Tovuz rayonunun Yuxarı Öysüzlü kəndinin sakinləri yüzilliklərdən bəri özünəməxsus tarixi adət-ənənələrini bu günədək yaşadıb davam etdirməkdədirlər.
Belə ki, ölkəmizdə ən erkən bahar bayramını məhz bu kəndin əhalisi qeyd edir. Hər il fevralın ilk ongünlüyü bitdikdən sonra bütün kənd əhalisi "Xıdır gecəsi”, "Xıdır bayramı” adlandırdıqları bayramı qeyd edir. Sakinlər bayramı kəndin su, torpaq və alovun qovuşduğu məkana - inanc yeri olan xan çinarının ətrafına toplaşaraq tonqal yandırmaqla, ağac dibinə şamlar düzməklə keçirirlər. Kənd əhalisi həmin gecəni baharın müjdəçi günü kimi sevinclə qarşılayır. Evlərdə şirniyyatlar bişirilir, bayram tonqalları yandırılır. Xıdır Nəbi bayramının ənənəvi şirniyyatı olan qovut da bişirilir.
Novruza qədər böyük və kiçik çillələr olur. Yuxarı Öysüzlü sakinləri kiçik çillənin birinci ongünlüyü bitəndə təmiz buğdadan qovut adlanan şirniyyat bişirirlər. Tədqiqatçılar unudulmaqda olan bu qədim milli adət-ənənənin təkcə Yuxarı Öysüzlü kəndində deyil, bütün regionda bayram kimi nəsillərdən-nəsillərə ötürmək üçün yaşadılmasını olduqca vacib sayırlar.
Yuxarı Öysüzlü kənd sakini Cəmilə Həsənova AZƏRTAC-ın müxbiri ilə söhbətində deyib: "Xıdır Nəbi bizim qədim bayramlardandır. Bu çillə mövsümünün başlaması ilə əlaqədardır. Böyük çillə 40 gün davam edir, kiçik çillə isə 20 gün. Xıdır Nəbinin bayram edilməsi kiçik çillənin 10-cu gününə təsadüf edir. Bu bayram günün uzanması, havaların nisbətən qızması, yazın gəlişinin hiss olunması münasibətilə keçirilən mərasimdir”.
Sakinlər hər il Xıdır Nəbi bayramını böyük təntənə ilə qeyd edirlər. Tədqiqatçıların fikrincə, bu mərasimdə keçirilən ayinlər əvvəllər belə bir deyimlə başlayarmış:
"Mən Xıdırın quluyam,
Boz atının çuluyam.
Atının arpasıyam,
Ayağının nalıyam!
AZERTAC
Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.
