Bu barədə Xeberle.com-a açıqlamasında həkim Şahin Məmmədov deyib. Ş. Məmmədovun bu xəstələrə tövsiyyəsi də var. Həkim allergik xəstəliklərlə koronavirusun oxşar əlamətlərinə də diqqət çəkib: "Bu patalogiya müşahidə olunan xəstələrə sistemik təsirli hormonal dərmanlardan daha az istifadə etməyi, onların əvəzinə lokal təsir edən allergiya əleyhinə sprey ve damcılardan istifadə etməyi, əlləri ilə üzlərinə toxunmamağı məsləhət görürəm. Həmçinin mövsümü allergik xəstəliyi olan insanlar özləri və yaxınları bu günlərdə başlayan əlamətlərin koronavirus infeksiyasının əlamətləri ilə qarışdıra bilərlər. Çünki simptom və əlamətlər oxşardır. Əvvəlcə oxşar əlamətlərini qeyd edim:

1. Həm mövsümi allergik xəstəlikdə həm koronavirus infeksiyasında burun tutula bilər, burun axa bilər.

2. Hər ikisində boğaz qaşıntısı ola bilər.

3. Hər ikisində quru öskürək ola bilər.

4. Hər ikisində hava çatışmazlığı , hətta boğulma ola bilər. Astma xəstəliyi də kəskinləşdikdə boğulma, hava çatışmazlığı verəcək.

5. Hər ikisində gözlər qızara, sulana, göz qapaqları şişkinləşə bilər.

6. Hər iki xəstəlikdə asqırma hallarına tez - tez rast gəlinir.

O, xəstəliklərin fərqli xüsusiyyətlərini də qeyd edib: "Əvvəlcə ümumi deyim ki, allergik xəstəlik zamanı immun sistem digər insanlara zərərli görünməyən qıcıqlara qarşı daha şiddətli reaksiyadır. Məsələn, ev tozu bir çox insanlarda asqırma törədə bilər, əgər evdə həddən artıq toz varsa. Amma allergiyası olanlar hətta digərlərinə təmiz görünən otaqda asqırmağa başlayırlar. Allergik xəstəlik yoluxucu deyil. Amma koronavirus yoluxucu xəstəlikdir.

Asqırma demişkən, allergiyada asqırma tutma şəkilli olur, ən azı 4-5 dəfə asqırırlar. Amma koronavirus infeksiyasinda nadir hallarda və tək- tək.

Allergik xəstəlikdə qızdırma olmur. Bu koronavirusla müqayisədə böyük fərqdir. 4. Allergik xəstəliklərdə rast gəlinən səpki və spesifik nahiyələrdə qaşınma koronavirus üçün xarakterik deyil.

Allergik bronxial astmada boğulma tutması birdən-birə başlayır. Koronavirusda isə hava çatışmazlığı hissi getdikcə artaraq boğulma həddinə çatır. Koronavirus xəstəliyi ilkin olaraq soyuqdəymə əlamətləri kimi başlayır. Quru öskürək, qızdırma, kəskin halsızlıq, bəzi xəstələrdə diareya və iştahsızlıq. Yoluxanların əksəriyyəti – (70-80% i) bu infeksiyanı adi qrip kimi keçirəcəklər. Bu cür halı olanlar tez - tez tanış həkimlərə zəng edib nə etmək lazım olduğunu soruşurlar. Onlar evdə oturmalı, poliklinikadan həkim çağırmalıdırlar. Həkim xəstəni qiymətləndirdikdən və müalicə yazdıqdan sonra onları dinamik müşahidə edəcək. Və ehtiyac yaranarsa müalicəsini xəstəxana şəraitində davam edəcək.

İmmun çatışmazlığı ( orqan köçürülmüş, kimyaterapiya ilə müalicə alan, revmatik və allergik xəstəliklərdə hormonal, immun supressant maddələrlə mualicə alanlar, şəkərli diabeti olanlar) isə xəstəliyi daha ağır formada keçirə bilər. Belə ki, bu qrup insanlarda ağciyərlərdə infeksion iltihab- pnevmoniya və respirator disstress sindromu inkişaf edə bilər. Bu zaman xəstələrdə kəskin oksigen çatışmazlığı olduğu üçün əlavə oksigen müalicəsinə və süni tənəffüs aparatına ehtiyacları yarana bildiyi üçün xüsusi izolə olunmuş reanimasiya və intensiv terapiya şöbəsinə yerləşdirilməlidirlər. Xəstəlikdən qorunmaq üçün isə aşağıdakılara mütləq şəkildə əməl olunmalıdır:

Əlləri tez- tez yumaq.Bildiyiniz kimi virus bir genetik materialdan (koronavirusda bu RNT-dir), bir də onun üzərini örtən zülal və lipid təbəqəsindən təşkil olunmuşdur. Lipid- yəni yağ. İstənilən yağı sabun necə yuyur hamıya məlumdur. Yəni sabun hətta spirtdən daha güclü olaraq bu virusa təsir edir. Əgər sabun və əl yumağa şərait yoxdursa, əl dezinfektantları istifadə edin.

Əlləri üzünüzə vurmayın. Bir çox insanda bu qaydaya riayət etmək çətindir, çünki üzümüzə, gözlərimiz və qaşımıza tez-tez toxunuruq, bu bir adətdir. Əlləri üzünüzə yox bədənin başqa yerinə, məsələn qolunuza toxundurun. Həm də divanda oturanda əllərinizin üstündə oturun. Telefonunuzda proqramla da tez -tez üzünə toxunma bildirişi quraşdırın. Bunlar üzə toxunmaq kimi zərərli vərdişinizin krizindən azad olmağa kömək edəcək.

Mobil telefonunuzu tez- tez spirtlə silin. Əgər sizin telefonunuzun displeyinə spirt vurmaq olmazsa digər dezinfektant istifadə edin.

Əl ilə heç kimlə görüşməyin.Hətta buna görə sizdən inciyə də bilərlər, izah edin və deyin ki, bu müvəqqətidir.

Küçədə N95 tipli maskalardan istifadə edin. Düzdür, sadə cərrahi maskaların virusdan qorunmağda faydası azdir. Amma filtrli xüsusi maskaların geyinilməsi az da olsa qoruyucu xüsusiyyəti vardır.

Bacardıqca, vacib deyilsə evdən çölə çıxmayın.

Əgər ailədə immun çatışmazlığı, zəif insanlar varsa onları 1 aylıq da olsa rayona istirahətə göndərin.İnsan daha az olan rayonlar daha təhlükəsiz yer sayılır.

İmmun sisteminizi aşagi salan vərdişlərdən uzaq olun. Məsələn, siqaret və alkoqollu içki. Bol kalorili və vitaminlə zəngin qidalar yeyin, dieta saxlamayın.

Xədicə Səxavətqızı