Zəmanəmizdə qadın olmaq asan deyil. Lakin bu
gün uğurlu karyera quran, eyni zamanda gözəl ana olan qadınlar heç
kimdə təəccüb doğurmur. Lakin indiyə qədər yer üzündə qadınların
zorakılığa, repressiyalara, izolyasiya və ayrı-seçkiliyə məruz qaldığı
ölkələr də mövcuddur. Analitik.az beynəlxalq mütəxəssislərin zərif
cinsin yaşaması üçün ən pis hesab etdikləri 10 ölkəni təqdim edir.
Əfqanıstan
Əfqan qadınları orta hesabla bu ölkənin kişilərindən bir il az
yaşayırlar - təxminən 45 il. İndiyədək bu ölkədə qadınlar arasında
savadsızlıq yüksək səviyyədədir. Qızların əksəriyyəti 16 yaşınadək
nikaha girir. Əfqanıstanda qadınların 85% -i tibbi yardım olmadan uşaq
dünyaya gətirməli olurlar. Bunun nəticəsində bu ölkədə hər 30 dəqiqədə
bir hamilə qadın ölür. Əfqanıstan dünyada ana ölümünün səviyyəsinə
görə birinci yeri tutur.
Qvatemala
Qvatemalanın bədbəxt qadınları nəinki ailələrdə zorakılıqla, həm
də tez-tez zorlamalarla qarşılaşırlar. Həmçinin bu ölkədə QİÇS
xəstəliyinin qadınlar arasında göstəriciləri dünyada ən yüksək
səviyyədədir.
Demokratik Konqo Respublikası
Demokratik Konqo Respublikasında indiyədək davam edən müharibə
nəinki 3 milyon insanın həyatına son qoyub, hətta qadınların
vəziyyətini də dəyişib. İndi onlar həm müharibədə ön cəbhədə iştirak
edir, həm də hər gün sərt reallıqlar ilə üzləşməli
olurlar: Qadınlar tez-tez birbaşa hücum və zorakılığa məruz qalırlar.
Hər gün 1000-dən çox qadın zorlamaya məruz qalır. 1996-dən bu günədək
200 min belə hal qeydə alınıb. 57% hamilə qan azlığından əziyyət çəkir.
Konqoda istisnasız olaraq bütün qadınlar ərlərinin icazəsi olmadan
heç bir hüquqi sənədə imza ata bilməz.
Hindistan
Hindistanda HİV-ə yoluxmuş yetkinlik yaşına çatmış insanların
39% -ni qadınlar təşkil edir. 70% qadınlar ailədə mütəmadi
zorakılığa məruz qalırlar. Burada hər 29 dəqiqə bir qadın zorlama
qurbanı olur. XX əsrdə Hindistanda 50 milyondan çox qız
öldürülüb, təxminən 100 milyon qadın və qız isə insan alverinin qurbanı
olub. Bu ölkədə qızların 44,5% -i 18 yaşına qədər ərə gedirlər.
İraq
Səddam Hüseynin hakimiyyətdən devrildiyindən sonra ölkədə
qadınlar əsl cəhənnəm əzabında yaşayırlar. Vaxtılə qadınların təhsil
səviyyəsinə görə ərəb dövlətləri arasında birinci yeri tutan İraq,
indi bu göstərici üzrə ən aşağı pillədə qərarlaşıb. Amma bu hələ hamısı
deyil. 2014-ci ilin sonunda "İslam dövlətinin" - İŞİD-in döyüşçüləri
150 qadını yeni sosial fenomen adlanan seks-cihadda iştirak etmək
istəmədiyinə görə edam edib.
Mali
Mali dünyanın ən kasıb ölkələrindən biri hesab edilir. Burada
qadınların çox cüzi hissəsi dəhşətli ağrılarla meşayət olunan cinsi
orqanlarının sünnətindən canlarını qurtara bilirlər. Bir çox qızlar bu
ölkədə lap gənc yaşlarında nikaha daxil olmağa məcburdurlar, amma hər
onuncusu hamiləlik və ya doğuş zamanı dünyasını dəyişir.
Pakistan
Demə, bu ölkənin bəzi qəbilələrində ərlərinin cinayətlərinə
görə onların qadınlarını zorlamaq adəti hələ də qalır. Lakin daha böyük
hiddət doğuran üzdəniraq namus üstündə baş verən qətllərdir. Bu
yaxınlarda Pakistan qadın siyasətçilərə, vəkillərə və insan
hüquqları məsələləri üzrə iş aparanlara qarşı yönəlmiş dini
ekstremizmin təsiri altına düşüb. Bu ölkədə indiyədək ailədə zorakılığa
qarşı qanun yoxdur, bu səbəbdən 90% qadın qəddar rəftar qurbanlarına
çevrilirlər. Qadınların 82% isə kişilərdən az qazanırlar.
Somali
Somalinin paytaxtı Moqadişoda gedən vətəndaş müharibəsi bir
zamanlar ailə ocağının qoruyucusu olan gözəl cinsin vəziyyətini
kökündən dəyişdi. Moqadişo şəhərində 4 yaşından 11 yaşadək
qızların 95% -ini zorlayırlar. Bu ölkədə qadınlar parlamentdə
yalnız 7,5% yer tutur. Somalidə hamilə qadınların cəmi 9% -inin
tibb müəssisələrinə müraciət etmək imkanı var.
Sudan
Sudanın qərbində bir sıra yeni qanunların qəbulundan sonra da
qadınların vəziyyəti acınacaqlı olaraq qalır. Qadınlar zorla oğurlanır,
zorlamaya məruz qalır. Sudanda 2003-cü ildən bir milyondan çox qadın
öldürülüb.
Çad
Çadda qadınlar demək olar ki, tam hüquqsuzdurlar. Qızların
əksəriyyəti 11-12 yaşında nikaha girir. Şərqdə yaşayan sudan qaçqın
düşərgələrində qadınlar hər gün zorlanmaya və digər zorakılıq
formalarına məruz qalır. Düşərgələrdən kənarda da onlar təhlükəli
həyat sürürlər. Onları daim müxalifət silahlı qrupların üzvləri,
quldurlar və Çad təhlükəsizlik qüvvələri təqib edir.
Suqra MURADZADƏ/Analitik.az