Görkəmli filosof N.Tusi demişdir: "İnsan yaşamaq üçün öz əzəli, təbii ehtiyaclarını ödəməlidir, bunun üçün də cəmiyyətdə birləşməli, fəaliyyət göstərməlidir”. Cəmiyyətdə hər bir insanın yeganə bir sığınacağı var ki, o da ailədir. Ailədə həm nəsil artırılır, həm ev-eşik qorunub saxlanılır, həm də ailə üzvləri lazımi tərbiyə alır. "Starxəbər” olaraq "Ailədə kişi və qadın münasibəti” mövzusunda bir müsahibə hazırlamağı qərara aldıq və müsahibimiz Psixoterapiya Mərkəzinin psixoloq və psixoterapevti Ümumrusiya Professional Psixoterapevtik Liqanın həqiqi üzvü Nərgiz Hüseynova oldu.
"Ailədə kişi evin ağası, qadın isə quludur” məsəlinə münasibətiniz.
- İki tip ailə sistemləri mövcuddur. 1-ci patriarxal, yəni evin başçısı mütləq kişidir. 2-ci eqalitar – burada rəhbərlik müştərək şəkildə aparılır. Hər bir ailə bu münasibətləri fərdi şəkildə qurur. Mənim fikrimcə ailədə nə qədər demokratiya hökm sürürsə, hər iki tərəf öz fikirlərini bildirib qərar qəbul edə bilərsə, bir o qədər münasibətlərdə incikliyə yol verilməz və ailə uzunmüddətli ola bilər. Amma hər bir münasibətlərdə olduğu kimi, ailədə də dominant rolu oynayan biri olur, bəzən bu kişi ola bilər, bəzən də qadın. Adətən, dominant rolunu oynayan özünü daha çox qiymətləndirir, nəinki dominanta tabe olan. Asılı olan insan daim dominantı itirməkdən qorxur və öz maraqlarını münasibətlərinə qurban verir.
Ailənin uzunmüddətli olması üçün yük ən çox kimin üzərinə düşür?
- Bəzən belə hal müşahidə olunur ki, ailə üzvlərindən biri daha aqressiv, daha qıcıqlandırıcı olur. Tək bir sevgi ilə burada keçinmək mümkün olmur. Emosiyalar qalxır, qarşıdakı insan hər dəfə bunu sakitliklə qarşılaya bilmir və artıq münasibətlərdə sınma baş verir. Və ya bir-biri haqqında hər dəqiqə məlumatlı olmaq, daim bir-birini emosional təzyiq altında saxlamaq… Bu da ailə münasibətlərində geriləməyə səbəb ola bilər. "Bu insan mənimdir” hissi insanda formalaşan kimi, o dəqiqə belə bir fikir yaranır ki, mən ondan hər bir öhdəlik tələb edə bilərəm. O an partnyorlar bir-birinə qarşı manipulyasiya, kaprizlər edirlər, incikliklər baş verir. Münasibətləri təmiz saxlamaq üçün süni "qələbə"lərdən qaçmaq lazımdır. Yəni "Mənim sözüm keçməlidir.Mən deyən olmalıdır". Daha yaxşı olardı ki, ailədə distansiya saxlanılsın. Fərqi yoxdur, qadın, ya kişi – insana öz arzu və istəkləri, məqsədləri olan ayrı bir insan kimi baxmağı öyrənmək, bir-birinə və münasibətlərə qayğı ilə yanaşmaq, manipulyasiya etməmək, bir-biri ilə danışmaq, münasibətləri müəyyənləşdirmək lazımdır. Yalnız bu şəkildə münasibətləri uzunmüddətli saxlamaq mümkündür.
Ailə quracaq gənclərə məsləhətiniz.
- Ailə quran gənclərə məsləhətim – evlənməmişdən öncə daha çox ünsiyyətdə olsunlar, bir-birinin arzu və istəklərinə qulaq assınlar. Öz gücünə inanaraq, maddi cəhətdən valideynlərdən asılı olmamağa çalışsınlar. Maddi cəhətdən müstəqil olan insanlar hansısa bir işdə və ya hərəkətdə də heç kimdən asılı olmadan müstəqil olurlar.