(Yazılar Şəhidlərimizin Sumqayıt Şəhidlər Xiyabanında dəfn olunma ardıcıllığı ilə verilib).

--------------------

QULİYEV AZƏR ZAKİR oğlu

(Əsgər)

Qısa arayış:Əslən Qubadlı rayonunun Xallava kəndindən olan QULİYEV AZƏR ZAKİR oğlu 11 oktyabr 1996-cı ildə Sumqayıt şəhərində dünyaya gəlib. 2003-cü ildə Sumqayıt şəhər 37 saylı tam orta məktəbin 1-ci sinfinə qədəm qoyub. Dərslərində fəal, məktəbin ictimai həyatında aktiv olan şagirdlərdən biri olub.

Azər Quliyev 2011-ci ildə doqquzillik təhsilini başa vurduqdan sonra, Sumqayıt şəhər 10 saylı Peşə Liseyinə daxil olub, 2015-ci ildə liseyi "Kompüter operatoru” ixtisasına yiyələnərək bitirib.

A, Quliyev də, digər həmyaşıdları kimi, idmana hədsiz maraq göstərib. Gözəl, xoş xasiyyətinə görə, ətrafında çoxlu dostları olub. O, dostluğa dəyər verməyi bacaran etibarlı dostları ilə boş vaxtlarını səmərəli keçirməyə çalışıb.

A.Quliyev 23.07.2015-ci il tarixində Sumqayıt Şəhər Hərbi Komissarlığı tərəfindən həqiqi hərbi xidmətə çağrılıb. Hərbi xidmətinə Gəncə şəhərində yerləşən "N” saylı hərbi hissədə başlayan gənc əsgər Andiçmə mərasimindən sonra Qazax rayonundakı "N” saylı hərbi hissəyə göndərilib. Burada o, hərbi hissənin 3-cü taborunun "Rabitə” taqımının "Telefon manqası”nın komandiri vəzifəsində xidmət göstərib.

A.Quliyev 2016-cı ildə baş vermiş Şanlı Aprel döyüşlərinin də iştirakçısı olub. O, bu mübarizədə öz sözünü şücaəti ilə, mətinliklə deyib.

2017-ci ildə həqiqi hərbi xidməti uğurla başa vuran A.Quliyev Aprel döyüşləri barəsində deyib: "Biz sonacan gedə bilərdik. Bizim, doğrudan da, Qələbə çalmağa qadir olan güclü Ordumuz, cəsur döyüşçülərimiz, yüksək səviyyədə texnikamız var!”.

AİLƏ:Əslən Qubadlı rayonundan olan Quliyevlər ailəsi ata, ana və iki qardaşdan ibarət olub. Ata uzun müddət ürək xəstəsi olduğundan işləməyib. Əslən Qafan rayonundan olan ana – Səmərqə xanım kafedə çalışaraq, gündəlik qazancı ilə ailənin tələbatlarını ödəməyə, probemləri həll etməyə çalışıb. Evin böyük oğlu, iki övlad atası, Azərdən 2 yaş böyük olan Azad işləyərək ailəyə dəstək olub. Azər də heç vaxt boş-bekar qalmayıb. O, sürücülük edərək gündəlik qazancını evlərinə gətirib. Həmçinin o, bir çox ticarət obyektlərində çalışmaqla ailəsinə yardımçı olub.

2018-ci ildə atanın dünyasını dəyişməsi hər kəsi kədərə bürüyür. Azər də bu itkidən çox sarsılır, bir müddət özünə gələ bilmir. Tez-tez atasının dədə-baba ocaqları ilə bağlı xatirələrini, mənfur ermənilərin xalqımızın başına gətirdikləri müsibətlərlə bağlı söhbətlərini yada salırdı. Hər zaman da düşünərdi ki, "bəlkə də bu hadisələr olmasaydı insanlar doğma yurd yerlərindən, isti ev-eşiklərindən didərgin düşməzdilər, torpaq həsrəti ilə vaxtından tez dünyadan köçməzdilər, xəstəliklər tapmazdılar...”. Azər nə zamansa QİSAS gününün olacağına inanır və səbirlə həmin anı gözləyirdi...

A.Quliyev təbiətcə çox mehriban, gülərüz, heç kəsin xətrinə dəyməyən, hər zaman yaxşılıq etməyə çalışan, qəlbi yumşaq bir insan idi. Anasına həddən çox bağlı olan Azər, demək olar ki, onunla nəfəs alardı. Hələ uşaq yaşlarından anasının nə qədər əziyyət çəkdiyini, evin yükünü incə çiyinlərində necə daşıdığını görəndə köks ötürərdi. Elə bu səbəbdən də, hər zaman anasının qayğısına qalar, onun hər bir cəfasını çəkməyə hazır olardı.

Azər də, tükənməz arzularla yaşayar, gələcək üçün xəyallar qurar və bu xəyallarını gerçəkləşdirmək üçün planlar cızardı. Onun ən böyük arzusu isə, Qubadlının azad olmasını görmək, o torpaqda bayrağımızı dalğalandırmaq idi. Həmişə anasına deyərdi:"Mən Sumqayıtda anadan olsam da, o yerləri görmək üçün səbirsizlənirəm. İnşallah, torpaqlarımız işğaldan azad olunandan sonra, öz rayonumuza – Qubadlıya gedərik və mən orada yaşayaram”. Təbiət vurğunu olan gənc oğlan torpağa bağlı idi. O, hər dəfə əzizlərinə, torpaqlar alındıqdan sonra, kəndə gedəcəyini, orada ev-eşik quracağını, mal-heyvan, toyuq-cücə saxlayacağını deyirdi. "Ana, inşallah, torpaqlarımızı alaq, gedək yenə baba ocaqlarına, ev tikək, orda yaşayaq. Çoxlu ağac da əkəcəm”. Bu, torpaq həsrəti ilə yaşayan bir gəncin ən böyük arzusu idi.

Vətən sevdalı oğul 2020-ci ildə baş verən Tovuz hadisələri zamanı general-mayor Polad Həşimovun həlak olmasından çox üzülür. Qəlbində tüğyan edən alovu söndürmək üçün, o, könüllü olaraq "Çağırış” kompaniyasına qoşulur, Hərbi Komissarlığa gedərək adını könüllülərin cərgəsinə yazdırır. Demək olar ki, hər gün evdə eyni sözü təkrarlayırdı:"Biz mütləq getməliyik!”.

Bir gün təsadüfən Azərin anası ilə yolu Polad Həşimovun yaşadığı binanın yanından keçir. Azər binanın qarşısında dalğalanan üçrəngli Azərbaycan bayrağını anasına göstərib deyir: "Ana, bir bax bayrağa. Hər oğula bu bayraq qismət olmur”. Ana Azərin nə demək istədiyini anlayıb, fəxrlə oğluna baxır.

2020-ci il sentyabrın 27-si Ali Baş Komandan İlham Əliyevin əmri ilə əks-hücum əməliyyatı - II Qarabağ müharibəsi başlayır. Sentyabrın 29-u Azərbaycan Ordusunun könüllü əsgəri olan Azər Quliyev Hərbi Komissarlıqdan çağrılaraq ön cəbhəyə - döyüş bölgəsinə göndərilir. İgidimiz 44 günlük müharibədə şücaəti ilə şərəfli bir döyüş yolu keçir...

Döyüşə gedənlərin simasındakı sevinci, ətrafdakı xoş sədaları eşitdikcə Azərin ürəyi qürurla vururdu. Müharibəyə gedən gənclər necə xoşbəxt idilər... Hansı ki, müharibənin adı belə, tarix boyu insanların qəlbində bir kədər, nifrət yaratmışdı. Bu gün isə reallıq başqa idi. Azərin bu anlarda gördüyü mənzərə bir möcüzə idi.

"Mənim xalqım necə də qorxmaz, qeyrətli, vətənpərvərdir!” düşündü. Elə bu düşüncələrlə də Azər yola düşəcək avtobusa minir...

II Qarabağ müharibəsində xidmətdə olan zaman anası ilə tez-tez danışır, "narahat olma, hər şey yaxşı olacaq” deyə ona təskinlik verirdi.

Oktyabrın 23-ü, hər zamankı kimi, səhər saatlarında Azər anasına zəng edir. Əhvalını soruşandan sonra, özündən muğayat olmasını tapşırır. Ana da oğlundan dualarını əsurgəmir. Bu, Azərin son zəngi olur...

Oktyabrın 23-ü Xocavənd rayonunun işğalçılardan azad olunması uğrunda qızğın döyüşlər başlayır. Özünə inamlı olan gənc əsgər bu döyüşdən də alnıaçıq, üzüağ, mərdanə çıxacağına inanırdı. Manqa komandiri kimi, üzərinə düşən məsuliyyəti tam dərk edir, hər zaman əsgərlərini düşünürdü. Bu dəfə də öz işini ehtiyatlı görür: döyüşün dəqiq hansı istiqamətdə getdiyini, düşmənin mövqeyini dəqiqləşdirir, bütün atəş nöqtələrini gəzir, diqqətlə müşahidə aparır və özünə mövqe seçir.

Nəhayət, hər zamankı kimi, şiddətli gecə döyüşləri başlayır. Vətən eşqi, Qələbə əzmi ilə irəli atılan komandir son damla qanınacan rəşadətlə mübarizə aparır. Düşmənin onlarla canlı qüvvəsini məhv edir, zirehli texnikasını sıradan çıxarır, yaralı silahdaşlarına yardımçı olur. Təəssüf ki, cəsur komandir doğma Qubadlının bir addımlığında namərd gülləsinə tuş gəlir...

İgid Vətən oğlu Azər Quliyev bu savaşda qəhrəmancasına həlak olaraq ən uca məqama - Şəhidlik Zirvəsinə ucalır... Məhz bir gün sonra, 25 oktyabr 2020-ci ildə Şəhidimizin doğma ata-baba ocağı olan Qubadlı rayonu mənfur düşmənin əsarətindən azad olur. Azər o günü görə bilməsə də, əsgərləri, döyüş yoldaşları Qubadlı sevincini Azərbaycan xalqına yaşatmaqla, Azər kimi Vətən oğullarının qisasını düşməndən alırlar.

Azərbaycan Ordusunun məğrur əsgəri, tuşlayıcı Azər Quliyev Oktyabrın 24-ü 2020-ci ildə Sumqayıt Şəhidlər Xiyabanında dəfn olunur.

Vətənin igid oğlu Azər Quliyev yumruq boyda kiçik ürəyində böyük bir sevgini - Vətən, Torpaq, Ailə məhəbbətini sığışdıra bilmişdi. Bu sevgi ilə Azadlıq yoluna çıxdı, igidliyi, cəsurluğu ilə "qaçqın”, "köçkün” damğasını təkcə doğmaların yox, yurd həsrətlilərinin üzərindən götürməyi bacardı. Qəhrəman oğul Uca Allah tərəfindən seçilərək ən uca, şərəfli ada – "Şəhid” adına layiq görüldü, hər kəsin arzusunda olduğu Cənnət qapıları Vətən oğlunun üzünə açıldı. O, Qubadlının alınmasını görməsə də, bu gün şəhidimizin ruhu təkcə ata-baba torpaqlarında deyil, bütün Qarabağ torpaqlarında dolaşır...

Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin cəsur döyüşçüsü, qeyrətli Vətən övladı, 24 yaşlı manqa komandiri, tuşlayıcı, əsgər Azər Zakir oğlu Quliyev ölümündən sonra, Azərbaycan Respublikasının prezidenti İlham Əliyevin müvafiq Sərancamları ilə, 3-cü dərəcəli "Vətənə xidmətə görə” ordeni,həmçinin "Vətən uğrunda” və "Xocavəndin azad olunmasına görə” medallarıilə təltif olunub.

Ruhun şad olsun, Cənnətməkan Şəhidimiz!!!

-------------

AĞALIYEV MÜZƏFFƏR VAHİD oğlu

(Gizir)

Qısa arayış: AĞALIYEV MÜZƏFFƏR VAHİD oğlu 30 dekabr 1981-ci ildə Sumqayıt şəhərində anadan olub. 1988-1999-cu illərdə Sumqayıt şəhər 19 saylı tam orta məktəbdə oxuyub.

M.Ağalıyev 2000-ci il yanvar ayının 1-də Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlər Xidmətinin Sumqayıt Şəhər İdarəsi tərəfindən hərbi xidmətə çağrılıb. Mingəçevir şəhərində yerləşən "N” saylı hərbi hissədə Vətən qarşısında borcunu yerinə yetirdikdən sonra, 2001-ci ilin payızında xidmətini başa vurub.

A.Müzəffər 2001-2006-cı illərdə Maşınqayırma şirkətlərində maşın avtotəmiri ilə bağlı, ehtiyat hissələri üzrə "motorist” usta vəzifəsində çalşıb. Öz işinin peşəkarı kimi ad çıxarıb, kollektivin hörmət və rəğbətini qazanıb.

Uşaqlıq arzularını reallaşdırmaqdan ötrü, M.Ağalıyev Müdafiə Nazirliyinə müraciət edib. Müraciəti müsbət qarşılananan gənc, 2006-cı ilin oktyabrında Silahlı Qüvvələrin "Təlim və Tədris Mərkəzi”ndə "Gizir” kursunda tədris alıb və MAHHXQ kimi, gizir rütbəsi ilə, H.Z.Tağıyev qəsəbəsindəki"N” saylı hərbi hissədə hərbi fəaliyyətə başlayıb. Burada o, 11 il fasiləsiz işlədikdən sonra, 2017-ci ildə Abşeron rayonunun Pirəkəşkül qəsəbəsində yerləşən "N” saylı hərbi hissəyə göndərilərək, 3 il "Əməliyyat həmlə taboru”nda xidmətini davam etdirib.

Ailə:Dörd nəfərdən – ata, ana və iki qardaşdan ibarət olan Ağalıyevlər ailəsinin hər bir üzvü halal zəhmətlə qazanılan çörəyin ətrini, dadını duyaraq, namuslu, ləyaqətli, vicdanlı, şərəfli ömür yaşayıb. Ata əziyyətdən, çətinlikdən qorxmayaraq müxtəlif işlərdə, hətta hərbi şəhərcikdə yerləşən hərbi hissədə təyyarələrin təmiri sahəsində calışıb. Onun bir həyat prinsipi olub: "harada, hansı vəzifədə çalışırsan-çalış, öz işini sevməlisən!”. Fatma xanım evdar xanım kimi, ailə qayğıları ilə yaşayıb. Evin kiçik oğlu Rafiq Ağalıyev də uşaqlıqdan hərbiçi olmaq arzusu ilə yaşayıb və sonradan bu istəyini reallaşdırıb. O, 13 ildir ki, "gizir” rütbəsi ilə Hərbi Hava Qüvvələrində xidmət edir. Qəlbləri Vətən eşqi ilə çırpınan Ağalıyevlər ailsəni "hərbiçilər” ailəsi də adlandırmaq olar....

2007-ci ildə Müzəffər sevib-bəyəndiyi Aygün xanımla ailə həyatı qurduqdan sonra, onların iki oğu övladı – Fərid və Nurlan dünyaya gəlib. Sağlam, xoşbəxt ailədə uşaqlar valideynləri kimi, vətənpərvər ruhda böyüyürlər.

Hələ məktəbdə oxuduğu illərdə Müzəffərin əsgər formasından xoşu gələrdi. Uşaqlarla döyüş oyunları təşkil edər, müxtəlif tip oyuncaq silahlara, maşınlara maraq göstərərdi. Dərslərini yaxşı oxuyar, detektiv əsərləri mütaliə edər, döyüş filmlərinə baxardı. Sakit təbiətinə, təlim-tərbiyəsinə və nizam-intizama riayət etməsinə görə, ətrafındakı insanların hər zaman rəğbətini qazanardı.

Xasiyyətcə mülayim, mehriban, gülərüz, səmimi, istiqanlı,heç kəsin qəlbinə dəyməyən Müzəffər imkansız insanlara köməklik etməyə, yardım göstərməyə can atardı. Özü kasıbçılıqla böyüdüyünə görə, həmişə mərd, səxavətli olub. Yolda birini ac görsəydi, ürəyi dözməz, axırıncı puluna nəsə alıb o insana verərdi. Ondan sonra rahatlıq tapardı. Belə saf, təmiz qəlbli biri idi Qəhrəmanımız!

Ailədə qayğıkeş, diqqətcil, ailəcanlı biri idi. Qarşılıqlı məhəbbət, hörmət və ehtiramın hökm sürdüyü bir ailədə vətənpərvər, qeyrətli... iki oğul böyüyürdü. Müzəffər övladlarının savadlı, ali təhsilli olmalarını arzulayırdı.

Hərbiçi sənətini sevərək seçən igidimiz işinə çox bağlı idi. Hər gün böyük həvəslə işə gedər, axşam sevinclə sevimli ailəsinə, əziz-doğmalarının yanına dönərdi. Nə qədər yorğun olsaydı belə, onların xoş sifətlərini, isti münasibətlərini görəndə bütün yorğunluğunu unudardı. Xaraktercə vicdanlı, məsuliyyətli, tələbkardı. Haqq yolunda inadından dönməzdi.

Musiqiyə meyili olan Müzəffər uşaq vaxtı fərdi şəkildə nağarada ifa etməyi öyrənmişdi. Güclü musiqi duyumuna malik olduğundan, ritmi dəqiq tutardı. Buna baxmayaraq, o, bir müddətdən sonra bütün marağını, mehrini avtomobil təmirinə yönəldir.

Müzəffərin xobbisi avtomobil təmiri ilə məşğul olmaq idi. Hələ yeniyetmə çağlarından bu işə həvəs göstərərək avtomobil motorunu tək söküb-yığardı. O, dost-tanışların, qohumların... xarab olan maşınlarını düzəldər, lakin bir manat da olsun pul almazdı. Çünki bu işə xobbi kimi baxardı. Müzəffər özü də bəzən etiraf edərdi ki, hərbiçi olmasaydı, maşın ustası olardı.

Hər bir insan arzularla yaşayır və o arzuların gerçəkləşməsinə doğru addımlayır. Müzəffərin də tükənməz arzuları vardı, vətəniylə, işiylə, ailəsiylə bağlı. Lakin ən böyük arzusu uşaqlarının sağlam böyüyüb, savadlı bir vatəndaş kimi yetişməsi idi. Uşaqlıqdan özü çox çətinlik dörmüşdü deyə, istəmirdi ki, uşaqları o çətinlikləri yaşasın. Arzularından biri də şəxsi avtomobilinin olması idi. Baxmayaraq ki, ailə üzvlərində maşın olub, o da bu maşını sürüb. Lakin şəxsi maşının olması, ailə qayğılarıyla bağlı bu maşından vacib olan hallarda istifadə olunması başqa məsələ idi. Həmişə uşaqlarına deyərdi ki, "böyüyün, sizə ən gözəl avtomobili alacam. Özümün olmasa da, sizi bu sevgidən məhrum etməyəcəm”.

Amma bütün bu arzulardan öncə, onu narahat edən vacib məsələni həll etmək lazım idi: darda olan Vətən torpağıni mənfur düşməndən təmizləmək, Qarabağda Azərbaycan bayrağını dalğalandırmaq. Ondan sonra səfalı yerlərə öz avtomobilində ailə ilə birlikdə gedərək istirahət etmək olardı...

--

M.Ağalıyev Azərbaycan Silahlı Qüvvələrində 14 il fasiləsiz xidməti zamanı, döyüş tapşırıqlarının yerinə yetirilməsində, təlimlərdə, nizam-intizama riayət olunmasında fərqləndiyinə görə, "Azərbaycan Respublikasının Silahlı Qüvvələrinin 90 illiyi” (1918-2008) və "Azərbaycan Respublikasının Silahlı Qüvvələrinin 95 illiyi” (1918-2014) Yubiley medalları ilə təltif olunmuşdu.

A.Müzəffər Şanlı Aprel döyüşlərinin, 2020-ci ililin iyul ayında baş verən Tovuz hadisələrinin fəal iştrakşılarından olmuşdu. Tovuz hadisələrindən sonra, general Polad Həşimovun və digər şəhidlərin intiqamə hissi ilə yaşayan hərbiçi özünü döyüş bölgələrində görürdü. Bu istəklə aidiyyatı qurum tərəfindən çağırılacağı günü səbirsizliklə gözləyirdi.

M.Ağalıyev sentyabrı ayının 23-ü 2020 ci ildə, bir hərbiçi olaraq, Vətən torpaqlarını yağı düşməndən azad etmək, işğalşıların layiqli cavabını vermək üçün çalışdığı hərbi hissədən müharibə bölgəsinə göndərilir. O, Füzuli, Cəbrayıl, Qubadlı rayonları istiqamətlərində gedən döyüşlərdə iştirak edir, bir çox kənd və qəsəbələrin, yüksəkliklərin alınmasında misilsiz şücaət göstərir.

23 Oktyabr 2020-ci il tarixində Füzulinin Alıxanlı kəndinin azad olunması uğrunda gedən döyüşlərdə iştirakı zamanı məğrur, qorxmaz, igid döyüşçü qəhrəmanlıq göstərərək həlak olur. Canından, qanından keçməyə hazır olan qeyrətli Vətən oğlu elə Vətən yolunda da canını fəda edərək ən uca məqama – Şəhidlik Zirvəsinə yüksəlir.