İnsanın bədəninin 70-75 % -i sudan ibarətdir. 70 kq ağırlıqda orta çəkili adam bunun az miqdarını, yəni 350 ml itirdikdə bu susuzkuğun hiss edilməsinə gətirib çıxarır.
Susuzluq nədir?
Xeberle.com deyerler.org-a istinadən bildirir ki, insan orqanizmi gündəlik maye qəbulu tələbatı nəticəsində su - duz balansı qorunur. Maye itirdik də isə orqanizm orqanizmdə toksin, şlak və duz balansı pozulur. Nəticədə susuzluq əmələ gəlir.
Susuzluğun əmələ gəlmə səbəbləri:
- sirkulyasiya edən qanın həcminin azalması
- arterial təzyiqin azalması ( məhz bu qanı və qida maddələrini orqanlara ötürür)
Əgər əvvəllər susuzluq selikli mərmilərin quruması ilə izah olunurdusa, indi elmlə sübut olunub ki, ağızda quruluq, sadəcə simptomdur, səbəb deyil.
Susuzluq ciddi və daimi ola bilər. Bu onun xasiyyətindən asılıdır. Maye itkisi adi avtomobil sürərkən də baş verir. Maye itkisi
nəfəs yolu ilə, tərrəmə zamanı, qusma zamanı, hərarət artdıqca, günəş yanığları zamanı və düzgün qidalanmadıqda ola bilər.
Mayenin həcmi azaldıqda orqanizm mayeni tüpürcəkdən götürür. Ancaq bu son mərhələdir. Ağızda quruluq əmələ gələnə qədər insan onun kifayət qədər miqdarını itirir.
Yayda susuzluğu necə yatırmalı?
Yay susuzluğu möhkəmləndirən bir çox faktorları birləşdirir: yüksək hərarət, günəş yanıqalrı, istidə hərəkətli aktivlik, bunun üçündə suyun istehlakı və bədəndən çıxarılması sürətlənir. Adi halda gündə 2 litr suya olan tələbat 3 litrə qalxır.
Su - duz mübadiləsinin pozulmaması üçün aşağıdakılar məsləhət görülür:
1. Səhəri bir stəkan su ilə başlamaq və gün ərzində davamlı su içmək
2. Tərkibində su olan çoxlu meyvə tərəvəz yemək
3. Yadda saxlamaq lazımdır ki, 3 bardaqdan artıq kofe içmək və spirtli içkilərin istifadısi əksinə mayeyə tələbatı artırır.
4. Fiziki içlərdən 2 saat qabaq 2 stəkan su içmək və fiziki işin müddəti boyuncada su içmək.
Əlbətdə ki mayenin qəbulu üzrə çoxlu incəliklər mövcuddur:
- süd və şirələr kaloriyalı ərzaqlara daxildirlər, və maye itkisini onlarla bərpa etdikdə bunu nəzərə almaq ıazımdır.
- Təqribən 1 litr mayeni birinci növ yeməklərdə (suplarda) qəbul etmək lazımdır
- Qazlaşdırılmış içkilər susuzluğu yatızdırmaq üçün yaramır, çünkü onların tərkibində olan kimyəvi maddələr mədənin selikli qişasının balansını pozur.
- Bir dəfəyə stəkandakı suyun ikidə üçündən artığını içmək məsləhət deyil
- Xüsusən sağlamlıq üçün xeyirli olanlar : yaşıl çay, nanə yarpaqlarından, qara qarağat yarpaqlarından, moruq yarpaqlarından və razyana yarpaqlarından dəmlənmiş çaylardır.
Maye qəbulunun təhlükələrini yadda saxlamaq lazımdr:
- suyu yeməkdən 30 dəqiqə qabaq və yeməyi bitirdikdə 1 saat sonra qəbul etmək məqsədə uyğundur
- natriumun çıxarılmasını gücləndirməmək üçün bilavasitə fiziki yükləmələrdən qabaq su qəbul etmək olmaz
- böyrək və ürək fəaliyyəti pozulan insanlar içiləcək suyun miqdarı barədə müalicə olunduqları həkimə müraciyət etməlidirlər
Bu bir çox şeyə görə baş verir:
- zəiflik
- iştahanın olmaması
- dərinin qızarması
- mədə yanması
- baş ağrısı
- baş gicəllənmə
- ağzın quruması
- quru öskürək
- istiyə dözümsüzlük
- kəskin iy ilə müçayət olunan tünd nəcis
1 % mayenin xraniki itirilməsi fiziki və psixiki iş qabiliyyətində, əzələlərin işləməsində özünü göstəir.
Ancaq bəzi susuzluqlar xəstəliyin əlaməti ola bilər. Bu zaman həkimə müraciət etmək lazımdır:
1. Möhkəm susuzluq hiss etməklə yanaşı iştaha və nəcisin ifrazı artsın (bu ikinci növ diabetin ilk əlamətləridir)
2. Möhkəm susuzluq dodaqları, burunun və ağızın selikli membranlarını qurudursa
3. Əgər susuzluq zəifliyə və yorğunluğa gətirirsə
Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.
