Məlumdur ki, 2018/2019-cu tədris ili üçün ali təhsil
müəssisələrinin və AMEA-nın magistraturalarına ixtisaslaşma seçimi artıq
başlayıb. İyunun 8-dən 18-nə kimi davam edəcək seçim prosesi ərzində
bakalavrlarda ən çox narahatlıq doğuran ixtisas seçimini necə edim məsələsidir.
Dövlət İmtahan Mərkəzi (DİM) tərəfindən seçim etmək üçün bakalvrlarda fikir
formalaşdıra biləcək xüsusi vəsaitin çap olunmaması bu narahatlığı daha da
artırır. Məsələ barədə
Xeberle.com-a açıqlama verən təhsil eksperti Kamran Əsədov
bildirdi ki, vəsaitin çap olunması özəl
ali təhsil müəssisələrində plan yerlərinin boş qalması ilə nəticələnə bilər:
"Bilirsiniz ki, artıq 1992-ci ildən bakalavr pilləsinə,
2006-cı ildən etibarən isə ali məktəblərin magistratura pilləsinə qəbul test
imtahanı yolu ilə həyata keçirilir. Bakalavr
pilləsinə qəbul olan şəxslər DİM-in (əvvəlki Tələbə Qəbulu üzrə Dövlət
Komissiyası (TQDK) nəşr etdiyi kitabçalardan istifadə edərək seçim prosesində
iştirak etdikləri üçün neçə bal intervalı toplayan abituriyentlər haqda məlumatlı
idilər. Amma nəzərə alsaq ki, ali məktəblərin bakalavr pilləsinə qəbul üçün
dörd ixtisas qrupu var və bu ixtisaslar onun daxilindədir, ümumilikdə ixtisas
qruplarına sənəd verənlərin sayı 20 mindən 30 minə qədər dəyişir. Ona görə də
bu bal intervalının hesablanması qəbul zamanı ciddi təsir göstərir. Hazırda DİM
tərəfindən belə bir vəsaitin çap olunmasına ehtiyac yoxdur. Ona görə ki, ali məktəblərin
magistratura pilləsinə qəbul olmaq üçün sənəd verən abituriyentlərin sayı
birinci mərhələdə cəmi 12 min nəfər idi və onların 8 mini ikinci tura vəsiqə
qazanıb. Plan yerlərinin sayı isə 9 minə yaxındır. Bu o deməkdir ki, şərtlərə əsasən
keçid balını toplayan hər kəs qəbul olunmaq hüququna malikdir. Həmçinin
bakalavr pilləsində 4 ixtisas qrupu olduğu halda, magistraturada 56 ixtisas var
və o qədər bakalavr yoxdur ki, DİM bu ixtisasların hər biri üzrə toplanan
balları nəşr etdirsin. Bu həm də ciddi şəkildə digər plan yerlərinin boş
qalması ilə nəticələnə bilər. Bakalavrlara ixtisas seçimi üçün kifayət qədər
yer verilib, yəni 10-a qədər plan yeri doldura bilərlər. Amma bu ixtisaslara ötən
il neçə bal ilə qəbul olunduğu göstərilsə, onda özəl ali təhsil müəssisələri
boş qalar. Hamı birmənalı olaraq dövlət ali təhsil müəssisələrini seçər. Ona
görə də gizliliyin qorunmasını müəyyən qədər universitetlərə güzəşt kimi də başa
düşmək olar. Lakin bakalavrlar ötən ilki jurnal vasitəsilə bunu edə bilirlər. Yəni
keçən il formalaşan bal ilə bu ilki arasında elə də ciddi bir fərq olmayacaq. Təsəvvür
edin ki, bakalavrlar 200-700 intervalı arasında bal toplayanların statistikasına
baxırlarsa, magistratura pilləsinə qəbul olmaq üçün bal intervalı çox aşağıdır.
İxtisas üzrə ortalama 80-90 bal arasıdır. Yəni bu il magistratura pilləsinə
imtahan verənlərdən heç kim kənarda qalmayacaq, bu dəqiqdir. Yenə də deyirəm,
belə vəsait çap etdirmək DİM-in büdcəsinə uyğun deyil. 56 proqram üzrə maksimum
200-300 nəfər keçid balının toplayıbsa, alıcılıq qabiliyyəti aşağı düşəcək.
Ekspert ixtisas seçimi zamanı diqqət yetirilməli
vacib məqamları da açıqladı:
"Birincisi, ötən il formalaşmış bala diqqət etsinlər.
İkincisi, elektron ərizələrində seçdikləri ixtisas kodlarına diqqət etsinlər və
plan yeri az olan ixtisaslar üzrə (az bal toplamış şəxslər) seçim etməsinlər. Bu, ciddi bir faktordur.
Çünki 100 və daha çox bal toplayan şəxslər ödənişsiz ixtisasları seçəcəklər və
az bal toplayanların qəbul şansı azalacaq. Belə vacib məqamlara mütləq diqqət
etsinlər”.
Elnarə Salamova
Xeberle.com
Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.