Çox vaxt düşüncələrim məni uzaqlara aparır, həyatın yaratdığı gözəlliklərin qonağı oluram, qarşıma uca dağlar, gur şəlalələr, zümzüməli bulaqlar çıxır. Həyatın bu ecazkar və füsünkar gözəlliklərin və dadlı-duzlu nemətlərin bolluğunda özünə sədaqətli və etibarlı dost tapanda qəlbini bürüyən dəruni hisslər daha güclü və məğrur olur. Bayronun bir sözü var: "Dostluq qanadsız məhəbbətdir”. Bu, həqiqətən də belədir. Əgər iki dost arasında biri-birinə inam yoxdursa, deməli etibatdan, sədaqətdən söz açmağa dəyməz.
Bu dünyanın təzadlı, ziddiyyətli günlərinin çox şahidi olmuşüq. Bizi əhatə edən insanları yaxşı-pis tanımışıq. Onların məfkurəsi, ağlı-zəkası, fəlsəfi fikri, millətinə, xalqına olan sevgisinin nə qədər uca bir zirvədə olduğunu həmişə arzulamışıq. Belə insanlardan çoxlarına rast gəlmişəm və onlarla qürur duymuşam. Bunlardan biri də dostum, yazıçı-publisist Arif Ərşaddır.
Doğrusu onun haqqında yazmaq məmim üçün həm asandır, həm də çətin. Asandır ona görə ki, 30 ilin dostuyuq, bütün sınaqlardan mərdi-mərdanə çıxmışıq. Çətindir ona görə ki, yazını elə yazmalısan ki, dostunun ürəyində isti bir yuva salsın, qəlbi fərəhlə dolsun, könlü xoş olsun.
Arifin ən böyük və başqalarına nümunə olan müsbət keyfiyyətlərindən biri onun səmimi olmasıdır. Formalizm, təkəbbürlük, müştəbehlik ona yaraşmır, əksinə, elə insanlarla heç bir vaxt ünsiyyət yaratmaz. Çünki vicdanı buna yol verməz. "Vicdan insanların həyatının doğru yol göstəricisidir”. Bu, L.Tolstoyun sözləridir. Arif doğru yoldadır, çünki onun öz həyat prinsipləri olduğundan həmişə vicdanının səsinə qulaq asıb. Məhz buna görə də, tutduğu yol həmişə hamar olub, onu təmiz, ləyaqətli, fədakar insanların yanına gətirib çıxarıb.
Onunla ünsiyyətdə olanlar, Arifin xarakterinə az-çox bələd olanlar belə qənaətə gəlirlər ki, bu insana bel bağlamaq olar. Heç bir vaxt, heç kimin varına, dövlətinə, mülkünə aldanıb dostlarına qarşı dönük çıxmaz. Bunu özünə təhqir sayar, çünki etibar etdiyin dostların varı-dövləti onların ləyaqətində və əxlaqındadır. Bax budur insanı yaşadan, ucaldan, başqasının yanında başı uca edən.
Arif yazıçı-publisistdir. Açıq etiraf edim ki, onun ilk hekayələrinin oxucusu mən olmuşam. Xoşuma gələni də olub, gəlməyəni də. Bir yerdə müzakirə etmişik, hərdən mübahisələrimiz də olub, son nəticədə bir məxrəcə gəlmişik və Arif Sumqayıtda öz hekayələri ilə tanınmağa başlayıb və mən onu haqlı olaraq "hekayələr ustası” adlandırmışam. Arif bu titulu bu gün də ləyaqətlə daşıyır və yaradıcılığını uğurla davam etdirir. Onun indiyə kimi "Ömür qatarı”, "Tənha ağacı”, "Hekayələr” kitabları çapdan çıxıb geniş oxucu kütləsinin ixtiyarına verilib. Hekayələri məzmunca maraqlı və oxunaqlıdır. Ana xətti, süjetlər, dialoqlar sadə, başa düşülən tərzdə yazılır və oxucuların bütün təbəqələri bu və ya digər sahədə özlərini Arifin hekayələrində özlərini tapırlar. Ən başlıcası isə hekayələri yığcam və lakonikdir. Onu da deyim ki, onun hekayələri iki cilddə Türkiyədə tərcümə olunub və bir neçə aydan sonar çapdan çıxacaqdır.
Arifin yaradıcılığı təkçə hekayələrlə kifayətlənmir. Onun bir neçə çap olunmamıç romanları var. Lakin bu yaxınlarda Arif Ərçadın "Etiraf” adlı romanı oxucuların ixtiyarına verilib. Məişət mövzusunda yazılan bu əsərin əsas ana xətti, qayəsi, ailə münasibətləri, ağır və iztirablı anların baş verməsi, obrazların xarakteri, qarşıdurması və sair mühüm yer tutur. Kitab oxunduqca həyatımızda baş verən reallıqların şahidi oluruq. Burada nə fantaziya var, nə fəlsəfə, nə də elmi axtarış. Adi bir ailənin taleyi oxucunun göz önündən çəkilmir və istər-istəməz həmin həyatla yaşamalı olursan. Bu da Arifin uğurudur.
Arif həm də yaxşı tərcüməçidir. Klassik Avropa ədəbiyyatını dilimizə çevirmək olduqca çətin və məsuliyyətlidir. Mən rusdilli qəzetin redaktoru olduğum an belə, tərcümə işinə can atmamışam. Ona görə yox ki, bacarmaram, ona görə ki, çox ağır bir yükdür. Arif bu ağır yükün altına böyük bir həvəslə girdi və etiraf edim ki, onun nə qədər çətinliklə tərcümə etdiyini görsəm belə, mənim gözlədiyimdən də yüksək səviyyədə Emil Zolyanın "Tereza Raken”, "Naturalizm” və Amerika yazıçısı Karlos Kostanedanın "Don Xuanın təlimi” romanlarını peşəkarcasına dilimizə tərcümə edib və respublikada müsbət qarşılanıb.
Mən Arifin ədəbiyyat sahəsində qabiliyyətini görüb bir neçə romanımı və tarixi mövzuda yazılmış əsərlərimin redaktəsini ona həvalə etmişəm, dostumdur deyə, demək istəmirəm, bir ədəbiyyatşünas kimi kitablarımın redaktəsindən razı qalmışam.
Arifin bi müsbət keyfiyyəti üzərində də dayanmaq istəyirəm. Sumqayıtda hamımızın hörmət bəslədiyimiz yazıçı Hümbət Həsənoğunun rəhbərliyi altında "Sumqayıt dostlar klubu” yaradılmışdır. Klubun üzvlərinin hamısı ziyalıdır, ən əsası isə hamısı Sumqayıtın təəssübkeşləridir.
Arifin klubda öz yeri, öz çəkisi vardır. Belə ki, kənardan onu görənlər belə qənaətə gələ bilərlər ki, bu insan sakit, təmkinli, qaradinməz bir adamdır. Lakin onu yaxından tanıyanlar Arifin məclis adamı, incə yumor sahibi olduğunun şahidi olur. Açığını deyim ki, klub üzvləri yay aylarında Azərbaycanın hər hansı bir rayonuna istirahət etməyə gedəndə, Arifin obyektiv səbəblərə görə, iştirak etməməsi hamıda təəssüf hissi doğurur. Çünki həmin günün şən və mənalı keçməsində Arifin rolu böyükdür. Bununla mən başqa dostlarımızın əməyinə kölgə salmaq niyyətim yoxdur, hərənin özünəməxsus yeri, duzlu yumoru var.
Arif Ərşadın qarşıdan 60 illik yubileyi gəlir. Mənim üçün həyatda yaş məhdudiyyəti olmadığından, hərdən fikirləşirəm ki, yəqin dostum Arif də bu fikirdədir. Bununla belə, keçdiyi ömür yolu hamar və zəngin olub. Gözəl ailəsi, övladları, nəvələri var. Bunun özü bir sevincdir və bu sevincin özü böyük bir xöşbəxtlikdir.
Arif ötən günlərinə baxanda görürüsən ki, o, ailəsinə, dostlarına qarşı həmişə ləyaqətli, cəfakeş, səmimi və istiqanlı olub. Arifi 30 il bundan əvvəl necə tanımışıqsa, elə də qalıb. Və inanırıq ki, indiyədək topladığı zəngin həyatını daha da gözəlləşdirəcək, öz saf və təmiz əməlləri ilə bizləri süvindirəcəkdir.
Eyruz Məmmədov,
Respublikanın əməkdar jurnalisti
Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.
