Artıq yeni tədris ili başlanıb. Təhsil
müəssisələrinin hansı formada fəaliyyət göstərəcəyi ictimaiyyətə açıqlansa
da, ən çox müzakirə olunan məsələ cari dərs ilinin əvvəlindən distant təhsilin
tətbiqi barədədir. Gəlin görək, ölkəmizdəki təhsil müəssisələri distant təhsilə
hazırdırmı? Cavabı uzatmayayaraq bildirək ki, xeyr. Bir çox ölkələrin 20 il əvvəl
qurduğu distant təhsil sistemini Təhsil Nazirliyimiz hələ də qura bilmirsə, deməli
bu 20 ildə bu qurum işini müasir tələblər səviyyəsinə qaldıra bilməyib.
Çoxsaylı dövlət proqramlarının həyata keçirilməsinə baxmayaraq, Nazirlik
distant təhsilə də hazır deyil.
"Distant təhsil düzgün qaydada həyata keçirilə billmirsə, bunun məsuliyyəti
Təhsil Nazirliyində deyil, Rabitə Nazirliyindədir”
Təhsil üzrə ekspert Elşən
Qafarov deyr ki, ilk olaraq vəziyyətə real yanaşmaq lazımdır, çünki
problemin obyektiv və subyektiv səbəbləri var, öncə onlar araşdırılmalıdır.
Obyektiv səbəb odur ki, hazırda ölkədə internet məkanı tam əhatə olunmayıb və
son 6 ayda bununla əlaqəli işlər görülsə də, bütün ölkə internetlə təmin
edilmədi. Bu məsələnin bir tərəfidir və problemi Rabitə və Texnologiya
Nazirliyi həll etməli idi. İkinci bir tərəfdən isə hökumət ötən müddət ərzində
ən azından ibtidai mərhələdə planşet, internet probleminin öhdəsindən gəlməli
idi. 6 ay böyük müddət olsa da, bu kimi işlər həyata keçirilmədi. Müəllimlərin
onlayn olaraq distant təhsilin tədrisi haqda seminarlara qoşulması təşkil
olunmadı. Subyektiv tərəfləri isə ondan ibarətdir ki, təhsil ilinin
başlanmasına 15 gün qalmış - 29 avqust tarixində 2020-ci ilin tədris planı
haqqında qərar verildi və 5 sentyabrda bu qərar qəbul edildi. Sentyabrin 10-da
isə Nazirlər Kabineti tədrisin qaydaları haqqında qərar verdi. Üstəlik dərslərin
başlanmasına 5 gün qalmış virtual məktəbə qeydiyyat dayandırıldı. Əslində 6
ay müddətində çox işlər görmək olardı, Təhsil Nazirliyi fikirləşdi ki,
teledərslər təşkil olunacaq və bununla vəziyyətdən çıxacaq. Lakin virtual dərslərlə
bağlı işlər görülmədi.
Mütəxəssislər, illərdir distant təhsilin tədrisi ilə
məşğul olan ölkələrdən nümayəndələr dəvət edilib bu problemi vaxtında həll
etmək olardı. Ölkədə 1 milyon 600 min şagid, 152 min müəllim var, virtual məktəbdən
qeydiyyatdan keçməklə əlaqəli ciddi addımları Təhsil Nazirliyi ötən müddətdə
atmalı, hazırda sistemdə yaranan problem olmamalı idi.
Dərsin açılmasına bir
neçə gün qalmış qərar verildi, təbii olaraq da sistemdə çökmələr müşahidə
olundu. Hələ də virtual məktəb sistemi fəaliyyətini tam olaraq bərpa edə bilməyib.
Bütün bunlar bir daha sübut etdi ki, savadından təhsilindən asılı olmayaraq,
təhsilin idarə olunması fərqli bir amildir. Əslində biz yeni tədris ilinə
başlamağa hazır deyildik. Pandemiya ilə əlaqəli olaraq bütün zəruri tədbirləri,
dezinfeksiya işlərini Nazirlik vaxtında
operativ həll edir, lakin bunlar məsələnin digər tərəfidir. Tədrisin təşkili
ilə bağlı isə, Təhsil Nazirliyi hazır olmadığını göstərdi.
Təhsil Nazirliyinin rəsmisi: "Bütün şagirdlərin planşet və
telefonla təmin olunması hazırda real görünmür"
Təhsil Nazirliyin ictimaiyyətlə əlaqələr
şöbəsinin direktoru Cəsarət Valehov isə deyir ki, ayrı-ayrı məktəblərdə
virtual sistemə qoşulma ilə əlaqəli problemlər var, lakin Təhsil Nazirliyi
dayanmadan işlər aparır, problemin aradan qaldırılmasına çalışır: "O ki
qaldı müvafiq texniki avadanlıqlarla təchizat məsələsinə, ölkənin bütün
şagirdlərinin planşet və telefonla təmin olunması hazırda real görünmür,
amma Nazirlik məktəblərdə olan internet şəbəklərindən, kompüterlərdən imkan
daxilində istifadə olunması üçün müvafiq tapşırıqlar verib. Ucqar rayon və
kəndlərimizdə isə yalnız distant təhsilin ümidinə qalmaqları şərt deyil.
Nazirlik teledərslər layihəsini həyata keçirir ki, vaxtında izləyə bilməyən
şagirdlər nazirliyin səhifəsindən, youtube kanalında təkrar dərsləri izləyə
bilərlər.
Kəndlərdəki vəziyyət çox ciddidir, bunu böhran kimi də dəyərləndirmək
olar
İnformasiya və Kommunikasiya
Texnologiyaları üzrə ekspert Osman Gündüz Xeberle.com-a açqlamasında tədris
mövsümü başladığından təkliflər üçün gecikdiyimizi bildirib. O,
regionlardan əldə etdiyi məlumatlara əsasən hesab edir ki, həm internet, həm də
avadanlıqlarla təminat və müəllimlərin hazırlığı baxımdan distant təhsillə
bağlı vəziyyət ürəkaçan deyil. Vəziyyətin yaxşılığa doğru düzəlməsi
üçün ekspertin təklifləri var: "Hökumət Təhsil Nazirliyi, Rabitə və
Yüksək Texnologiyaları Nazirliyini bir araya gətirərək sürətli keçid planı
hazırlamalıdır. Kəndlərdəki vəziyyət çox ciddidir, bunu böhran kimi də dəyərləndirmək
olar.
Yəni necə etməliyik ki, təhsil bu böhran durumundan çıxsın?! Çünki kəndlərdə
2G, 3G, ya da 4G yoxdur. Nazirliyin əlində internetin durumu ilə bağlı rəqəmlər
var. Bu rəqəmlərdə hansı məktəbin ərazisində vəziyyətin necə olduğu bəllidir.
Bunun üçün düşünürəm ki, ilk olaraq mobil operatorlarla əlaqə qurularaq
güzəştli paketlər yaradılmalıdır, məktəblərdəki kompüter və avadanlıqlar
şagirdlərə verilə bilər. Bundan başqa, hökumət özü büdcədən aztəminatlı
hissə, həssas ailələr üçün vəsait ayıraraq kompüter, planşet verməlidir.
Əhalinin digər təbəqəsi üçün də müəyyən addımlar atmaq olar".
Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək
Texnologiyalar Nazirliyindən isə sualımıza cavab tapa bilmədik.
Bəs Sumqayıt sakinləri necə düşünür?
Elə bu məqsədlə respondentlərə
sosial şəbəkədə "Onlayn dərslərin keyfiyyəti
sizi qane edirmi?" sualı ilə müraciət
etdik.
Sorğuda ümumilikdə 268 nəfər
respondent iştirak edib. Respondentlərdən 183 nəfəri "Xeyr, övladlarımız
heç nə öyrənə bilmir", 65 nəfəri "Sadəcə dərs xatirinə keçirilir",
20 nəfəri "Məni qane edir, belə daha yaxşıdır" cavabını verib.
Ramil Zeynallı
Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.