Bir millətin torpaqlarını işğal edən, soydaşlarını yurd-yuvalarından didərgin salan düşmənlə eyni damın alında istəmədən üz-üzə, göz-gözə gəlmək ilk baxışdan mümkündürmü? Türkiyədə dərc olunan erməni qəzeti “Aqos”un azərbaycanlı müxbiri Arzu Qeybullayeva Modern.az saytına müsahibəsində elə bu və digər maraqlı suallara cavab verir.

– İlk olaraq Türkiyəyə gedişinizdən danışaq. Sizi Türkiyəyə aparan səbəblər nə olub? Təhsil, ailə həyatı və ya başqa səbəblər? Özünüz barədə geniş məlumat verərdiniz.

– Türkiyəyə 2001-ci ildə təhsil almaq üçün getmişəm. Bakıda, Bakı Türk Anadolu Liseyində təhsil alırdım. O vaxtlar YOS və TCS kimi imtahanlar bizə seçim olaraq verilirdi. Mən də digər məktəb yoldaşlarım kimi hər ikisinə hazırlaşırdım. İmtahan vaxtı gəlib çatanda ilk olaraq TCS’yə, sonra YOS’ə girdik. Bizim imtahanlara girdiyimiz il, heç birimiz TCS-dən keçə bilmədik. Şoktaydıq. Sonra hamımız qərara gəldik ki, imtahan sadəcə olaraq çox çətin idi və əgər ən savadlımız belə daxil ola bilmədisə, o zaman üzülməyə dəyməz. Hələ qabaqda YOS var idi. YOS’dən bir neçəmiz keçdik. Beləcə, Türkiyə macəram başladı. Bilkent Universitetinin beynəlxalq əlaqələr fakültəsini qazandım. Əlaçı idim, Türkiyədə qırmızı diplom yoxdur, amma “Summa Cum Laude” deyilən bir söz var, xaricdə istifadə olunur, universiteti onunla bitirmişəm.

Bilkentdən sonra Londonda təhsilimi davam etdirmişəm. “London School of Economics and Politial Science” Universitetidən qlobal siyasət fakültəsində magistratura diplomuna nail oldum. Londonda hələ universiteti bitirmədən iş axtarışına başladım. İstanbulda yerləşən İngilis (danışmanlıq) məsləhətçi şirkəti tərəfindən işə qəbul olundum. Londondan İstanbula gəldim. Burada bir ilə yaxın araşdırmaçı olaraq çalışdım. Sonra “European Stability Iniative” adında bir “think tank”ə Azərbaycan üzrə analist olaraq işə başladım. Beləcə, işimlə əlaqədar, Azərbaycana sıx-sıx gəlməyə başladım. Hər ay ən azı iki və ya üç həftəni Azərbaycanda keçirirdim. Araşdırma aparırdım. Rayonlara gedirdim. Çox maraqlı idi. 2009-cu ildə Bakıya qayıtdım. Milli Demokratiya İnstitutundan təklif alaraq 2010-cu ildə yenidən İstanbula geri qayıtdım. Bu dəfə ailə qurmaq səbəbi məni İstanbula qaytardı – evlenirdim. Və beləcə, 2010-cu ildən bu yana İstanbulda həyat yoldaşımla bir yerdə yaşayıram.

– Dediniz Türkiyədə təhsil almısınız. Bəs, Türkiyə vətəndaşlığını qəbul etmisinizmi?

– Qeyd etdiyim kimi təhsilmi əvvəl Türkiyədə, sonra İngiltərədə almışam. Türkiyədən qabaq isə 1999-2000-ci illər arasında Amerikada FLEX proqramı ilə oxumuşam. Türkiyə vətəndaşlığını hələ qəbul etməmişəm Amma prosesə demək olar ki başlamışam.

– Sizin soyadınız çox tanışdır. Təsadüfən Türkiyənin baş naziri Rəcəb Tayyib Ərdoğanın Avrasiya məsələləri üzrə müşaviri olmuş mərhum Qeybulla Qeybullayevin qızı deyilsiniz?

– Bəli.

– Bir müddət öncə Türkiyədə Azərbaycanlı jurnalist Mahir Zeynalov deportasiya olundu. Bir çoxları kimi siz də bu məsələyə Türkiyədə fəaliyyət göstərən jurnalistlərdən münasibət öyrəndiniz. Türkiyədə çalışan azərbaycanlı həmkarlarınızdan onların fəaliyyətinə hansı çətinliklər yaradıldığını soruşmuşdunuz. Maraqlıdır, sizin özünüzün fəaliyyətinizə hər hansı çətinlik törədilirmir ki?

– Mən Gəzi hadisələrinə qədər Türkiyə haqqında heç yazmırdım. Daha çox xarici mediada Azərbaycan ilə bağlı yazırdım. Gəzi hadisələrindən sonra Türkiyə haqqında yazmağa başladım. Amma daha çox şəkil göndərirdim. Yəni fotojurnalist kimi işləyirdim. Bu günə qədər fəaliyyətimdə bir çətinlik hiss etməmişəm, təbii ki, bundan sonrasını deyə bilmərəm.

– Bildiyimizə görə, siz Türkiyədə fəaliyyət göstərən “Aqos” qəzetində çalışırsınız. Orada işə düzəlməyinizdən danışardınız? Neçə oldu ki, məhz “Aqos” qəzetini seçdiniz?

– Azərbaycan-Ermənistan üzrə apardığım işlərlə tanış idilər. Məni qəzetə dəvət etdilər. Bu barədə söhbət etdik. Sonra qəzet üçün yazmağı təklif etdilər. Mən də qəbul etdim. Beləcə, qəzetdə fəaliyyətə başladım.

– Dediniz Azərbaycan-Ermənistan üzrə apardığım işlərlə tanış idilər. Bunlar hansı işlər idi? Bir az bu işlərdən danışardınız.

-2009-cu ildən kiçik miqyaslı proyektlərdə daha çox təlimçi kimi iştirak etmişəm. 2011-ci ildə isə “İmagine Center for Conflict Transformation” adında kiçik təşkilata qoşuldum. Bizim mərkəz 2007-ci ildə qurulub və münaqişələrin həlli üzərində çalışır. Biz eyni zamanda Türkiyə-Ermənistan, Gürcüstan-Abxaziya konfliktləri üzərində də işləmişik. Məqsəd insanları bir araya gətirib, onlara fikir mübadiləsi şansı yaratmaqdır.

– Neçənci ildən "Aqos"da işləyirsiniz?

– Keçən ildən.

– Heç kimə sirr deyil ki, bir vaxtlar Qrant Dinkin redaktoru olduğu “Aqos” qəzeti Türkiyədə nəşr olunan erməni qəzetidir. Orada işləyən bir Azərbaycanlı kimi sizə qarşı münasibət necədir?

– Bildiyiniz kimi, “Aqos”da həm türk, həm də ermənilər çalışır. Qəzetdə işə başladığımdan həmişə müsbət münasibət və enerji ilə qarşılaşmışam. Burada çox mehriban komanda var.

– Heç olubmu ki, Azərbaycanlı olduğunuza görə sizin hər hansı bir yazınıza “Aqos”da çap olunmasına qadağa qoyulsun?

– Xeyr.

– Azərbaycanı Türkiyədə təmsil edən bir azərbaycanlı, həm də bir jurnalist kimi Azərbaycan-Ermənistanla bağlı mübahisələriniz düşürmü?

– Açığı, bu günə qədər belə bir şey ilə rastlaşmamışam.

– Hər il dünyanın müxtəlif yerlərindən eləcə də qardaş Türkiyədə Xocalı, Mart soyqırımları, Sumqayıt hadisələri anılır. Ermənilərin, həmçinin “Aqos”çuların sizə münasibəti, baxışları necə olur? Sizə qarşı hər hansı bir aqressiya nümayiş olunurmu?

– Yox, belə bir şey olmur.

– Azərbaycana son dəfə nə zaman gəlmisiniz?

– Son gəlişim keçən il olub. Əlimdən gəlincə Azərbaycana gəlməyə çalışıram. Bu il atamın ikinci ildönümünə gələ bilmədim. Amma ümid edirəm yaxın zamanlarda gələcəyəm.

– Azərbaycanda hər hansı yaxınlarınız varmı və onlardan kiminləsə əlaqə saxlayırsınızmı?

– Bəli, var. Qardaşım Azərbaycanda yaşayır. Qardaşımla bərabər bir neçə qohum-əqrəbam da Azərbaycandadır. Qardaşımla tez-tez əlaqə saxlayıram. Xalam və xalam uşaqları ilə əlimdən gəldikcə əlaqə saxlayıram.

– Sizi “Aqos”da işləməyinizə görə qınayanlar olmayıb ki?

– 2009-cu ildən bu yana xalq diplomatiyası olaraq adlandırdığımız təşəbbüslərində ya yer almışam, ya da özüm işləmişəm, ya da trener və ya məruzəçi kimi danışmağa dəvət edilmişəm. Təbii ki, bəzən qınayanlar olur. Amma bu o, demək deyil ki, məni işimə görə qınanıramsa və mənim işim sırf kiminsə xoşuna gəlmirsə və ya uyğun deyilsə mən işimi atmalıyam. Bu həyatda hamımız nə isə etməyə alışırıq. Kimimiz müsbət, kimimiz mənfi. Mənim şəxsi həyat fəlsəfəmə görə, insanlar gərək elə şeylər etsinlər ki, bu həyatdan gedəndə ən azından arxaya dönüb baxanda maralı, dolu-dolu, zəngin və produktiv şeylər qalsın. Qınayanlar, pisləyənlər, hətta söyənlər belə, həmişə olub, olacaq. Biz isə buna baxmadan, nə olursa-olsun işimizə davam edəcəyik.