım addım irəliləmək  və 18 yaşı keçməmiş yenidən geri, amma daha təcrübəli şəkildə dövrü qayıtmaq,  onların yanında ana, övlad, qadın, kişi, olduğunu unutmaq yalnız onlar üçün yaşadığını hiss etməkdir müəllimlik...Onların sənə olan etimadını qorumaq, nəyin bahasına olur-olsun, istənilən çətinlyə sinə girmək, güclü durmaq, bir yanlışından qırılıb tökülmələrindən ehtiyat etməkdir müəllim olmaq. Çünki sənin bir yanlışın onları riyaziyyatdan diksindirər, nəticədə çox sevdiyin bir fənnindən  kiminsə  uzaqlaşaşmağına səbəb olub günaha batmağından  qorxu hissidir müəllim olmaq. Riyaziyyatı sevməyənlərə və qorxub uzaqlaşanlara - riyaziyyatın məhz həyatın özü olduğunu anlatmaq, riyaziyyatı öyrənmək təkcə bir elmi öyrənmək deyil, həyatın çətinlikləri ilə üz üzə gəldikdə çözüm tapma qabiliyyətinin, problem həll etmə bacarığının, analiz etmək, sübut etmək müqayisə etmək bacarığının formalaşmasıdır müəllim olmaq...

Əgər riyaziyyatı profil seçməyən hüquqşünas, ingilis dili müəllimliyi, beynəlxalq münasibətlər polis  və s. peşəsini seçən şagirdlər belə riyaziyyatı sevib öyrəniblərsə, demək ki, bu barədə nəyəsə az da olsa nail olmuşam.

Çox istərdim ki, məktəblilərin ekskursiyaları təşkil olunsun. Müxtəlif peşələrlə tanışlıq, universitetlərə səfərlər, müxtəlif ixtisaslarla bağlı işlər görülsün. Mən ötən il "Egitimdəyeni trendlər” adlı İzmirdə keçirilən foruma qatılmışdım. Orda Anadolu Məslək lisansında ( Anadolu Peşə liseyi ) müxtəlif peşələrin sərgisini gördüm. O qədər gözəl təqdimat olundu ki,  təqdimatın nə dərəcədə əhəmiyyətli olduğuna bir daha şahid oldum. Təbii ki, məktəb təkcə ali məktəb üçün tələbə yetişdirmir. Hər kəsin  mütləq tələbə olması şərt deyil, peşə yönümü istiqamətində inkişafa nail olmaq üçün tanıtım çarxları önəmlidir. Abituriyentlər çox zaman heç seçdiyi ixtisası bitirdikdən sonra hansı peşəyə yiyələnəcəkləri haqda təsəvvürləri yoxdur. Bu  sahədə müxtəlif peşə sərgilərilə məktəblilər, valideynlər tanış olmalıdır ki seçimlərində yanılmasınlar.

Müəllimlərin peşəkar inkişafında sertifikasiya imtahanlarının keçirilməsi zəruri şərtdir. Aamma kafi deyil. Açıqlama: Sumqayıtda əvvəllər də monitorinq keçirilmişdi. Hər dəfə 96-100 arası nəticəm olmuşdu. Diaqnostik qiymətləndirmədə 56/60 sertifikasiya imtahanlnda 58/60 bal topladım. Bu mənim yaxşı müəllim olduğuma göstərici sayıla bilərmi? Təbii ki xeyr...Bu mənim savadlı olmağıma göstərici olar, amma mən necə müəllimə olmağıma yetişdirdiyim şagirdlər göstərici ola bilər. Subyektiv fikrimdir.

-Son olaraq dünyaya səslənsəydiniz, bir müəllim olaraq nələr deyərdiniz?

İstər elm, istər incəsənət, mədəniyyət, bir sözlə dünyada hər şey insana insanlığa xidmət etməlidir və onu qorumaq üçün əlimizdən gələni etməliyik. Dünya düşündüyümüzdən daha böyük, ömür düşündüyümüzdən daha kiçik olduğunu unutmadan yalnız qurmaq-yaratmaq, öyrənmək, inkişaf etmək və qorumaq üçün güclərimizi birləşdirək.

-Bizə vaxt ayırdığınız üçün təşəkkür edirik.

Sağ olun.