Son vaxtlar bəzi dövlət və qeyri-dövlət təşkilatlarında müxtəlif müxtəlif adlarla ixtisarlar aparılır. Bəhanə olaraq isə manatın devalvasiyası, bunun nəticəsində maddi durumun zəifləməsini, ölkədə iqtisadi vəziyyətin ürəkaçan olmadığı kimi fikirlər səsləndirilir. Bəzi hallarda bir çox məmur, idarə və müəssisə rəhbəri bu fürsətdən və yaxud vəzifəsindən sui-istifadə edərək "atamanlıq" edir, işçilərin fəaliyyətinə son verirlər.
Ekspertlər bunun doğru olmadığını, belə hallar baş verərsə, mütləq aidiyyəti qurumlara müraciət etməyi məsləhət görürlər. Onlar deyirlər ki, ölkədə daha çox əmək müqaviləsinə xitam verən işəgötürənlərlə bağlı araşdırma aparılıb, ölkə iqtisadiyyatındakı dəyişikliklərin sosial müdafiə sistemi və əmək bazarına təsirinin müəyyən olunması üçün aparılan monitorinq və qiymətləndirmə işlərinin nəticələri açıqlanıb. 
Dövlət Əmək Müfəttişliyi Xidmətinin apardığı araşdırmanın nəticələrinə görə, Elektron İnformasiya Sistemində (ƏMEİS) məşğulluq təsnifatı üzrə 7093 vəzifə üzrə əmək müqavilələrinin bağlanması qeydə alınıb. Ən çox əmək müqaviləsi bağlanılan vəzifələr müəllim, həkim, fəhlə, sürücü, xadimə, mühəndis, satıcı, operator və s. vəzifələr, ən çox əmək müqaviləsi xitam verilən vəzifələr isə fəhlə, sürücü, satıcı, operator və s. vəzifələrdir. 
Göstərilən dövrdə ən çox əmək müqaviləsinə xitam verilən sahələr tikinti, ticarət, emal sənayesi, turistlərin yerləşdirilməsi və ictimai iaşə sahələri olub ki, bu da daha çox həmin sahələrdə əmək müqavilələrinin əsasən müddətli olması və işçilərin hərəkət tezliyinin yüksək olması ilə bağlıdır. Əvvəlki illərlə müqayisədə bu tendensiya tikinti, ticarət və turistlərin yerləşdirilməsi və ictimai iaşə sahələrində daha (təqribən 30%) sürətlidir.
Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyindən bildirilib ki, nazirlik yanında Dövlət Əmək Müfəttişliyi Xidməti vasitəsi ilə Əmək Məcəlləsinin 70-ci maddəsi üzrə əmək müqaviləsinə xitam verən işəgötürənlərə qanunvericiliyin tələblərinin çatdırılması məqsədi ilə onlara müvafiq məktublar göndərilib və daha çox əmək müqaviləsinə xitam verən işəgötürənlərlə münasibətdə araşdırmalara başlanılıb. Belə hallara yol vermiş işəgötürənlərdən qanunvericiliyin müvafiq tələbinə uyğun olaraq əmək müqaviləsinin ləğv edilməsinin zəruriliyinin əsaslandırılması tələb olunub.
Statistikaya görə, Azərbaycanda aktiv əmək müqavilələrinin 37,7 %-i ali təhsilli şəxslərlə, 37,3%-i ümumi təhsilli şəxslərlə, 22,2 %-i orta ixtisas təhsilli şəxslərlə, 2,8%-i ilk peşə-ixtisas təhsilli şəxslərlə bağlanıb.
Kişilər üzrə bağlanan əmək müqavilələrinin ən çoxunun, yəni 30,5%-nin tam orta təhsilli, qadınlar üzrə isə bağlanan əmək müqavilələrinin ən çoxunun , yəni 29,0%-nin isə orta ixtisas təhsilli şəxslər təşkil edib. Ən çox əmək müqaviləsi təhsil, səhiyyə, sosial xidmətlər, tikinti, ticarət, emal sənayesi sahələri üzrə bağlanıb. Kişilər üzrə ən çox əmək müqaviləsi bağlanan sahələr tikinti, emal sənayesi, təhsil, ticarət, qadınlar üzrə isə təhsil, səhiyyə, sosial xidmətlər, ticarət sahələridir. Təhsil, səhiyyə və sosial xidmətlər sahələrində muzdla işləyənlərin 76%-78%-i qadınlardır.
ƏMEİS-də qeyd olunan tarixə aktiv olan əmək müqaviləsi bildirişləri üzrə xitam verilmiş əmək müqavilələrinin sayı 179 086 ədəd olub. Bunun 72,8%-i və ya 130306 ədədi kişilərin, 27,2%-i və ya 48780 ədədi isə qadınların payına düşür. Xitam verilmiş əmək müqavilələrinin 3191 ədədi işçilərin sayının və ya ştatlarının ixtisar edilməsi ilə bağlı olub. Ötən il oktyabrın 1-i ilə müqayisədə 22754 işəgötürəndə 276910 ədəd aktiv əmək müqaviləsinin artımı, 6568 işəgötürəndə 43746 ədəd aktiv əmək müqaviləsinin azalması qeydə alınıb, 2876 işəgötürəndə aktiv əmək müqavilələrinin sayında dəyişiklik olmayıb.
Beləliklə, ötən il oktyabrın 1-i ilə müqayisədə bu il martın 1-nə aktiv əmək müqavilələrinin sayı 233 min 164 ədəd artıb.
Bir sözlə, vətəndaşlar qanunsuz yollarla işdən çıxarılma, əmək müqaviləsinin pozulması ilə bağlı bildirişləri vaxtında təqdim etməli, bu məsələlərə nəzarət edən orqanlar isə Elektron İnformasiya Sistemində (ƏMEİS) mövcud olan real və etibarlı məlumatlar əsasında əmək bazarı ilə bağlı düzgün və obyektiv təhlillər aparmalıdır.  (anspress.com)