Xeberle.com əməkdaşları Sumqayıtda fəaliyyət göstərən
müxtəlif ixtisaslı həkimlərlə müsahibələrə davam etdirir. Budəfəki həmsöhbətimiz cərrah-fleboloq Aydın Bayramovdur. Aydın həkimlə əhali
arasında son dövrlərdə daha çox yayılan varikoz damar xəstəliyi barədə söhbətləşdik. (Əlaqə telefonu: +99455 243 43 41)
HAŞİYƏ: Aydın Bayramov 1988-ci il may ayının 1-də Tovuz
rayonunda anadan olub. 1994-2005-ci illərdə Tovuz rayonu Nəsirəddin Tusi adına
orta məktəbin rus sektorunda təhsil alıb. Daha sonra Rusiya Federasiyası,
Başqırdıstan Respublikasının Ufa şəhərində Tibb Universitetinə daxil olub və
2011-ci ildə oranı müvəffəqiyyətlə bitirib. 2011-2012-ci illərdə Ufanın 3 saylı
xəstəxanasında internatura keçib. 2012-ci ildə ölkəyə qayıdaraq Biləcəri Dəmiryol
Xəstəxanasında, 2015-ci ildə isə "Grand Hospital”ın Venalazer Varikoz Damar Mərkəzində
işləyib. Hazırda A. Bayramov Bakı və Sumqayıt şəhərlərində fəaliyyətini davam etdirir.
Aydın həkim,
varikozun yaranmasına səbəb nədir?
- Bunun
müxtəlif səbəbləri vardır. Ən birinci səbəb kimi mən irsi faktoru qeyd edə bilərəm.
Eyni zamanda qadınlarda hamiləlik zamanı da bu xəstəlik yarana bilir. Belə ki,
həmin dövrdə orqanizmdə baş verən hormonal dəyişiklik onların ayaq damarlarına
təsir göstərir. Bundan başqa bu dövrdə döl böyüyərək damarların qarşısını tutur
və nəticədə ayaqda durğunluq və şişkinlik yaranır. Digər səbəblərə misal kimi yaşadığımız həyat tərzini,
ağır çəkini və s. göstərmək olar.
Varikoz xəstəliyinin
ilkin əlamətləri nələrdir?
- Bu
xəstəliyin kapilyarlarda görünən (retikulyar varikoz) və dərialtı venalarda
yaranan formaları var. Dərialtı
venalarda yaranan varikoz ilkin mərhələdə özünü müəyyən müddət ayaqüstə
durduğumuz zaman ayaqlarda ağırlıq hissinin yaranması ilə göstərir. Bunun əsas
səbəbi isə damarlarda qapaq çatışmazlığı nəticəsində qanın yuxarı qalxa bilməməsidir. Bundan başqa varikoz xəstəliyi özünü ayaqda qıcolmalar, qaşınmalar vasitəsilə də
göstərə bilər.
Bəs
bu xəstəlikdən yaxa qurtarmaq mümkündürmü?
- Əgər
xəstəlik ilkin dövrdə aşkarlanıbsa, yəni birinci dərəcəlidirsə, biz onu dərmanlar
vasitəsilə müalicə edə bilirik. Lakin xəstəlik
birinci dərəcəni keçibsə, bu zaman müalicə öz effektini daha az göstərir. Belə
hallarda biz xəstəyə əməliyyat və hansı damarın genişlənməsindən asılı olaraq
köpük formasında skleroterapiya təyin edirik.
Varikoz
əməliyyatlar barədə söhbət açmağınızı istərdik
- Belə
əməliyyatlar bizim köhnə, klassik üsul vasitəsilə etdiyimiz əməliyyatlardan fərqlənir.
Klassik üsulda əməliyyat kəsik, narkoz vasitəsilə aparıldığından xəstə üç gün və
ya bir həftə ərzində xəstəxanada qalırdı. Hazırda etdiyimiz əməliyyat endovenoz
lazer ablasiyası adlanır və el arasında bu, lazer əməliyyatı kimi tanınır. Bu əməliyyat
zamanı biz birbaşa damarın içərisinə daxil olaraq varikoz olan nahiyyədə lazer
vasitəsilə işləyirik. Bunu heç bir kəsik aparmadan edirik və əməliyyatdan sonra
ayaqda estetik olaraq gözlə görünən heç
bir iz olmur, əməliyyat olunduğunu yalnız dopler vasitəsilə görmək mümkün olur.
Əməliyyatdan 1-2 saat sonra xəstə evə buraxılır və ona 1 ay müddətinə xüsusi
varikoz corabları geyindirilir. Lazer əməliyyatı
olunan şəxs növbəti gün normal iş fəaliyyətinə davam edə bilər. İri damarları
lazer əməliyyatı vasitəsilə, xırda damarları isə biz skleroterapiya vasitəsilə əməliyyat
edirik. Bu zaman xüsusi maddəni köpük formasında birbaşa damarın daxilinə
yeridirik və həmin köpük bir müddətdən sonra narahatlıq yaradan damarların
sorularaq yoxa çıxmasına səbəb olur. Bu prosedur zamanı xırda damarlar tez, iri
damarlar isə bir az gec sorulur. Əgər ayağında olan xırda damarları özünə
kompleks edən xanımlarımız varsa mən
onlara skleroterapiyanı məsləhət görərdim.
Xəstəliyin
ən çox qadınlarda yaranmasının səbəbi nədir?
- Xəstəliyin
daha çox qadınlarda yaranmasının əsas səbəbi onların hamiləlik dövrü keçirmələridir.
Çox vaxt qadınlar hamiləlik zamanı lazım olan prosedurlara riayət etmirlər. Bu
dövrdə qadınlar hamiləliklərinin 3-cü ayından başlayaraq bitənə qədər varikoz corablarından istifadə
etməlidirlər. Əgər qadınların genetikası normaldırsa, hamiləlikdən sonra damarlar
kiçilir, lakin damarların divarından zəiflik varsa, ola bilər ki, damarlar tam
olaraq kiçilməsin və varikoz xəstəliyi kimi formalaşsın.
Hazırda
varikozdan müalicə alan xəstələrə nə məsəhət görərdiniz?
- Hər
hansı bir şəxs varikozdan müalicə alırsa, o, ilk növbədə dopler müayinəsindən
keçirilməlidir. Həkim müalicəni yazdıqdan sonra iş bitmir. Bundan sonra xəstə
bir-iki ay həkim nəzarətində qalmalıdır ki, o, müalicənin nə dərəcədə effekt verdiyini təyin
edə bilsin. Müalicə bitdikdən sonra xəstə yenidən dopler müayinəsində keçməlidir.
Əgər nəticə uğurludursa, xəstənin sağaldığını deyə bilərik. Lakin damar müalicəlik
deyilsə. bu zaman biz xəstəyə əməliyyat təyin edirik.
Bəs
oxucularımız varikoz xəstəliyinə tutulmamaları üçün hansı tədbirləri görməlidirlər?
- Genetikasında
varikoz xəstəliyi olan şəxsləri valideynləri mütəmadi olaraq nəzarətdə
saxlamalı və onları yetkinlik yaşlarına çatanda dopler müayinəsindən keçirməlidirlər.
Əgər həmin şəxslərdə varikoz xəstəliyinə meyillilik varsa, onların ildə bir dəfə
dopler müayinəsindən keçməyi tövsiyə olunur və profilaktik olaraq xüsusi dərmanlar
var ki, biz bu dərmanları onlara ildə iki dəfə, bir aydan və ya iki aydan bir
içməyi məsləhət görürük. Bundan başqa, valideynlər övladlarının qidalanmasına
xüsusi nəzarət etməli və onlarda artıq çəkinin yaranmasına qarşı tədbirlər görməlidirlər.
Çünki bir insanda artıq çəki varsa, bu həmin şəxsin varikoz xəstəliyinə tutulma ehtimalının daha
çox olması deməkdir.
Söhbətləşdi :
Elnarə Salamova
Xeberle.com
Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.