Zəmanənin çətin vaxtında “ölsəydim canım qurtarardı” deyimi uzun müddətdir ki, Azərbaycanda öz aktuallığını itirib.

Səbəb ölüyə çəkilən xərclərin çoxluğudur desək, yəqin bizimlə razılaşarsınız. Sevindirici haldır ki, son günlər yas mərasimlərində israfçılığın aradan qaldırılması üçün dövlət qurumları müəyyən addımlar atıb və bu da öz səmərəsini verir.

Amma məsələnin başqa tərəfləri də var, qəbir yerlərinin bahalılığı və eyni zamanda bahalı başdaşıları.

Süfrədə verilən təamların çeşidlərinin çox olması ilə yanaşı, ölü sahiblərinin biri-birilə yarışdığı digər məsələ məhz başdaşıları ilə əlaqəlidir.

Sözün əsl mənasında qəbiristanlıqda dəbdəbə yarışı gedir.

Hətta sağlığında valideynlərinə övladlıq borcunu verməyənlər rəhmətə gedəndən sonra ata-analarına bahalı başdaşıları qoydururlar.

Ən dəhşətlisi odur ki, onlar ildə bir dəfə belə, bu bahalı başdaşılarını, ata-ana qəbirlərini ziyarət etmirlər.

İslam dinində bu cür qəbirlərin hazırlanması bəyənilməsə də, əksəriyyət öz ölüsünə son vəzifə olaraq bunu rəva görür.

Kimlərsə qəbristanlıqda ən hündür, ən enli, ən “gözoxşayan” məzarın öz ölüsünə məxsus olduğunu nümayiş etdirmək üçün qəbir daşlarının bahalı  olmasını istəyir.

Peyğəmbərimizdən (s) nəql edilən rəvayətlərdə isə qəbirlərin sadə düzəldilməsi buyurulur. Qəbir daşının hündürlüyünün yerdən bir qarışdan çox olmamaması tövsiyyə olunur. Qəbir üzərinə dünyasını dəyişən şəxsin şəklinin vurulması da düzgün hesab edilmir, mərhumun adının yazılması isə məqbul sayılır.

Azəbaycandakı qəbiristanlıqları ziyarət edərkən isə sanki memarlıq nümunələrilə qarşılaşırsan. Uca heykəllər, bahalı abidələr, qara və ağ mərmər, qranit daşlar üzərində mərhumun özəl anlarını əks etdirən fotolar... 

Hamıya məlumdur ki, ölülərlə yanaşı, dirilər də özləri üçün qəbir yerləri, başdaşıları sifariş verirlər. Bir çox hallarda bu, həmin şəxsin əvvəl ölənlərinin yanında dəfn olunması, həmçinin ölüm baş verdiyi zaman çəkilən xərclərin minimuma endirilməsinə xidmət edir. Hər halda bu sadalananlar onu deməyə əsas verir ki, bizdə insanların dəfn mərasimi də əndrabadi hal alıb.

Modern.az saytının əldə etdiyi məlumata görə, hüzr mərasimlərində “yemək-içmək” məsələsinin həllindən sonra qəbiristanlıq problemlərinə də “əncam çəkiləcək”.

Belə ki, qəbiristanlıqlarda dəbdəbəli başdaşlarının qoyulmasını əngəlləmək üçün müvafiq orqanlar tərəfindən göstəriş verilib.

Aldığımız məlumata görə, bu işlə məşğul olan ayrı-ayrı sahibkarların hazırda çətin vəziyyətdə qaldığı bildirilir. Belə ki, onların ölülərə abidə düzəldilməsi məqsədilə  xaricdən sifariş etdikləri bahalı daşların ölkəyə girişinə qadağa qoyulub.

Ümid edək ki, bundan sonra ölülərimiz həm İslam qaydalarına müvafiq dəfn olunacaq, həm də özündən sonrakıları çəkilən ağır xərclərlə “öldürməyəcək”. 

Gülşən RAUFQIZI