"İlk olaraq onu deyim ki, çox böyük sənətkar idi. Bir məsəl var deyirlər ki, insanı yolda tanıyarlar. Bax mən onu yolda tanıdım. Baba ilə xaricə qastrollara tez-tez gedir, dövlət hesabına konsertlər verirdik. Qızıl kimi
xasiyyəti var idi, həm də öz yerini bilən adam idi. Yol yoldaşlığına da söz ola bilməzdi. Təsadüfə bax ki, yol yoldaşlığından sonra da qonşu olduq. Ailəsinə qarşı da həddən artıq diqqətcil idi. Oğlum da bir neçə dəfə onunla birlikdə xaricə səfərlərə gedib. Gəlib ancaq onun yaxşılığından danışırdı”.
Teymur əmi xanəndə ilə ölümünə az bir vaxt qalmış görüşdüklərini bildirib:
"Baba Mahmudoğlu ilə axırıncı dəfə hardasa ölümünə az bir vaxt qalmış, Heydər Əliyev Sarayında birlikdə konsertdə olduq. Əcəl onu bizdən tez aldı. Həqiqətən ürəklə deyə bilərəm ki, onun ölümü incəsənətdə bir faciə oldu. Baba mənim qəlbimdə sənət yoldaşı kimi hər zaman yaşayacaqdır. İndi də baxmayaraq ki, özü aramızda deyil, amma ailəsi ilə çox yaxşı münasibətdəyik. Nəvələri tez-tez bizə gəlir”.
Teymur Mustafayev sənətkarın toylara getməyindən də danışıb:
"Onunla nə qədər toyda olmuşuq. Toyu çox qəribə aparırdı, necə idarə edirdisə, heç yorulmurdu. Səs tonu, fərqli diapozonu isə çox yüksək idi. Öz janrı vardı. Muğamı çox zildən oxuyar, həm də ki qorxmadan uzadardı. Əgər özü sağ olsaydı, müəyyən bir sözlər var, onları rahat deyə bilərdim. Ancaq dünyasını dəyişmiş bir şəxs haqqında müəyyən məsələləri danışmağı düzgün hesab etmirəm”.
Xalq artisti sənət yoldaşı ilə bağlı bir əhvalat da nəql edib:
"Bir gün Filarmoniyada konsert vermək üçün məşq edirik, bir adəti vardı muğam oxuyanda, həm gözlərini yumurdu, həm də elə hey uzadırdı. Şirin də səsi var idi, səmimi deyirəm, o oxuyanda ləzzət alırdım. Deməli, musiqiçilər gördü ki, Baba yenə gözlərini yumub, səsini də uzadır, tez alətləri yerə qoyub bayıra çıxdılar. Mən də baxıram ki, görəsən bunlara nə oldu, niyə hamısı birdən çıxdı. Sən demə, əvvəlcədən öz aralarında danışıblar ki, Baba ifa edəndə durub getsinlər. İndi onlar gedirlər, Baba da elə oxumağına davam eləyir. Mən də tez əl-ayağa düşdüm ki, əşi, hara gedirsiniz, görmürsünüz kişi hələ oxuyur? Bunlar mənə qulaq asmadan getdilər. Birdən təsnifə keçəndə gözlərini açdı, baxdı ki, otaqda məndən başqa heç kim yoxdur. O qədər güldü ki, dedim Baba, nolub sənə? Dedi ki, bax elə mən bu vəziyyəti istəyirdim. İnanırsınız, çox zarafatcıl, həm də şən adam idi.
Operada obrazları elə gözəl oynayırdı ki... Məcnun rolunu ifa edəndə elə bil özü idi. O qədər içdən oynayırdı ki, elə bilirdin səhnədə Məcnunun özüdür. Bax əsl sənətkar odur ki, istər musiqini, istərsə də oynadığı rolu tamaşaçıya belə çatdıra bilsin”.
Xalq artisti, muğam ifaçısı Canəli Əkbərov Baba Mahmudoğlu ilə yaxın dost olub:
"Baba ilə həm dostluq etmək, həm də bir səhnədə tərəf-müqabil olmaq böyük xoşbəxtlik idi. O qeyri-adi bir insan və sənətkar idi. Odur ki, sənət dostları Babadan çox şey öyrənib. Açığını deyim ki, biz onunla bir səhnədə olanda Babanın yüksək peşəkarlıqla yaratdığı obraz o qədər diqqətimi cəlb edirdi ki, bəzən mən səhnədə olduğumu unudaraq sanki bir tamaşaçıya çevrilirdim. Bu böyük istedad Babaya Tanrının bəxşişi idi. O, bu bəxşişi qorudu, mühafizə etdi və onu daha da təkmilləşdirib sənətin yüksək zirvəsinə ucaldı. Yaxşı sənətkar olmaq sözsüz ki, həm də yaxşı insanlıqdan başlayır. Baba çox gözəl insan idi. Həm ailəsində, həm dostları içərisində əvəzsiz yeri və böyük hörməti vardı. Bu gün də o hörmət onun ruhuna ünvanlanıb...
...Demək olar ki, eyni vaxtda sənətə gəlmişik. Məndən yaşda 7-8 ay balaca idi. Həmişə zarafatla deyirdim ki, mənim yanımda sənətdən böyük-böyük danışma (gülür). Demək olar ki, biz həmişə bir addımlamışıq. Bir vaxtda Bakıya gəlmişik, o, Opera Teatrına, mən isə Filarmoniyaya qəbul olunmuşam.
Elə oldu ki, Zakir Bağırovun tapşırığı ilə məni də Opera Teatrına göndərdilər. O vaxt mən Operaya gələndə orada iki böyük sənətkar baş rollarları ifa edirdi. Onlardan biri Arif Babayev, digəri isə Baba Mahmudoğlu idi. Biz burda üçlük olduq”.
C.Əkbərov Baba Mahmudoğlu ilə birlikdə ezamiyyətlərdə olmaqlarından da danışıb:
"O vaxtlar Opera Teatrının direktoru Azər Rzayev idi. Bizi nazirlik tərəfindən Naxçıvana ezam elədilər. Naxçıvanda düz 13 tamaşa oynadıq. Sonra ordan Bakıya gəldik. Təzədən bizi Lənkərana ezamiyyətə göndərdilər və orda da 11 tamaşa oynadıq. Mən özüm lənkəranlı olduğum üçün Azər müəllim mənə dedi ki, get bu işləri təşkil et.
İnanırsınız, o günlər üçün o qədər darıxıram ki, bir yerdə çörək yeyirdik, birlikdə gülürdük. Bəhram Mansurov da bizim üçlüyə qoşuldu. Necə xoş günlərimiz keçirdi, bir oturub-bir durardıq. Heyif o günlərdən.
Maraqlı və əyləncəli günlər idi...
Bir dəfə "ezamiyyət vaxtıdır” dedik, bizim kəndimizə getdik. Baba çox aktiv adam idi. Bir yerdə durmurdu. Həyətimizə çatandan az sonra gördük yoxa çıxdı. Arif Babayev dedi ki, əə, bura hara getdi? Evimizin arxasına keçib gördük ki, yoncalıqda uzanıb yatıb. Yonca o qədər hündür idi ki, Baba içində itib-batırdı. Arif dedi ki, sən tut ayağından, mən də başından, bunu yaxınlıqdan keçən kanala ataq.
Elə də yatıb daş kimi... Nəysə, bunu qaldırdıq, apardıq kanala tərəf, birdən ayıldı. Başladı bizə yalvarmağa: "Başınıza dönərəm, məni kanala atmayın”.
O qədər saf idi ki, o dəqiqə inanmışdı.
Gəldik ki, atam həyətdə bir süfrə açıb ki, stolda nə desən tapmaq olar. Qəndab Quliyeva, Raziyə Şirinova, Səkinə İsmayılova da bizə qonaq gəlmişdi. Yaxşı yedik-içdik, hərə də bir ağız zildən oxudu. Baba orda necə oxudusa, həqiqətən deyirəm, hamıya ləzzət elədi.
Baba Mahmudoğlu çox nikbin insan idi. Həmişə çalışırdı ki, hər kəsə xoş aura ötürsün. Bax buna görə, hamı onu çox istəyirdi”.
Əməkdar artist Süleyman Abdullayev (Dədə Süleyman):
"Baba Mahmudoğlunun istedadına söz ola bilməzdi. O qədər savadlı idi ki, hardan deyirdin ordan cavab verirdi. Dünya klassiklərin əzbər bilirdi. İnanın ki, Füzulinin qəzəllərini elə gözəl təhlil edirdi ki, biz ona öz aramızda "Kəllə” deyirdik. O vaxtı hər adamın işi deyildi ki, Füzulini dərindən bilsin. Həyat yoldaşı Amaliya xanım da özü qədər savadlı qadın idi”.
Müsahibimiz deyir ki, Baba Mahmudoğlu Məcnun rolunu o qədər canlı oynayırdı ki, o səviyyəyə heç kim çata bilməz:
"Bu insanda marağa baxın ki, Məcnunu oynamazdan əvvəl Maştağaya ruhi-əsəb dispanserinə gedib ordakı dəlilərə tamaşa edirdi. Məqsədi o idi ki, obrazı istədiyi şəkildə tamaşaçıya çatdıra bilsin. İnanın, adam onun ifasına baxanda heyrətə gəlirdi. Obrazı necə oynayırdısa, elə bilirdik ki, bu insan həqiqətən dəli olub. Mən onun kimi dəqiq və obrazlı oynayan ikinci bir Məcnun tanımıram”.
Ustad xanəndə Baba Mahmudoğlunun çətin vaxtlarından da söz açıb:
"Sovet höküməti vaxtında koperativ ev aldığına görə onu həbs etmişdilər. Baba da mənim yaxın dostum idi deyə, tez-tez yanına gedirdim. Bir dəfə də çətin vaxtlarında cibinə yüksək məbləğdə pul qoydurmuşdum. Hər dəfə müsahibələrində onu söyləyirdi ki, "Süleyman Abdullayev kimi sənətkar mənim ən çətin günümdə yanımda olub”. Bax o elə etibarlı bir oğul olub. Heç vaxt haqq itirməzdi. Nəsə eləsən, on qat əvəzin qaytaran adam idi…
…Muğamları da çox dəqiq bilirdi. "Xanəndənin taleyi” adlı bir opera da yazmışdı. Orada Mir Seyid obrazını necə oynayırdısa, baxanlar deyirdi ki, bu insan anadan doğulandan aktyor imiş. Deyərdim ki, o dövr xanəndələr arasında ən talantlısı Baba Mahmudoğlu idi”.
Dədə Süleyman deyir ki, Baba Mahmudoğlu geyimə qarşı da çox həssas adam idi. Zövqlü geyimin tərəfdarı olub. Həmişə istəyirmiş ki, səliqəli və müasir geyinsin:
"1968-ci ildə Zeynəb Xanlarovadan sonra ikinci Türkiyəyə gedən mən olmuşam. Ordan özümə bir dəst kostyum almışdım. Pencəyin sinə hissəsi yamaqlı idi. Bax indi nətər dəbdədir, o vaxtı da elə kostyumlar dəbdə idi. Baba kostyuma bir təhər baxdı, yaxınlaşıb dedi ki, "ə kopooğlu, bunu hardan tapmısan? Gözəl kostyumdur, ancaq burdakılar bu sinəndəki yamağı başa düşməyəcəklər”. Dəbdən yaxşı anlayırdı. Elə bil bu günün dəbin əvvəlcədən görürdü. İnanırsınız ki, indiki gənclərin geyiminə baxıram, gülmək məni tutur. O dəqiqə xəyalım həmin vaxtlara gedir ki, Baba bu günün dəbin bilirmiş. O vaxt hamı mənə lağ eliyirdi ki, ə bu nədi, yamaqlı geyinmisən... Onda Baba mənə deyirdi ki, sənə lağ eliyənlər savadsızdılar, nə bilirlər tərz nədir…”.
modern.az
