Tarixi ipək yolunun üstündə yerləşmiş Azərbaycana, dünyanın müxtəlif ölkələrindən tacirlər və səyyahlar gəlib-getmişlər. Ehtimal edilir ki, dəvə karvanları məhz indiki Sumqayıtın da ərazisindən keçirdilər.
XVII-XVIII əsrlərdə Azərbaycanla Hindistan arasında geniş ticarət əlaqələri olmuşdur. O zamanlar Hindistandan gələn dəvə karvanlarının indiki Sumqayıt şəhərinin ərazisində yerləşən karvansaraylarda dayandıqları ehtimal olunur. Axşamdan yem dalınca gedib uzaqlaşan dəvələrini səhərsi gün axtaran hindlilər qarşılarına çıxanlara "sumqupt, sumqupt” deyə müraciət edər, dəvələrin görüb-görmədiklərini onlardan soruşarmışlar. Hind dilində "sumq” sözü – "iz”, "upt” isə – "dəvə” deməkdir. Bu səbəbdən də ehtimal var ki, "Sumqayıt” sözünün ilk variantı da elə "Sumqupt” olmuşdur.
"Sumqayıt şəhərinin tarixi” kitabında Həmid Alıyev Sumqayıtın adının hind mənşəyli "Sumqupt”-la əlaqələndirilməsini ermənilərin uydurması olduğunu qeyd etmişdir.
Şəhərin yaşlı sakinlərinin dediklərinə görə, əvvəllər Saray və Corat kəndlərindən keçən ticarət yolu camaat arasında "El yolu” adlanırmış. Buradan ağ neft və duz daşıyan dəvə karvanları keçərmiş. Karvanların gecələdikləri karvansaraylardan qalan nişanələri Sumqayıtda, Superfosfat zavodunun yaxınlığında axan, Sumqayıtçayın kənarında görmək olar.(sumqayit24.az)
Mənbələr:
- Məmmədov R.S., Sadıqov H.Ş. Sumqayıt: tarixdən səhifələr (1930-2000). Sumqayıt-2010.
- Həmid Alıyev. Sumqayıt şəhərinin tarixi. Bakı-2011.
Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.
