"Əlil Sahibkarlar Təşkilatı” İctimai Birliyinin (ƏSTIB) məsul işçisi zəng vuraraq məni təşkilatın tədbirinə dəvət edəndə ilk öncə razılaşmadım. Lakin təşkilat sədrinin mənimlə görüşmək istədiyini eşitdikdə tədbirə qatılmağı qərara aldım. Tədbirə gedərkən düşünürdüm ki 15-20 adamın iştirak etdiyi və şablon çıxışların yer aldığı 30-40 dəqiqəlik tədbiri birtəhər yola verib, təşkilat sədri ilə görüşərək geri qayıdaram. Lakin təşkilatın Sumqayıt şəhərində yerləşən baş ofisinə girəndə gözləmədiyim mənzərə ilə qarşılaşdım. İçəridə əməlli-başlı izdiham var idi. İlk əvvəl təşkilat tərəfindən yardım paylanıldığını düşünsəm də, bir müddət sonra yanıldığımı dərk etdim. Bu qədər insan heç bir maddi qarşılıq güdmədən məhs təşkilatın növbəti toplantısında iştirak etmək üçün ofisə təşrif buyurmuşdu. Bir kənarda dayanıb düşünməyə başladım. Görəsən "ƏST” İB-ə göstərilən bu qədər böyük diqqətin əsl səbəbi nədir ? Digər "QHT”lər 20-30 nəfər əlilliyi olan insanı tədbir zalına güc-bəla ilə yığdığı halda, yüzlərlə əngəlli insanın "ƏST” İB-in tədbirlərinə belə həvəslə gəlişinin sirri nədə idi ? "ƏST” İB-in digər "QHT”-lərdən fərqi nə idi görəsən ? "ƏST” İB haqda məlumatım olsa da, onun fəaliyyəti ilə yaxından maraqlanmamışdım. Tədbir bitdikdən sonra Təşkilatın sədri ilə səmimi və işgüzar görüşüm oldu və beynimdə dolaşan suallara cavab tapmaq üçün, mənə təklif olunan "Beynəlxalq Humanitar Yardımlar Şöbəsinin Baş Məsləhətçisi” vəzifəsini düşünmədən qəbul etdim və zaman keçdikcə səhf etmədiyimi anladım. Təşkilatda işlədiyim 6 aydakı apardığım müşahidələr nəticəsində əldə etdiyim nəticələri sizlərlə bölüşmək istəyirəm. Bu yazdıqlarımı təşkilatın 6 aylıq fəaliyyəti olaraq qəbul etməyin. "ƏST” İB öz işini elə bir strategiya əsasında qurub ki, hətda 6 il sonra da bu strategiyadan kənara çıxmaq mümkün deyil.

2013-cü ildə təsis edilmiş və 11 Mart, 2014-cü il tarixində Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Nazirliyində müvafiq qeydiyyatdan keçmiş "Əlil Sahibkarlar Təşkilatı” İctimai Birliyi, çox qısa zaman kəsiyində, Vətəndaş Cəmiyətinin nümayəndəsi olaraq öz məhsuldar və intensiv fəaliyyəti ilə öz dəsti-xəttini təsdiq etmiş və mövcud Nizamnaməsi və qanunvericilik çərçivəsində öz fəaliyyətini qura bilmiş bir təşkilatdır. Bu gün "ƏST” İB-ə üzv olan əlillərinin sayı on minlərlədir. çünki "ƏST” İB öz işinə məsuliyyətlə yanaşaraq vicdanla işləyən, yüksək təcrübəyə malik işçi heyyəti ilə əngəlli insanlara hər bir sahədə dəstək ola biləcək bir təşkilatdır.

İndiki zəmanədə pul hər şeyi həll etməsə də çox şeyi həll edir. Əlilliyi Olan İnsanların da öz gündəlik tələbatlarını qarşılaması və ən əsas da ehtiyac duyduqları əlil avadanlıqlarını ala bilməsi üçün pula ehtiyacı var. Məhs buna görə də öz fəaliyyətini əlilliyi olan insaların məşğulluq qabiliyyətinin qarşılanması üçün onlara iş yerlərinin yaradılması üzərində quran "ƏST” İB, Əlilliyi Olan İnsanların istedadlarının inkşaf etdirilməsi və onların əldə etdikləri peşə bacarıqlarına uyğun işlə təmin edilməsinə şərait yaratmağı qarşısına məqsəd qoymuş və bu istiqamətdə nəzərəçarpacaq nailiyyətlər əldə etmişdir.

Bu gün Əlilliyi Olan İnsanların çox böyük hissəsi qht-lərin təşkil etdiyi tədbirlərə qatılmır ki bunun da bir-neçə obyektiv səbəbi var. Birinci problem ondan ibarətdir ki əlil insanın yaşadığı ərazidə infrastruktur müyəssər deyil. Buna görə də Əlilliyi Olan İnsanlar hər hansısa tədbirə getmək üçün öz yaxınlarına əziyyət vermək məcburiyyətində qalırlar. İkinci problem ondan ibarətdir ki əlil insanlar üçün müyəssər olan avtobuslar ölkəmizdə kifayət qədər olmadığına görə Əlilliyi Olan İnsanlar bir yerə gedərkən taksidən istifadə etməyə məcbur olurlar ki bu da onlar üçün əlavə xərc deməkdir. Üçüncü, ən əsas problem ondan ibarətdir ki əlil insanların qatıldığı tədbirlər çox zaman tədbirin təşkilatçısının marağına xidmət edir. Yəni ki Əlilliyi Olan İnsan kifayət qədər əziyyət çəkərək dəvət olunduğu tədbirə qatılır, tədbirdə söylənən fikirləri dinləyir və heç bir şey əldə etmədən geri qayıdır. Çünki tədbir zamanı söylənilənlər elə tədbir zalındada qalır və ordan kənara çıxmır. Əlilliy Olan İnsanın tədbirə qatılması isə yalnız tədbirin təşkilatçısına lazımdır ki tədbirdən çəkilən görüntüləri harasa təqdim edərək, tədbirin səmərəli keçdiyini deyə bilsin. Əlilliyi Olan İnsanlar üçünsə o tədbir lazımsız və nəticəsiz olur və boş yerə vaxt və mailliyə itgisinə səbəb olur. Bütün bunları çox gözəl anlayan "ƏST” İB rəhbərliyi öz fəaliyyəti istiqamətində yalnızca dəyirmi masalar, konfranslar, seminarlar, simpoziumlar, disskusiyalar, forumlar və tədbirlər təşkil edərək, danışmaqla işini bitmiş hesab etmir və bunun əvəzində real işlər görərək, Əlilliyi Olan İnsanların xoşbəxt və qayğısız bir həyat yaşaya bilməsi üçün var gücüylə çalışır ki bu da Əlilliyi Olan İnsanların bu təşkilata meyl etməsinə və təşkilatın sıralarının günü-gündən genişlənməsinə səbəb olur. "ƏST” İB rəhbərliyi tədbir təşkil edərkən ilk növbədə Əlilliyi Olan İnsanları və onların bu tədbirdən nə dərəcədə faydalana biləcəyini düşünür.

Əlilliyi Olan İnsanların həyat dəyərini yüksəltməyi qarşısına məqsəd qoymuş "ƏST” İB, onların cəmiyyətdən asılılığını qismən, bəzi sahələrdə isə tamamilə aradan qaldırmaq üçün müasir avadanlıqlarla təhciz olunmuş xüsusu peşə məktəbləri yaradaraq, Əlilliyi Olan İnsanların peşə bacarıqlarına yiyələnməsi və istedadlarını inkşaf etdirə bilmələrinə şərait yaradır və əldə etdikləri peşə bacarıqlarına uyğun özlərini göstərməsi üçün mütəmadi olaraq sərgilər, yarmarkalar, idman turnirləri və başqa tədbirlər keçirərək onların əl işlərini və digər bacarıqlarını aktiv şəkildə ictimaiyyətə təqdim edir. Bu tip tədbirlərdə iştirak edən Əlilliyi Olan İnsanlar həm özlərini ictimaiyətə tanıdırlar, həmi də peşə bacarıqlarına uyğun düzəltikləri əl işlərini sataraq müəyyən qazanc əldə edirlər. "ƏST” İB fiziki məhdudiyyəti olan insanlara pul, ərzaq, ev əşyası kimi müəyyən maddi yardımlar edərək onları özündən asılı vəziyyətə salan bir təşkilat yox, ehtiyacı olan hər bir şeyi heç kimdən asılı olmayaq, Əlilliyi Olan İnsanların özlərinin əldə etmələri üçün onlara şərait yaradan və istiqamət verən bir təşkilat olmağı qarşısına məqsəd qoymuşdur.

"ƏST” İB-in Azərbaycanın demək olar ki bütün şəhər və rayonlarda filialı var və bu da "ƏST” İB rəhbərliyinə imkan verir ki Əlilliyi Olan İnsanları bir təşkilatda toplamaqla, onların problemlərini daha yaxından öyrənib araşdıraraq, bütün problemlərin kökünü, mənbəyini tapmğa nail olsun və əldə edilən məlumatları dərindən analiz edərək, bir çox problemlərin həllinə nail olmaqla onların ictimai həyatla əlaqəsini gücləndirərək, bütün mümkün vasitələrdən istifadə edərək onların həyat dəyərini yüksəltsin.

"ƏST” İB üçün digər bir prioritet məsələ Əlilliyi Olan İnsanları cəmiyyətə düzgün şəkildə təqdim etməklə sağlam insanların əlillərə qarşı olan mənfi düşüncələrini və neqativ hərəkətlərini 180 dərəcə dəyişməkdir. "ƏST” İB-in müsbət tərəflərindən biri də budur ki başda sədr olmaqla, işçilərində 50 faizindən çoxu Əlilliyi Olan İnsandır ki bu da Əlilliyi Olan İnsanları daha yaxından başa düşməyə və onların dərdini real şəkildə anlamağa imkan verir.

Gördüyü bütün işlər haqda ictimaiyyətə mütamadi olaraq geniş məlumat verən "ƏST” İB rəhbərliyi xarici ölkələrlə də sıx əməkdaşlıq şəraitində fəaliyyət göstərir və bu əməkdaşlığın nəticəsində digər dövlətlərin əlillik faktoru üzrə təcrübələrini vahid bir proqramda birləşdirərək, əlilliyi olan insanlar üçün mükəmməl bir sistemin yaratmağı qarşısına məqsəd qoyub. Bundan əlavə, müxtəlif ölkələrdən fiziki məhdudiyyətli insanları Azərbaycana dəvət edərək onlarla, ölkəmizdəki əlil insanlar arasında müxtəlif tədbirlər tədbirlər təşkil edərək, Əlilliyi Olan İnsanlar arasında dostluq və mehribanlığa söykənən sıx münasibət yaratmağa çalışır.

"ƏST” İB Əlilliyi Olan İnsanların maddi rifahı ilə yanaşı onların sağlamlığını da düşünür və bu işə də məsuliyyətlə yanaşır. Belə ki 2015-ci cari il ərzində müvafiq sağlamlıq ocaqları ilə bağlanılan müqavilələrin nəticəsi kimi, xeyriyyə məqsədi ilə, təmənnasız olaraq 900-dən çox əlilliyi olan və imkansız şəxslərin tam tibbi müayinədən keçirilməsinə nail olunmuşdur. Bu ənənənin davamı olaraq yaxın gələcəkdə, bu sahədə beynəlxalq səviyyəli layihələr reallaşdırılacaqdır.

Bunlardan əlavə "ƏST” İB fəaliyyət göstərdiyi qıza zaman ərzində gördüyü digər işləri və həyata keçirdiyi səmərəli layihələri ilə də hər kəsin diqqət mərkəzində olmuşdur. Belə ki "ƏST” İB, Azərbaycan Rerspublikasının Prezidenti Yanında QHT – lərə Dövlət Dəstəyi Şurasının 2015-ci il Müsabiqəsinin qalibi olmuşdur və həmən layihəni uğurla başa vuraraq, Şura tərəfindən nəşr olunan dərgidə nümunəvi işi işıqlandırılan az sayda Təşkilatlardan biridir. Eyni zamanda, Vətənpərvərlik ruhunun yüksəldilməsi məqsədi ilə "ƏST” İB tərəfindən dəfələrlə Hərbi Hissələrdə görüşlər keçirilmişdir.

Sözsüz ki "ƏST” İB-in uğurlu fəaliyətinin əsas səbəbkarı məhs təşkilatın sədri, bütün insani keyfiyyətlərə malik olan Mirzə Məmmədvəliyevdir. Özü 1-ci qrup əlil olan bu insanın əzminə, işləmək həvəsinə, yüksək intellektinə, iradəsinə heyran qalmamaq mümkün deyil. Çox şadam ki bu məsuliyyətli və şərəfli yolu Mirzə Məmmədvəliyevlə çiyin-çiyinə getmək mənə də nəsib olub.

Yazının əvvəlində də qeyd etdiyim kimi, bu yazdıqlarım sadəcə olaraq 6 aylıq müşahidələrimin nəticəsidir. "ƏST” İB isə daim inkşafda və dailm fəaliyətdədir. Hər gün yeni bir layihə, hər gün irəliyə doğru atılmış yeni bir addım.

 Samir İmanov