Küçə adlarını göstərən lövhələri hazırlamalı olan qurum yoxdur?

 Ancaq aparılan təmir işləri qədər vacib olan bir məsələ də var: təəssüf ki, küçə və prospektlərin daşıdığı adları göstərən lövhələrin olmaması, kimsənin ağlına belə gəlmir. Sumqayıtın bir çox küçə və prospektlərində apardığımız araşdırma nəticəsində əksər yerlərdə adları göstərən lövhələrə rast gəlməməyimiz bunu deməyə əsas verir.

Heydər Əliyev və Azərbaycan prospekti, Bakı, Sülh, Məşədi Əzizbəyov, Nizami, Nəriman Nərimanov və Səməd Vurğun kimi şəhərin mərkəzi küçələrində belə lövhələrə demək olar ki, rast gəlmədik. Yalnız 20 Yanvar kücəsinin bir-iki yerində lövhə gözümüzə dəydi. O da istənilən səviyyədə yox – lövhədəki ad kiçik şiriftlə yazıldığından küçənin adını uzaqdan güclə oxumaq olurdu.

Şəhər sakinləri arasında apardığımız sorğudan aydın oldu ki, sumqayıtlıların əksəriyyəti, hər gün keçib getdikləri küçə bir yana, heç yaşadıqları ərazinin hansı kücədə yerləşdiyini bilmirlər. Bunun səbəbləri çox maraqlıdır. Məsələn, bizə görə, bunun əsas səbəblərindən biri də əksər küçələrdə məlumatverici lövhənin olmamasıdır. Bu üzdən şəhər sakinləri hələ də "Dejurnıy” və ”Sputnik " kimi unikal adları dil leksionlarından çıxara bilmirlər. Sumqayıt kiçik şəhər olduğuna görə, küçə və prospekt adlarını yadda saxlamaq o qədər də çətin deyil. Sumqayıtlıların küçə və prospektlərin adlarını reklam bukletləri, toy dəvətnamələri və marketlərin haqq–hesab qəbzlərindən, avtomobil sahiblərinin naviqasiya sistemindən istifadə etməklə öyrənmələri utancverici haldır. Eyni zamanda, şəhər sakinlərini buna görə qınamağa kimsənin haqqı yoxdur.
Bir əməkdaşımızın bildirdiyinə görə, şəhərdə avtomobil qəzası baş verəndə, hətta YPX əməkdaşları da, qəzanın baş verdiyi küçənin adını doğru-dürüst söyləməkdə çətinlik çəkirlər.

Məsələnin maraqlı tərəfi isə Sumqayıt şəhərində küçə və prospekt adlarını göstərən lövhələrin hazırlanmasına hansı təşkilatın cavabdeh olduğunu tapa bilməməyimizdir.
Sumqayıt şəhər İcra Hakimiyyətindən bizə bildirdilər ki, bu işə Əmlak Məsələləri üzrə Dövlət Komitəsi nəzarət edir. Adıgedən təşkilata müraciət etdik, ordan da bildirdilər ki, Əmlak Məsələləri Dövlət Komitəsi yanında Daşınmaz Əmlakın Dövlət Reyestri ərazi xidmətinə müraciət edin. Bu dəfə Daşınmaz Əmlakın Dövlət Reyestrinin 2 saylı ərazi xidməti idarəsinə üz tutduq. İdarənin rəis müavini Məhəmməd Həsənov də bildirdi ki, bizim idarə ancaq ünvan məsələlərinə baxır, lövhə hazırlamaq bizim işimiz deyil. Rəis müavini ətraflı məlumat almaq üçün baş idarəyə müraciət etməyimizi məsləhət gördü.

Uzun araşdırmadan sonra belə qənaətə gəldik ki, Sumqayıt şəhərində küçə və prospektlərin adlarını göstərən lövhələri hazırlamalı olan qurum formal olaraq yoxdur. Görünür, əlaqədar qurumlar belə xırda məsələni əhəmiyyətsiz hesab etdiklərinə görə, küçə və prospekt adlarını göstərən lövhənin olmamasını o qədər də vacib saymırlar.
Ən maraqlısı budur ki, hətta Sumqayıt sakinlərinə verilən şəxsiyyət vəsiqələrində belə, şəxslərin yaşadığı ünvan hissəsində küçə adı qeyd olunmur.

Məsələ ilə bağlı şəhərimizin mütəxəssis və ziyalılarından rəy almışıq. Buyurun, onların fikirləri ilə tanış olun.

Sahib Fərzəliyev, tikinti üzrə mütəxəssis
- Bunun müxtəlif səbəbləri var. Sumqayıt planlı bir şəhərdir. Mikrorayonlar ardıcıllıqla tikilib. İnsanlar da mikrorayonları belə tanıyıb. Sumqayıtı küçələrlə tanımağa zərurət olmayıb. Bu, əsas səbəbdir. Sonra Sumqayıtın kücələrini tanıdan lövhələr, göstəricilər olmayıb və bu gün də yoxdur. tutalım, İstanbulu tanımayan bir insan çox asanlıqla yol bələdçi nişanları vasitəsi ilə özü Sultan Əhməd camisini tapa bilər. Sumqayıtın küçələrinin adını özündə əks etdirən bir bələdçı xəritə isə yoxdur. Nəhayət, qeyd edim ki, bu istiqamətdə maarifləndirmə işi çox aşağı səviyyədə olub.

Aida Eyvazlı, jurnalist
- Əvvəla Sumqayıtda yaşayan əhali ilə məhəllə və mikrorayonlarda yerli icra və bələdiyyə nümayəndələri ilə etibarlı əlaqə yoxdur. Aidıyyəti təşkilatlar yalnız yanğın, uçqun olanda ərazilərdə görünürlər. Verdikləri sözü tutmurlar. İnsanların həmin məmurlara inamı qalmayıb. Küçələrdə son zamanlar yenidən üzəri laminatlanan dükan sahiblərindən külli miqdarda pul alıb kiçik kosmetik iş aparırlar. Halbuki həmin işi dükan sahibi daha ucuz başa gətirər. Əksər küçə və məhəllələrdə küçə adları heç yazılmır. Yerli əhali Sumqayıtın daha çox köhnə küçə adlarını işlədirlər. Şəhərdə təbliğat-təşviqat zəifdir. Bu baxımdan da gənclərin vətənpərvərlik hissləri daha çox hayqırtıdır. Səbəb isə icra hakimiyyətində illərlə kök salmış bir qisim kadrların dəyişilməməsi, yerində olmamasıdır. Küçələrin adlarını da az qala məhəllə sakinlərindən pul alıb yazacaqlar.


Müşfiq Şükürov, AMEA Fəlsəfə, Hüquq və Sosiologiya İnstitutunun böyük elmi işçisi, fəlsəfə doktoru

- Bu, şəhər mədəniyyətinin formalaşmaması ilə bağlıdır. Bir də ki, Sumqayıtda küçə adları indi-indi binaların kənarına vurulur. O da hər yerdə yox. Bu çatışmazlığı aradan qaldırmaq lazımdır. İkinci səbəb Sumqayıtda küçəyə baxan evlərdə əhəmiyyətli obyektlər və müəssisələrin olmamasıdır ki, onları soraqlayanda küçə adı ilə axtarsınlar. Standart beşmərtəbələr olub, altında da bir-iki bayağı mağaza, market. Sumqayıt sovet zamanından nəhəng yataqxana kimi olub. Adamlar evləri (yeri gəlmişkən, yalnız burda evə "dom" deyirlər) mikrorayon və ya "kvartala” görə tapıblar həmişə. İndi də o, əsasən Bakıda işləyib çörək qazananlar üçün nəhəng yataqxanadır. Bunu dəyişmək lazımdır.

Problemlə bağlı "Yaşadığınız küçənin adını bilirsinizmi?” sualı ilə Sumqayıt sakinləri arasında videosorğu da keçirmişdik. Təəssüf ki, ilkin sorğumuz zamanı respondentlərin əksəriyyətinin ünvanlarını dəqiq bilməməsi aydınlaşdığından sualımızı nisbətən ümumiləşdirdik:
- İstifadə etdiyiniz küçələrin adını bilirsinizmi? Bilmirsinizsə, bunun səbəbi nədir?

Aytən Əli
Xeberle.com

P.S. Şəhərimiz dünyanın 13 gözəl şəhəri ilə qardaşlaşıb. Sumqayıtda Almaniyanın Lüdfiqshafen şəhərinin adını daşıyan park, Gürcüstanın Rustavi və Ukraynanın Çerkassi şəhərlərinin adlarını daşıyan küçələr var. Sumqayıtın da qardaş şəhərlər kimi gözəl və yaraşıqlı olması üçün öncə elə əhəmiyyətsiz görünən problemlərin həllindən başlamaq lazımdır.

P.S.S. Videonun 3:48-ci dəqiqəsində respondentimizin cavabı isə bizi həm çaşdırdı, həm də təəccübləndirdi.

?wmode=transparent" wmode="Opaque" frameborder="0" allowfullscreen>