Sovet hakimiyyəti illərində Sumqayıtda bir sıra zavodlar fəaliyyət göstərirdi ki, bu müəssisələrdə də minlərlə şəhər sakini çalışırdı. İndi isə bu müəssiələrin bəziləri demək olar ki, öz fəaliyyətini dayandırıb. Söhbət açacağım müəssisələrdən də biri Sumqayıt Kompressorlar Zavodudur. Zavodun yaranma zərurətinə ekskurs etsək görərik ki, Sumqayıt Kompressorlar Zavodu dəqiq maşınqayırma müəssisəsi olaraq 1971-ci ildə Yaponiyanın "Nippon Electric İndustry” şirkətinin lisenziyası və avadanlığı bazasında tikilib və 1972-ci ildə istifadəyə verilib. 1988-ci ildə Yaponiyadan 5 milyon ABŞ dolları məbləğində avtomatik və müasir stator yığım xətti alınıb, mexaniki emal sexində quraşdırılıb. 1988-89-cu illərdə çuqun tökmə sexinin layihə gücünün artırılması məqsədilə Almaniyadan (ADR) yeni avtomatik nəm qəlibləmə xətti alınıb . 1994-cü ilin iyun ayınadək layihə gücü səviyyəsində işləmiş, Çeçenistanda baş verən hadisələrlə bağlı Şimali Qafqaz dəmir yolu bağlandıqdan sonra zavodun öz satış bazarlarını itirməsi nəticəsində fəaliyyətini dayandırıb.
1996-cı ildə müəssisədə mövcud olan avadanlıqların əsasında sənaye kompressorları və onların ehtiyat hissələrinin hazırlanmasına başlanılıb. 2001-ci ildə BMT-nin Inkişaf Proqramının xətti ilə ekoloji layihəyə əsasən (ozon qatının mühafizəsi) Italiyanın "Sikplant International” şirkətindən 2 mln. ABŞ dolları məbləğində kompüterlə idarə olunan avadanlıqlar alınaraq müəssisədə quraşdırılıb.
2001-ci ildən isə Açıq Səhmdar Cəmiyyətə çevrilib. Səhmlərin 98.96 faizi Əmlak Məsələləri Dövlət Komitəsinə, 1.04 faizi əmək kollektivinə məxsusdur. Zavod paytaxt Bakı şəhərindən 46 km şimalda, Xəzər dənizinin sahilində yerləşir. Məişət təsərrüfatı sexi Müəssisə dəqiq maşınqayırma müəssisəsi kimi məişət soyuducuları və dondurucuları üçün motor-kompressor üzrə layihələndirilib.. Layihə gücü 1 milyon ədəd/il kompressor, Layihə gücündə işçilərin sayı: 1759 nəfər təşkil edib. Əsas məhsulları məişət soyuducuları üçün kompressor, Relelər və sənaye kompressorları olub. Kompressorlar istehsalı dayandıqdan sonra müəssisədə müxtəlif metallurgiya və maşınqayırma avadanlıqlarının təmiri və istehsalı mənimsənilib. 
Son illərdə zavod nasos və digər qurğuların istehsalı və təmiri, onların ehtiyat hissələrinin hazırlanması üzrə fəaliyyət göstərib və zavodda 176 nəfər çalışıb.
Bu yaxınlarda yolumuzu zavoddan saldıq. Zavod demək olar ki, fəaliyyət göstərmir. Bir vaxtlar var gücü ilə işləyən və minlərlə insanın iş yerinə çevrilən zavodun balansında olan binaların vəziyyəti isə açınacaqlıdır.Ümidvarıq ki, nə vaxtsa səhmlərin 98.96 faizinin Əmlak Məsələləri Dövlət Komitəsinə məxsus olduğu zavodun işə düşəcəyini görəcəyik.
Ömürtay Şükürlü
Xeberle.com
Fotolar müəllifindir