“Uğurun sirri” layihəsinin növbəti qonağı filoloq, APA TV-nin redaktoru Gülnarə İlhamdır.

Gülnarə İlham: “... bu “xəstəliyim” evliliyimizin ilk iki ilinə qədər davam etdi”

“Var olmaq hələ yaşamaq deyil”

Uğurun rəngi, dadı, qoxusu, səsi, görüntüsü necədir və ona toxunmaq nə zaman mümkündür?

- Əgər insan arzuladığı uğuru qazanırsa, demək sadaladığınız bu əlamətlərin hamısına əli çatıb. Uğuru bütün miqyası ilə içində hiss etmək, elə ona toxunmaqdı məncə...   

Deyirlər, yanlışlar olmadan doğrular tapılmaz. Uğursuzluq yanlışlardanmı doğar?

- Mən bu fikirlə razı deyiləm. Əslində yanlış etmədən də doğruları tapmaq olar. İnsan səhvlərdən sadəcə nəticə çıxara bilər. 

Apardığınız mübarizədə uğursuzluqlarla üzləşəndə nə edirsiniz?

- Məni həvəsdən salmaq çox çətindir. Hər halda uğursuzluğun mahiyyəti o qədər böyük olmalıdır ki, mən onu hiss edə biləm. Çünki məqsədlərimə qarşı çox inadkaram.    

Hər insanda bir istedadın olduğunu söyləyərlər, bunu necə üzə çıxarmaq olar?

- Mənə elə gəlir ki, istedadı kəşf edən elə insanın özüdür. Sadəcə bacarıqlı olub, onu ətrafına olduğu kimi təqdim və ya təsdiq etmək lazımdır. Əslində, bunu bacarmağın özü də bir istedaddır. 

Bəzi gənclər bir işə başlayanda “Düşün, tətbiq et və nəticələndir” prinsipini unudurlar. Yəni, onlar düşündüklərini ya tətbiq etmir, ya da nəticələndirmirlər. Siz bu məsələyə necə baxırsınız?  

- Bəzən bu düstur “tətbiq et, düşün və nəticələndir” olanda da uğurlu alına bilər. Mənə qalsa deyərdim ki, bir işə başlayanda bəzən risk və cəsarət insanın köməyinə daha çox çatır. İşə başla, məhz bundan sonra onu inkişaf etdirmək üçün çabala. Bu zaman insan həm öyrənir, həm də çəkdiyi əziyyətin nəticəsini görəndə işini daha çox sevir. Amma bu yanaşma özünə inamı güclü olanlar üçündür.  

Qarşısındakına “əhəmiyyətlisən” mesajını verməkdə çətinlik çəkənlərə nə söyləmək istərdiniz?

- Mən deyərdim ki, özünü əhəmiyyətli, lazımlı hiss etmək istəyi hətta heyvanlarda da var. Ancaq insan əhəmiyyətli olmasını yalnız əməlləri  ilə qəbul etdirə bilər. Qarşındakına "əhəmiyyətlisən" sözünü deməyə gəlincə, bu keyfiyyət hər adamda olmur. Gerçəyi deməyə cəsarəti olmayan, yəni bu cür eqosu olan insanlara acıyıram.

Övladlarınızın gələcəkdə uğurlu ola bilməsi üçün nə edirsiniz? Daha fərqli davrana bilirsiniz?

- Bir övladım var. Təbii ki, əlimdən gələni edirəm. Yeri gələndə tipik "azərbaycanlı ana" kimi davranıram (bu sözümdən inciməsinlər. Amma qulaqburması, kötəksiz uşaq tərbiyə etmək olmur). Mən övladımı öz arzularımla idarə etmək niyyətində deyiləm. Yaşı o qədər  çox olmasa da düşünürəm ki, ağıllı uşaqdır. İnanıram ki, özü uğurun açarını tapacaq. 

Sizcə uğura götürən yolda insanların ən güclü silahı nədir?

- İnsanlığın silahı ağıldır. Ürək ağılın əmrinə tabedir hər zaman. 

Uğurun yaşı olur yoxsa başı, bu barədə nə düşünürsünüz?

- Uğur insanın hər yaşında özünü göstərə bilər. Necə deyərlər: - "Ağıl yaşda deyil, başdadır."

Fərqliliyiniz və fərdliliyiniz haqında nə deyə bilərsiniz? Nəyə görə Siz sizsiniz? 

- Əslində,  çoxlarının ürəyində fərqli görünmək, seçilmək arzusu var. Mən də o çoxluğa aidəm. Amma düşünürəm ki, mən daha çox fərdəm. Bəlkə də, özümü kiminləsə müqayisə etməyə ehtiyacım olmayıb. Ona görə də bilmirəm ki, fərqliyəm ya yox... 

İnanmaq asandır, yoxsa inandırmaq? 

- Əgər ağıllısansa, çətin inanacaqsan. Əgər qarşındakı ağıllıdırsa, çətin inandıracaqsan. Deməli, heç biri asan deyil və heç birinə də barmaqarası baxmaq olmaz.

Həyatın enini və uzununu ölçdünüzmü heç, yaşamı uzun edən nədir sizcə? 

- Bunu etməyə çalışsam da həmişə dolaşığa düşmüşəm. Bəzən uzununa getdiyimi düşünürkən eni ölçdüyümün fərqinə varmışam.  Özümü o zaman uğurlu sayaram ki, ardıcıllığı pozmayım. Yəni uzununa gedə bilim...

Əgər Sizə dünyada yalnız bir şeyi dəyişdirmək imkanı verilsəydi, nəyi dəyişərdiniz?

- Bir imkan mənim üçün çox azdır...

Həyat toplananlar, çıxılanlar, vurulanlar və bölünənlərdən ibarətdir deyirlər, Sizin payınıza ən çox hansı əməl düşüb? 

- Pisi ilə, yaxşısı ilə həyatımda "toplama əməliyyatı" daha çox olub. Amma mən bunun altında qalıb əzilməmişəm. Yaxşı olan tərəfə baxmışam və rahatlanmışam. Ümid edirəm ki, çıxılanların, bölünənlərin sayı artacağı halda belə bu yanaşmama sadiq qala biləcəyəm. 

Bəs, Siz özünüz özünüzə dost ola bilsəydiniz, özünüzə Sizin kimi bir dost istəyərdiniz? 

- (Gülür). Bu sualdan sonra hiss elədim ki, deyəsən, xasiyyətimdən tam razıyam. Çox istəyərdim ki, özüm kimi dostum olsun.

Əgər balaca uşağa bütün həyatı boyu ona gərəkli ola biləcək bir məsləhət versəydiniz, nə deyərdiniz?

- "Heç kimə fikir vermədən öz bildiyini et" deyərdim. Çünki, mən bunu çox vaxt bacarmıram və əziyyət çəkirəm.

Dəlinin doğru xəbəri nə olar? Dəliliyin gözəlliyi mümkünmü?

- Dəlinin sözünə daha çox inanardım. Çünki ağıllı adam çox vaxt məqsədli danışır və hər an da hiylə işlətməyə gücü çatır. Gözəlliyə gəlincə, əgər insan xoşbəxtliyindən dəlilik edərsə bu çox gözəl görünür bəzən...

Hesab - kitab dəftəriniz var?

- Bu sualı iki cəhətdən cavablandırardım. Bəlkə də gülünc görünər... Məsələn, nişanlı vaxtı balaca hesab dəftərim vardı. Ora nişanlımın mənə nə aldığını, nə xərclədiyini yazırdım. Çünki, fikirləşirdim ki, həyatdır, hər şey olar, ayrıla bilərik. Borclu qalmaq istəməzdim. Nə alıbsa təbii ki, pul formasında qaytara bilim deyə edirdim bunu. Hətta bu “xəstəliyim” evliliyimizin ilk iki ilinə qədər davam etdi. Heç şübhəsiz ki, bu sevdiyim adama inamsızlıq deyildi. Sadəcə həyatın hər üzünə hazırlaşmaq cəhdi idi...

Bəlkə də bu keyfiyyətimə görədir ki, indi həyatla hesablarımda daha dəqiqəm. Harada səhv və ya düz etdiyimi çox yaxşı bilirəm. Ümid edirəm ki, sonda həyatla hesab-kitab edəndə bir-birimizi çox da incitməyəcəyik...

Təbliğ etdiyiniz gerçəklər hansılardı, necə düşünürsünüz sevginin təbliğata ehtiyacı varmı? 

- Mənə elə gəlir ki, təbliğat hər hansı kütlə üçün nəzərdə tutulan təsir vasitəsidir. O uzunmüddətli və ya qısamüddətli strateji məqsədi olan qurumlar, qruplar, birliklər tərəfindən aparılmalıdır. Yəni hər hansı fərdi təbliğat o qədər də uğurlu və ya inandırıcı görünmür mənə. O ki qaldı sevgiyə, sevgi bəlkə də yeganə qlobal təbiət hadisəsidir ki, ümumiyyətlə onu təbliğ etmək olmaz. Sevgini doya-doya yaşamaq lazımdır.  

Bəs, yaşamaq və var olmaq arasında fərq nədir?

- Var olmaq hələ yaşamaq deyil. Mən fərqi izah etməyə bundan yaxşı cümlə tapa bilmədim...

/azadimform.az/