Son vaxtlar avtobus qəzaları və bu hadisələr
zamanı xəsarət alanların sayının artması sərnişinlərin sığorta məsələsini gündəmə
gətirib.
Xeberle.com saytının sosial şəbəkə hesablarına
daxil olan vətəndaş narazılğı bu
problemi yenidən gündəmə gətirmək zərurəti yaratdı. N. adlı izləyicimiz bəzi sığorta şirkətlərinin
sərnişin daşımada istifadə edilən nəqliyyat vasitələrinin icbari sığorta
müqavilələrini yeniləməkdən boyun qaçırdığını bildirir. Həmçinin, sığorta şirkətlərinin
bu qanundan kənar hərəkətlərinə haqlı olaraq öz narazılığını qeyd edir.
Məsələ ilə bağlı Xeberle.com-aaçıqlama verən sığorta üzrə ekspert İlkin İbrahimov bildirib ki, sığorta
haqqında qanunda sərnişin daşımada istifadə olunan nəqliyyat vasitələrinin
sığortalanmaması barədə heç bir bənd yer almayıb, tam əksi sığorta haqqında
qanuna əsasən maddə 3-də qeyd olunan 3.1.1 bəndində icbari sığortaların müvafiq
sığorta növü üzrə sığorta marağı olan hər kəsə şamil edilməsi və məcburiliyi
bildirilir: "Əgər nəqliyyat vasitəsinin icbari sığortası yoxdursa, bu zaman
sağlamlığa dəymiş ziyanı İcabri Sığorta Bürosu qarşılayır. Büro sağlamlığa dəymiş
ziyanı qarşılasa da, əmlaka dəymiş ziyan zamanı bu avtomobilin sığorta olmasa,
bu zaman günahkar şəxsdən yəni əmlakın sahibindən tələb olunmalıdır. Bəzi
hallarda sığorta agentinin öz müştərisini itimək qorxusu olduğundan, hazırda
işlədiyi sığorta şirkəti isə sözügüdən nəqliyyat vasitələrinin müqavilələrini
yeniləməkdən boyun qaçırdığı hallarda digər siğorta şirkətlərinə müraciət etməli
olur. Sual yaranır, bəs bu zaman sığorta agenti hansı məsuliyyəti daşıyır?
Sığorta agenti yalnız bir sığorta şirkəti ilə müqavilə bağlamır. Sığorta agenti
Maliyyə Bazarlarına Nəzarət Palatasında testdən keçibsə, həmin şəxsə lisenziya
təqdim olunur. Həmin lisenziya ilə agentə bütün sığorta şirkətlərinin sığorta şəhadətnamalərini
yazmaq hüququ verilir.
Növbəti sual peyda olur. Sığorta şirkətlərinin
sərnişin daşımada istifadə olunan nəqliyyat vasitəsinin sığorta şəhadətnaməsini
yeniləməkdən imtina etdiyi zaman sığortasız qalan nəqliyyat vasitəsinə gələn cərimə
və protokilların məsuliyyəti kimin üzərində qalır? Cavab verirəm. Sığorta şirkətlərinin
nəqliyyat vasitələri üzərində məsuliyyəti icbari sığorta şəhadətnaməsinin yeniləndiyi
gündən başlayır. Buna görə də sığortasız idarə olunduğuna görə cərimə olunan nəqliyyat
vasitəsinə görə heç bir sığorta şirkəti məsuliyyət daşımır. Belə hallarla
rastlaşan vətəndaş dərhal müraciət etdiyi sığorta şirkətinin baş ofisinə zəng
etməli və yaxud da Maliyyə Bazarlarına Nəzarət Palatasının 966 qaynar xəttinə məlumat
verib problemlərini həll etməlidirlər”.
İlkin İbrahimov həmçinin qeyd edib ki, bəzi
sığorta şirkətlərinin bu addımı atmalarına səbəb isə nəqliyyat vasitələrinin
çox qəzalar törətməsidir. Qəzalar zamanı isə sığorta şirkəti daha çox ziyana
düşməli olur: "Bunun səbəbi isə sığortada tətbiq olunan bonus malus sisteminə əsasən
hadisə törədən insanın adında bonuslar azalır, maluslar artır deyə sahibkar
bicliyə əl ataraq adında malus olmayan birinə etibarnamə verərək, sığorta
müqaviləsini də həmin insanın adına yazdırır. Bu zaman isə sığorta şirkətinin zərərçəkmişlərə
verdiyi xərcləri ödənməmiş qalır. Ziyana düşən sığorta şirkətləri isə çıxış
yolunu nəqliyyat vasitələrinin sığorta şəhadətnamələrini yeniləməkdən imtina
etməkdə görürlər”.
Mövcud problemin sığorta şirkətləri tərəfindən
necə qarşılandığını və nəqliyyat vasitələrinin icbari sığorta müqavilələrinin
yenilənməsindən hansı hallarda imtina edildiyini daha ətraflı araşdırmaq
üçün Azərbaycan Dövlət Sığorta şirkətinin
Sumqayıt filialı ilə əlaqə saxladıq. Filialın müdiri Xəyyam Hətəmov söyləyib
ki, sərnişindaşımada istifadə olunan nəqliyyat vasitələrinin icbari sığorta şəhadətnamələrini
yeniləməkdən imtina edən sığorta şirkətləri var, lakin biz Dövlət Sığorta şirkəti
olaraq belə qanun pozuntularına yol vermirik. Çox təəssüflə qeyd etməliyəm ki,
qanun pozuntusuna yol verən 10-a yaxın sığorta şirkəti var. Günü bu gün də digər
sığorta şirkətlərindən rədd cavabı alan sahubkarlar Dövlət Sığorta şirkətinə üz
tuturlar. Qəzaların sayının çox olması və dəyən zərərin üstünlüyünü bəhanə edərək
belə nəqliyyat vasitələrinin sığorta müqavilələrini yeniləməkdən imtina edən
sığorta şirkətlərinin bu hərəkətləri qanuna zidd addımdır.
Sonda
onu da qeyd edək ki, "İcbari sığortalar haqqında” Azərbaycan Respublikasının
mövcud qanunu var. Bu qanun Azərbaycan Respublikasında daşınmaz əmlakın icbari
sığortası, avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari
sığortası, daşınmaz əmlak sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası və
sərnişinlərin icbari sığortası sahəsində sığortaçılar, sığortalılar, sığorta
olunanlar və faydalanan şəxslər arasında hüquqi və iqtisadi münasibətləri tənzimləməklə,
onların hüquq və mənafelərinin qorunması məqsədi ilə Azərbaycan Respublikasında
qeyd olunan icbari sığorta növlərinin həyata keçirilməsinin ümumi əsaslarını, həmçinin
bu növlərin aparılması qaydalarını və şərtlərini müəyyən edir. Qeyd olunan şərtlərdən
və qanundan kənara çıxanlar isə hüquqi qaydalara uyğun cəzalandırılır.
Xədicə Səxavət
Xeberle.com
Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.