Son aylar
lombardlara üz tutanların sayı artıb. Lombarda qısa müddətdə nağd vəsait əldə
etməyin ən rahat ünvanı kimi baxırlar. Lombarddan pul götürmək üçün zamin
axtarmağa ehtiyac yoxdur, heç iş yerindən arayış və digər sənədlər də lazım
deyil. Amma pula görə faiz kifayət qədər yüksəkdir. Şəxsiyyət vəsiqəsi və girov
qoyulan predmeti təqdim etmək kifayətdir. Qeyd edək ki, girov qoyulan əşyanın
qiyməti çox ucuz hesablanır. Belə ki, əksər lombardlar qızılı "lom” qiyməti ilə
alır.
Sumqayıt şəhər
sakiniGülnar Abdullayevadeyir ki, pul tapmaq ümidiylə şəhəri
gəzib dolanıb və nəhayət ki, ona sərf edilən şərtlərlə pulu lombarddan tapa bilib.
Müraciət etdiyi 5 lombarddan heç birində əlverişli şərtlərlə pul ala bilməyib:"Xəstəyəm,
müalicəmlə bağlı 1000 manat pul lazım idi. Sumqayıtda bir neçə lombardda oldum.
Faizlər çox yüksəkdir. Amma mənə münasib olan bir lombard tapıb, oradan pul
götürdüm.”G. Abdullayeva bildirir ki, lombardlar qızılı çox ucuz qiymətləndirir.
O, 1000 manat pul üçün 1800 manat qızıl girov qoymalı olub: "Lombardla müqavilə
bağladım. 1-ci ay 7, 2-ci ay 6 faiz, 3-cü aydan isə 4 faiz ödəyirəm.”
Lombardlardan birində işləyənRövşən Orucovdeyir
ki, pulu 8 faizlə verirlər. Ödənilən faizləri də gecikdirmək olmaz:"Pulu
geçikdirəndə borcun üstünə əlavə faiz gəlir.”Digər lomba sahibi Şəfərəli
Məmmədov isə deyir ki, onlar pulu 7 faizlə verirlər. Onlar pulu 1-2 gün
gecikdirəndən əlavə faiz almırlar:"Başa düşürük ki, insanlarda pul
yoxdur. Pul olsa, heç kim əlavə faiz ödəmək istəməz.”
İqtisadçı ekspertRəşad Həsənovisə
Analitik.az-a bildirdi ki, əhalinin lombardlara daha çox müraciət etməsinin əsas
səbəblərindən biri, bu ildən Mərkəzi Bank tərəfindən kreditlərlə bağlı şərtlərin
dəyişdirilməsi, eyni zamanda iş yerindən arayışın tələb edilməsidir:"Bu
dəyişiklik bir çox vətəndaşlara öz təsirini göstərdi, banklardan kredit götürməsini
məhdudlaşdırdı. Əvvələr bu vətəndaşlar arayışsız banklardan kredit əldə edə
bilirdilər. İndi isə lombardlara üz tuturlar.”
Ekpert deyir ki, bu səbəbdən son bir ildə lombardların kütləvi
şəkildə artması prosesi baş verdi:"Bu onunla bağlıdır ki, lombardlar
heç bir sənəd tələb etmədən yalnız girov əsasında pul verirlər. Eyni zamanda,
burada pulun əldə edilməsi daha asan prosedurlarla və qısa müddətə başa gəlir.
Həmçinin lombardlar vətəndaşlar üçün son ümid yeridir. Vətəndaşlar bir çox
maliyyə institutlarına, təşkilatlarına üz tuturlar. Bu yerlərdə işləri
alınmadığı təqdirdə, lombardlara müraciət edirlər. Həm də banklarda problemli
kredit tarixçəsi olanlara banklarda məhdudiyyət qoyulduğundan, bu insanlar da
lombardlara üz tuturlar. Ümumiyyətlə, lombardlar alternativ kredit əldə etməyin
ən asan yoludur. Bu səbədən də artıq qeyd etdiyimiz kimi həm lombardların
sayında, həm də onların dövriyyəsində çox ciddi artım baş verdi.”
İqtisadçı lombardlarla bağlı bir çox nöqsanların olduğunu da
vurğuladı. Eyni zamanda digər kredit institutları kimi lombardların kurasiya
edilməməsinin ciddi problemlərdən biri olduğunu qeyd etdi:"Azərbaycanda
lombard açmaq çox asan bir prosedurdur. Bizdə lombardların fəaliyyətini tənzimləyəcək
heç bir qanunvericilik yoxdur. Lombardların fəaliyyəti yalnız fiziki və hüquqi
şəxs kimi sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olmaq qaydaları ilə tənzimlənir. Mərkəzi
Bank tərəfindən onların maliyyə fəaliyyətinə nəzarət həyata keçirilmədiyindən
bu sahə özbaşına işləyir. Bəzi hallarda lombardlar çox yüksək faizlərlə
insanlara pul təklif edirlər.”
R. Həsənov onu da dedi ki, elə lombardlar var ki, insanlara
aşağı faizlə kredit verir, qızıl zinət əşyalarını dəyərinən dəfələrlə ucuz
alır, sonra da fəaliyyətini dayandırıb, bir gecədə yoxa çıxır:"Bu,
girovun satıldığı təqdirdə, uduzmaq riskindən sığortalanmaq üçündür. Yəni
lombardlar istəyirlər ki, girovu ən ucuz qiymətə satsalar belə, onların xərcləri
ödənsin. Digər tərəfən, vətəndaşların girov kimi lombardlara qoyduqları qızıl və
zinət əşyaları mənimsənilir. Lombardlar qızıl və zinyət əşyalarını çox aşağı
göstəricilərlə qiymətləndirirlər. Məsələn, 1000 manat pul götürmək istəyirsənsə,
2000 manatlıq qızıl qoymalısan. Bu artıq cinayətə açıq bir məsələdir. Belə olan
halda kredit götürən şəxsə külli miqdarda ziyan dəyir.”
(analitik.az)
Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.