Sumqayıtın
deputatı Musa Qasımlıdan bəzi jurnalistlərə ETİRAZ: "Kimə ziyan vurduğunuzun fərqindəsinizmi?”
yazısına tanınmış sumqayıtlı jurnalist, "Bakinets” qəzetinin sabiq baş redaktoru,
Osman Mirzəyev adına Respublika mükafatı laureatı Rəhman Orxandan cavab gəlib.
Xeberle.com
cavabı olduğu kimi diqqətinizə çatdırır:
Görkəmli
tarixçi alimimiz, hörmətli deputatımız çox mühüm məqamlara toxunaraq, bəzi mətbuat
nümayəndələrinə haqlı iradlarını bildirmişdir. Bütövlükdə götürüldükdə onunla,
şübhəsiz ki, razıyam, ancaq tam yox. Musa müəllim təklif edir ki, Ermənistan
vertolyotu (mən bilərəkdən "helikopter" yazmıram. Axı, necə olur ki, yüzlərlə
latın, ingilis, yunan, fransız, alman mənşəli lampa, radio, televizor, traktor,
ekskavator, trolleybus, kosmos sözlərini, hətta təmiz rus sözlərini, o cümlədən
"samovar”, maşın, vedrə və s. sözləri dilimizdə işlədirik, lakin diləyatımlı
"vertolyot” sözünü guya rus sözündən imtina olaraq dilimizə yatmayan, yabançı
olan "helikopter”lə əvəz edirik? Niyə?): "Təcavüzkar Ermənistan ordusu tərəfindən
işğal edilmiş Azərbaycanın Ağdam rayonunda təxribat törədərək, təmas xəttindəki mövqelərimizə hücuma cəhd göstərən düşmən
helikopteri hərbçilərimiz tərəfindən vurulmuşdur. İşğalçı ordunun üç hərbçisi məhv edilmişdir”.
Bu hissəni oxuduqda istər-istəməz duruxub qalırsan. Necə yəni, "... işğal
edilmiş Azərbaycanın Ağdam rayonunda...”
Allah
eləməsin ki, Azərbaycan nə vaxtsa bir də işğal edilsin. Ancaq hörmətli professorumuz
jurnalistlərimizə həqiqətən düzgün olaraq tövsiyə verərkən, belə bir ciddi ifadə
səhvinə yol verməməli idi. Əslində, düzgün olaraq deyilməliydi ki, "... Azərbaycanın
işğal edilmiş Ağdam rayonunda...” Çox təəssüf ki, orijinal düşüncə tərzinə,
mühakimə və mülahizələrinə görə son zamanlar daha çox hörmət bəslədiyim Musa müəllim
də həm bəzi jurnalistlərimizin, həm də alimlərimizin və, təəccüblü görünsə belə, bəzi filoloq və dilçilərimizin mahiyyətinə varmaq istəmədikləri
yanlışlığa, səhvə yol vermişdir. Mənsubiyyət bildirən bu və ya digər ifadələrdə
analoji səhvlər, heyf ki, son zamanlar tez-tez müşahidə olunur. Təəssüf ki, bu cür yanlışlığa hətta mühüm
dövlət idarələrinin adlarında da rast gəlinir və dilçilərimiz, o cümlədən hörmətli
Musa müəllim belə bir ciddi səhvin aradan qaldırılmasının fərqində olmayıb.
Baxın, Bizdə Daxili İşlər Nazirliyinin "Baş Mütəşəkkil Cinayətkarlıqla Mübarizə
İdarəsi” adlanan çox ciddi, mühüm bir idarəsi var. Nazirliyin başqa bir mühüm
idarəsi də vardır ki, bu da "Banditizmə və Terrorizmə qarşı Mübarizə Baş İdarəsi”
adlanır. Söz yox, hər iki İdarə dövlətimizin mənafeyinin müdafiəsi və
xalqımızın hüquqlarının qorunması sahəsində son zamanlar həqiqətən çoxşaxəli və
çox effektiv fəaliyyət göstərirlər. Buna görə nazirliyə də, həmin idarələrə də
həm jurnalist, həm də bir vətəndaş kimi minnətdarlığımı bildirirəm.
Ancaq
söhbət onlara yox, bilavasitə dilçilərimizə, filoloqlarımıza aid başqa bir məqamla
bağlıdır. Belə ki, Banditizmə və Terrorizmə qarşı Mübarizə Baş İdarəsi dilçilik
baxımından tamamilə düzgün adlandırılıb. Bəs o biri İdarə necə? Baş Mütəşəkkil
Cinayətkarlıqla Mübarizə İdarəsi. Necə başa düşülür? Belə çıxır ki, guya "Baş
Mütəşəkkil Cinayətkarlıq” varmış. Əslində isə, nazirliyin o biri İdarəsinin
adında olduğu kimi "Baş” sözünü məhz İdarəyə aid edərək, həmin qurumu Mütəşəkkil Cinayətkarlıqla Mübarizə Baş İdarəsi
və ya Mütəşəkkil Cinayətkarlığa qarşı Mübarizə Baş İdarəsi adlandırmaq daha
düzgün olardı. (Görünür ki, kimsə rus dilindən tərcümə olaraq ifadənin əvvəlində
işlədilən "Qlavnoye Upravleniye..." kimi "Baş” sözünü, dilimizin xüsusiyyətlərini
nəzərə almadan Azərbaycan dilində də əvvəldə işlətməyi vacib hesab edib, lakin əbəs
yerə...). Yəqin ki, hörmətli alimimiz mənim bu fikrimlə razılaşar. Adıçəkilən
müvafiq İdarə də, yəqin ki, adının daha düzgün yazılmasına nail olacaqdır.
Bütünlükdə,
əlbəttə, toxunduğu mühüm mövzu və ədəbi-stilistik məqamlara görə hörmətli Musa
müəllimə təşəkkür etməyə dəyər.
Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.