Əməkdar jurnalist
Əslində Sumqayıtın
çimərlik turizmində əsaslı payı olan şəhərlər siyahısına daxil olma şansları
çox böyükdür. Məlumdur ki, bu şəhərin dəniz sahili boyu təkrarsız relyefi
var. Bu unikal sahil zolağını təmiz saxlamaq və şəhər çimərliklərini bərpa
etmək lazımdır. Bu məqsədlə ilk növbədə sahilboyu çimərlik ərazilərdə suyun
nisbi təmizliyi üçün Sumqayıt aerasiya stansiyasını tam gücü ilə işlətmək,
kanalizasiya sularının şəhər çimərliyi zolağı boyunca dənizə axıdılmasının
qarşısını tam almaq lazımdır.
Biz orta və aşağı
dəyərli turist paketləri sahəsində ixtisaslaşıb xeyli yeni iş yerləri aça
bilərik. Bu heç də utopiya deyil, sadəcə bu yöndə əsaslı-planlı şəkildə işləmək
lazımdır. Hər xırda detalı nəzərə alıb, bu sahədə-yeni turist məhsullarının
təklifi sahəsində vətəndaş təşəbbüslərini də düzgün qiymətləndirmək
vacibdir. Vaxtilə Türkiyənin Antaliya, Misirin Xurqada və Gürcüstanın Batumi
şəhərləri də məhz bu yolla gedib. Sadəcə münbit şərait yaradıb
kommunikasiyaları müvafiq səviyyəyə çatdırmaq, münasib qiymətlər təklif etmək
lazımdır. Sahilə yaxın ərazilərdəki 2-3 mərtəbəli şəxsi evlərin
əksəriyyətini aşağı büdcəli mehmanxanalara çevirmək mümkündür. Hazırda Rusiya
Ukrayna, Gürcüstan bu təcrübədən aktiv istifadə edir.
Bu məqsədlə
təklif edirəm ki, Sumqayıtın brend-menecer postu yaradılsın!
Əslində Brend menecer turizm infrastrukturuna malik olan hər bir şəhərimiz üçün
lazımdır.
Bu gün Sumqayıtın
müasir-tullantısız sənayə mərkəzi kimi inkişafı çox sevindiricidir.
Amma bu şəhərin çimərlik turizmi üçün böyük cəlbedici potensialı,
həmçinin müalicəvi turizm imkanları da var. Stabil inkişaf edən
turizm sənayesi xidmət sahəsini inkişaf etdirməklə paralel olaraq yeni
investorlar üçün münbit mühit də yaradır. Bu eyni zamanda şəhər sakinlərinin
doğma məkana məhəbbət hissinin daha dərindən formalaşmasına və Sumqayıtın
müsbət imicini formalaşdıracaq! Öz şəhərləri ilə fəxr edən, öz
şəhərlərinə bağlılıqlarını dərk edən və nəhayət, özlərini bu şəhərin
tərkib hissəsi sayan sakinlər isə hər uğura imza atmağa
qadirdirlər. Eyni zamanda turist axınının sürətləndirilməsi üçün sakinlərimiz
arasında müasir düşüncə və ünsiyyət tərzini də formalaşdırmaq lazımdır.
Bu gün
Sumqayıt üçün həlli vacib məsələlər mövcuddur və onları bu cür qruplaşdırmaq
olar:
Təbliğati
sahədəki işlər:
·Xarici
ölkələrdə, ələlxüsus, Rusiya, Belorus və Qazaxıstanın böyük sənaye
mərkəzlərindəki yerli KİV-lərdə və internet resurslarında, disput
saytlarındaçimərlik və müalicə turizmi mərkəzikimi
Sumqayıtın təbliğatını aparmaq. Bu işdə yerli diasporun əlaqələrindən istifadə
etmək;
·Rusiya,
Belorus və Qazaxıstanın böyük zavod və fabriklərinin, həmçinin
dövlət müəssisələrinin həmkarlar ittifaqları ilə məqsədyönlü danışıqların
aparılması;
·Yerli
və xarici turist şirkətlərilə danışıqların aparılması və Sumqayıtın çimərlik
turizmi paketinə salınmasını təşkil etmək;
·Sumqayıt
haqqında xırda bələdçi-tanıtım çarxlarının çəkilməsi, internet və sosial
şəbəkələrdə çarxların - məlumatların yerləşdirilməsi və geniş paylaşım
edilməsi;
·Ərəb
ölkələrinin, Rusiya, Belorus və Qazaxıstanın ümumölkə telekanallarında
Sumqayıt haqda süjetlərin verilməsi;
·Xarici
və ölkədaxili turistlərin cəlb edilməsi üçün şəhər turist portalının
yaradılması;
·Şəhərdə
müxtəlif dillərdə sosial plakat reklamını gücləndirmək ("Təşəbbüslər paytaxtı”,
"Gənclər şəhəri”, "Xəzərin mirvarisi” , "Xoşbəxt insanlar məkanı” və s).
Şəhərdaxili infrastruktur sahəsindəki
işlər: (güzəştli şərtlərləinvestisiya
vəsaitinin cəlb edilməsi yolu ilə cəsarətli addımların atılması):
·Xəzər
dənizinin sahil zolağında lazımı çimərlik infrastrukturunun yaradılması və
yaxın məsafədə dəniz dibinin daşlardan, dəmir qalıqlarından təmizlənməsi;
·Sahilə
yaxın ərazilərdə 3-4 mərtəbəli, aşağı büdcəli mehmanxanaların tikməsi;
·Vaxtilə
mövcud olmuş müalicəvi yod-brom və kükürdlü su mənbələrini bərpa etmək və
bu mineral mənbələr üzərində tam pansiyon olmayan kiçik vannalarla müalıcə
mərkəzi və tam pansiyaon olan bir-neçə sanatoriya açmaq;
·Dənizkənarı
bulvarda Sumqayıt botanika bağını bərpa etmək;
·Partnyor
layihəsi əsasında Yapon bağının salınması;
·Müasir
attraksion məkanının qurulması;
·Yüngül
konstruksiyalı suvenir-hədiyyə köşklərinin və iaşə obyektlərinin
sahilboyu qurulması;
·Sumqayıtda–Corat
qəsəbəsində tarixi gözətçi qülləsinin tikilməsi. Əslində bu tarix fiksiyadır.
Çox ölkələr bu üsuldan istifadə edir. Bu qüllə X-XI əsrdə
yaşamışxəzərlərə aid edilə bilər və qəsəbə üçün yeni tarixi obraz
yaradıla bilər. Eyni zamanda Coratdakı qədim hamamlar, məscid və xan evinin
turist marşrutuna salması;
·Sumqayıtın
dənizkənarı bulvarında və sahil bulvarında yeni gül bağının salınması
(Soçi və Kislovodskdakı "dalina roz” vadisi kimi);
·Sumqayıt-Novxanı
katerlə dəniz gəzintisi turlarının təşkil edilməsi;
·Sumqayıtda
müxtəlif ölçülü balıqlar üçün "Akvarium” məkanının qurulması;
·Sumqayıtda
lövbər salmış gəmidə balıq restoranının təşkili;
·Yeniləşən
Sumqayıtın bürüncdən yeni simvolu sayılacaq monument-abidənin
yaradılması;
·Sumqayıtda
şəhərdaxili informasiya–məlumat nişanlarının yenilənməsi (küçə adları,
istiqamətlər və s.)
·Dənizkənarı
parkda velosiped yollarının təşkil edilməsi
Şəhər daxilində yay mövsümündə
əyləncə sahəsindəki işlər:
·İyun
ayının ilk günlərində çimərlik mövsümünün başlanması ilə əlaqədar
Sumqayıtda "Neptun” bayramının keçirilməsi;
·İyul
ayında Sumqayıtda mahnı festivalının keçİrilməsi;
·Avqust
ayında Sumqayıtda əncir və üzüm meyvələrilə bağlı 2 günlük satış
festivalının keçirilməsi;
·Sentyabr
ayında Sumqayıtda şirniyyatla bağlı 2 günlük satış festivalının
keçirilməsi;
·Sumqayıtla
bağlı selfi müsabiqəsinin elan olunması və həftədə bir dəfə (və yaxud 10 gündən
bir) müsabiqənin qalibi olan turistin qiymətli hədiyyə ilə mükafatlandırılması;
·Sumqayıtla
bağlı turistlər arasında sosial-şəbəkələrdə ən yaxşı video-hesabat
müsabiqəsinin və turist təəssüratı yazısı qalibinin həftədə bir dəfə (və yaxud
10 gündən bir) hədiyyə ilə mükafatlandırılması;
·Sumqayıt
haqqında təbliğat materiallarının-kitab, foto-albom, broşur, marka,
açıqca, suvenir, köynək, beysbolka və s. istehsalı və satışı;
·Dənizkənarı
bulvarda yay mövsümü boyu özfəaliyyət kollektivlərinin
konsertlərinin təşkili;
·Sumqayıtla
rəssamların şənbə və bazar günlərində rəsm qalereyası önündə satış sərgilərinin
təşkil edilməsi;
·"Made
in Azərbaycan” brendli məhsulların, həmçinin şəhər sakinlərinin əl
işlərindən ibarət "Sənətkarlar” adlı satış yarmarkalarının təşkili və prosesə
şəhər sakinlərinin daha çox cəlb olunması;
İlkin
mərhələdə ən ehtiyatlı proqnozlarda orta hesabla bir
aya ən azı 10 000 (on min) turistin Sumqayıt çimərliklərinə cəlb edilməsi
mümkündür ki, ancaq yay mövsümündə ümumilikdə 30000 (otuz min)
turist deməkdir. Bir həftə müddətində orta hesabla turistin ümumi xərclədiyi
vəsaitin təqribən 500 dollar həcmində olduğunu nəzərə alsaq bu vəsaitin mövsüm
ərzində 15 mln. dollar olduğunu görərik.
2015-ci ildə qardaş
Türkiyədə təkcə Rusiyadan dörd milyon yarım insan istirahət etmişdi. Biz bu yay
mövsümünə aktiv hazırlaşsaq, rusiyalı turistlərin ən azı bir faizini
təkcə Sumqayıt və Lənkarana cəlb edə bilərik. Bu isə 45 min turist deməkdir.
Kiçik bir haşiyə: Rusiyanın Yaroslavl
vilayətində əhalisi 5000(beş min) olan Mışkin qəsəbəsini ildə
140000 (yüz qırx min) turist gəzir. Əsas məqsəd şəhərdəki siçan muzeyini
görməkdir.
Adətən turizmdən
gələn gəlirlər kiçik şəhərlərin ümumdaxili məhsulunun 3-5% təşkil
edir. Amma yeni iş yerləri , aidiyyatı sahədə əmək məşğulluğu və yerli
məhsulların, həmçinin xidmət sahəsinin çalışması baxımından % göstəricisi
yüksəkdir.
Sadəcə münbit
şərait yaratmaq və bu işə ciddi yanaşmaq lazımdır. Nəticə isə özünü çox
gözlətməyəcək!