Vergi tarixini nəzərə alsaq təxminən demək olar ki adəm övladı ilə eyni yaşdadır. İbtidai insanlara tətbiq edilən bu sahə ilkin olaraq özünü can vergisində göstərib. Yaşamaq üçün, torpaq üçün verginin tarixi qədimdir. Zaman ötdükcə bu sahə təkmilləşib hətta indiki dövrdə belə, təkmilləşməkdə davam edir...
Almaniya Beynəlxalq Əməkdaşlıq Cəmiyyəti (GİZ) "Cənubi Qafqazda Avropa standartlarına hüquqi yaxınlaşma" proqramı  17-19 Fevral 2017-ci il tarixdə Jurnalistlər üçün "Vergi Məcəlləsi-2017: yeniliklərin hüquqi təhlili" mövzusunda 2 günlük seminar keçirdi. Seminarı ekspert qismində Vəkillər Kollegiyasının üzvü Əkrəm Həsənov aparırdı.
İlk baxışdan çox çətin görünsə də izah və müzakirədən sonra bu mövzunun nə qədər aktual olduğu üzə çıxdı. Məlumat üçün bildirim ki, ümumən ən çox dəyişiklik məhz vergi məcəlləsində olur. Az qala hər il bu haqda ölkə rəhbəri tərəfindən qərar qəbul olunur.  Bunun müsbət və mənfi tərəflərini sizlərə izah etmək istəyirəm. Əgər bir ölkədə qaydalar tez tez dəyişirsə xüsusi ilə vergi sahəsində, bu xarici investorların ölkəyə axın etməsinə mənfi təsir göstərir. Çünki investor qeyri stabil, dayanıqsız, ”oyun qaydaları” tez tez dəyişikliyə məruz qalan ölkəyə yatırım etməz. Bu böyük bir riskdir. Xarici investor biznes plan hazırlayanda həmin ölkəni tam araşdırır, xüsusi ilə gəlirini çıxarını bilir,riskləri göz altına alır. Bu halları nəzərə alsaq, hətta strukturunda belə tez tez dəyişiklik olan vergilərə inam necə ola bilər?. Bu baxımdan az qala hər il edilən dəyişkliyi mənfi hal kimi qiymətləndirmək olar. Amma ölkə daxili iqtsadi vəziyyəti nəzərə alsaq verilən sonuncu qərarları vaxtında və müsbət dəyişikliyə böyük addım saymaq lazımdır. Hətta ən optimist ekspertlər belə bu cür mükəmməl dəyişiklik olacağını proqnozlaşdırmırdı. Təbii ki son qərarlar büdcənin artırılmasına hesablanıb. Xırda nüansları nəzərə almasaq artıq heç kim vergidən yayına bilməyəcək. Toylarda, şənliklərdə və digət tədbirlərdə aparıcılıq etmək, çalğıçılıq, rəqqaslıq , aşıqlıq, məzhəkəçilik və digər oxşar fəaliyyətlərə görə sadələşdirilmiş vergi üzrə aylıq sabit məbləğ müəyyən edilib. Belə ki, bu tip fəaliyyətlə məşğul olan şəxslər 30azn ödəməli olacaqlar. Bakıda bu məbləğ 2(60azn), iri şəhərlərdə 1.5(45azn) , ucqar rayonlarda isə 1(30azn) nəzərdə tutulub. Həmçinin xəz - dəri məmulatlarının topdansatış bazar qiymətindən aşağı olmayan gömrük dəyərinin 10 faizi qədəri ilə vergi ödəməliyik. Bundan başqa il ərzində 1000 manatdan yuxarı kiməsə hədiyə verdiyimiz halda vergi ödyəcəyimizi untmayın.  Edilmiş yeni dəyişikliklərin ən xeyirlisi isə sahibkarlığın inkşafının stimullaşdırılması, əlverişli biznes mühitinin formalaşdırılması və vergi yükünün optimallaşdırılması məqəsədi ilə verilmiş qərardır. Vegi ödəyicilərinin vaxtında müəyyən edilmiş vergini ödəmədiklərinə görə 2017-ci il yanvar ayının 1-nə qədər hesablanmış faiz borcları icra hakimiyyəti tərəfindən silinəcək. Belə ki, 2017-ci il yanvar ayı ərzində maliyyə sanksiyalarının 30 faizi ödənildikdə  yerdə qalan 70 faiz  icra hakimiyyətinin "boynuna” düşür. Müvafiq olaraq maddə 2-də göstərilir ki, fevral ayında 50 faiz , yanvar - mart aylarında 70 faiz ödəmə olarsa tətbiq olunan sanksiyalar aradan qaldırılacaq. Bu həm də 2017ci  il yanvar ayının 1-nə qədər borcların məcburi ödənilməsi ilə bağlı məhkəmə qərarı qəbul edilmiş şəxslərə də şamil olunur.
Göründüyü kimi dövlət büdcənin artırılması üçün dolayı yollar axtarmır, əksinə vətəndaşlara açıq şəkildə öz məramını bildirir. Ona görə də son verilmiş qərarları müsbət hal kimi qiymətləndirmək lazımdır. Qeyd edim ki, vergi həmçinin dövlətin formalaşmasına xidmət edir. Unutmayın ki, istənilən ərazidə dövlətin olması olmamasından daha yaxşıdır. Çünki bunun əksi anarxiyadır.
Kamal Almuradlı
 

Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.