“Uğurun sirri” layihəsinin növbəti qonağı Sankt - Peterburqda yaşayan ixtisasca türkoloq, azərbaycanlı yazar Şahnaz Kamaldır. Ş.Kamal keçən il çap olunan “Güldar” hekayələr kitabının müəllifidir. 

Şahnaz Kamal: “Çalışardım insanlar qəddar olmasın”

Şahnaz xanım, uğurun rəngi, dadı, qoxusu, səsi, görüntüsü necədir və ona toxunmaq nə zaman mümkündür?

- Məncə, uğurun rəngi, dadı, qoxusu, səsi və görüntüsü olmur. Çünki sadaladıqlarım onda olarsa, ya da, insan bunu hiss edərsə, zəifləyə bilər. Öz uğurunun sevincinə xumarlanar və ayılanda görər ki, o, durduğu yerdəcə qalıb, başqaları onu ötüb keçib. Bir uğur digərinə keçid, stimul olmalıdır.

Deyirlər, yanlışlar olmadan doğrular tapılmaz. Uğursuzluq yanlışlardanmı doğar?

- Razıyam. Bu yaxınlarda çox ciddi bir məsələdə yanlışlıq etdim. Bu da uğursuzluğuma gətirib çıxartdı. Ancaq ürəyimdə "hər işdə bir xeyir var" - deyib, özümə ürək-dirək verirəm.

Apardığınız mübarizədə uğursuzluqlarla üzləşəndə nə edirsiniz? 

- Həvəsdən düşmədən mübarizəmi davam etdirirəm. Konkret  məqsədim varsa, ona çatmaq üçün var gücümlə çalışıram. Dəfələrlə büdrəsəm də, yıxılsam da, durub yoluma davam edirəm. 

Hər insanda bir istedadın olduğunu söyləyərlər, bunu necə üzə çıxarmaq olar? 

- İstedadın üzə çıxardılması üçün uşaqlıqdan bunun üzərində işləmək lazımdır. Məsələn, mən belə edirəm: uşaqlarımı müxtəlif məşğələlərə aparıram, müəyyən  vaxt keçdikdən sonra, onlardan fikirlərini soruşuram. Əgər onlar davam etməyə razıdırlarsa, davam edirik. Yox, əgər istəmirlərsə, dayandırıram. 

Üç il əvvəl şahmat məşğələsinə apardım. İki aydan sonra getmək istəmədilər. İndi yenidən özlərinin təkidi ilə davam edirlər. 

Uşaqlara, mümkün qədər, müxtəlif sahələrdə özlərini sınamağa imkan verilməlidir. Müəyyən müddətdən sonra, valideyn də, uşağın özü də görəcəklər ki, o insan nəyə qadirdir və hansı sahəyə daha meyllidir. Bu istiqamətdə yetişib cəmiyyət üçün lazımlı vətəndaş olacaq.

Bəzi gənclər bir işə başlayanda “Düşün, tətbiq et və nəticələndir” prinsipini unudurlar. Yəni, onlar düşündüklərini ya tətbiq etmir, ya da nəticələndirmirlər. Bu problemlə üzləşənlərə nə söyləmək istərdiniz?

- Bunun kökündə inam durur. Yaxud da, inamsızlıq. Gənc öz potensialına güvənmir, istəklərini reallaşdıra biləcəyinə şübhə ilə baxır. Belə anlarda düzgün seçilmiş çevrənin, dostların böyük köməyi ola bilər. Onlar özünə inamsız gəncdə inam formalaşdıra bilərlər.

Qarşısındakına “əhəmiyyətlisən” mesajını verməkdə çətinlik çəkənlərə nə söyləmək istərdiniz?

- Hər bir insan özlüyündə fərqlidir. Hər kəsin də başqalarından fərqlənən qabiliyyəti var. Onlar bu qabiliyyəti üzə çıxartmağa çalışmalıdırlar. Bunun üçün onları ən çox cəzb edən, xoşlarına gələn işlə məşğul olmalıdırlar. İnsan qəlbinin səsinə qulaq asıb, özünü rahat hiss edə biləcəyi, ürəkdən istədiyi sahəyə getməsi məsləhətdir. Bunun üçün də iki şey vacibdir: özünü dinləmək bacarığı və özünəinam.

Övladlarınızın gələcəkdə uğurlu ola bilməsi üçün nə edirsiniz? Daha fərqli davrana bilirsiniz?

- Əlimdən gələn hər şeyi edirəm. Məktəbdənkənar məşğələlərə aparıram. Oğlum idman (taekvando), üzgüçülük, ingilis dili, milli rəqs və şahmatla məşğul olur. Qızım ümumtəhsil məktəbindən başqa musiqi məktəbində təhsil alır (fortopiano). Üzgüçülüklə, ingilis dili, şahmat və milli rəqsimizlə məşğul olur. Hər ikisinin orta məktəb qiymətləri də əla və yaxşıdır.

Düşünürəm ki, bir valideyn kimi mənim vəzifəm onlara yaxşı təhsil və tərbiyə vermək, gələcək uğurları üçün zəmin yaratmaqdır. Sonrasını özləri edəcəklər. 

Bir də, mən onlarla dostam. Bu dostluq münasibətimizi qoruyub saxlamağa çalışıram. 

Ümumiyyətlə, uşaqların sağlamlığı, tərbiyəsi və təhsilinə görə tək onların deyil, cəmiyyət qarşısında da özümü vəzifəli hiss edirəm. Məqsədim əsl insan yetişdirməkdir.

Sizcə insanların ən güclü silahı nədir-ağıl, yoxsa ürək?

- Ağılla ürəyin vəhdəti. Birini digərindən ayıraraq uğur qazanmaq olmaz.

Uğurun yaşı olur yoxsa başı, nə düşünürsünüz?

- Uğurun başı olur. Başı olmasa, uğur da olmaz. Yaş önəmli deyil.

Fərqliliyiniz və fərdliliyiniz haqında nə deyə bilərsiniz? Nəyə görə Siz sizsiniz? 

- Uşaqlıqdan "mən kiminləyəm?" yox, "kim mənimlədir?" demişəm. Bu yaşda dönüb keçmişimə baxanda görürəm ki, olduğum çevrədə həmişə fərqlənmişəm. Ancaq həmişə özümdən narazı olmuşam.

Özümü başqa cür təsəvvür də edə bilmirəm. Bu o demək deyil ki, bütün xarakterlərimdən razıyam. Yox. Narazı olduğum xüsusiyyətlərim çoxdur. Ancaq, bu, mənim özəlliyimdir.

İnanmaq asandır, yoxsa inandırmaq? 

- İnsanlara tez inananam. Məni inandırmaq asandır. Səmimi olduğumdan - hər halda, həmişə buna çalışıram - məncə, inandırmaqda da problemim olmamalıdır. 

Ümumilikdə götürəndə, inanmaq daha asan olar, məncə.

Həyatın enini və uzununu ölçdünüzmü heç, yaşamı üzün edən nədir sizcə? 

- Ötənlərdə yox, amma indi ölçürəm. Yaşamı ancaq yaşam boyunca qazandığın ləyaqətli ad uzun edə bilər. Mən uzun yox, ləyaqətlə yaşamağın tərəfdarıyam. Bioloji yaş heç nə demək deyil.

Əgər Sizə dünyada yalnız bir şeyi dəyişdirmək imkanı verilsəydi, nəyi dəyişərdiniz?

- Çalışardım insanlar qəddar olmasınlar.

Həyat toplananlar, çıxılanlar, vurulanlar və bölünənlərdən ibarətdir deyirlər, Sizin payınıza ən çox hansı əməl düşüb? 

- Elə riyaziyyatı yaşayıram - hamısı var.

Bəs Siz özünüz özünüzə dost ola bilsəydiniz, özünüzə Sizin kimi bir dost istəyərdiniz?

- Bəli, bunu əminliklə deyirəm. Əslində, mən özümlə dostam. Düzdür, özümdən başqa da dostlarım var. Ancaq həmişə, hamıdan öncə özümlə məsləhətləşir, ona güvənirəm.

Əgər Siz balaca uşağa bütün həyatı boyu ona gərəkli ola biləcək bir məsləhət versəydiniz, nə deyərdiniz?

- Özünə inan!

Dəlinin doğru xəbəri nə olar sizcə? Dəliliyin gözəlliyi mümkünmü? 

- Dəli çox zaman elə doğrunu deyir. Hər şeydə gözəllik var. Sadəcə, bunu görə bilməyi bacarmaq 

lazımdır.

Hesab - kitab dəftəriniz var?

- Var. Zaman - zaman özümə hesabat verirəm.

Təbliğ etdiyiniz gerçəklər hansılardı, necə düşünürsünüz sevginin təbliğata ehtiyacı varmı? 

- İnsan yaşam dolu, səmimi, genişqəlbli, inamlı, dürüst olmalıdır. Bunlar olanda sevgi də olur.

Yaşamaq və var olmaq arasında fərq nədir?

- Yaşamaq yalnız özün üçün olur, var olmaq bütöv bir xalq üçün, hətta, dünya üçün, gələcək üçün.

/azadinform.az/