Son illər heyətlə bağlı problemləri olmasa da, portuqaliyalılar nəhəng turnirlərdə uğur qazana bilmir. Vaxtilə yalnız Eysebionun qəhrəmanlığı ilə iz buraxan Portuqaliya AVRO-2004-də isə doğma publika qarşısında ikinci olmuşdu ki, bu da "Avropa braziliyalıları”nın ən böyük uğurudur. Bundan başqa, qitə çempionatında üç dəfə bürünc mükafat qazanan komandanın son üç Avropa çempionatında ən yaxşı dörd komanda arasında yer alması diqqət çəkir. 1996-cı ildən sonra ardıcıl 6-ci dəfədir final mərhələsinə yüksələn Portuqaliya yığması buna nail olan 6 komandadan biridir. Onlarla yanaşı, İspaniya, Almaniya, İtaliya, Fransa və Çexiya da ən azı ardıcıl 5-ci dəfədir AÇ həyəcanı yaşayacaq.

Avropa çempionatlarının final mərhələsində 1984-cü ildə debüt edən Portuqaliyanın ilk cəhdi uğurlu alınsa da, o vaxt yarımfinala qədər irəlləyən yığma sonra Avropa çempionatında oynamaq üçün 12 il gözləməli olmuşdu. Məhz bu fasilədən sonra ardıcıl olaraq qitə birinciliklərində yer alan "Seleçao”nun final mərhələsində bütün hallarda qrup mərhələsini adlamasını qeyd etməliyik. Elə bu dəfə də pireneylilərin İslandiya, Macarıstan və Avstriya ilə mübarizədə çətinlik çəkəcəyi inandırıcı görünmür. Komandanın çempionatda uğur qazanması da sürpriz olmaz. Nə də olsa, biz Kriştiano Ronaldonun kapitanı olduğu yığmadan bəhs edirik. Təkcə Ronaldo amili həm Portuqaliya, həm də rəqiblər üçün çox şey deməkdir.

"Seçilmişlərin komandası”nda nə çatmır?

Vaxtilə "çərçivə”ni Vitor Bayya kimi tanınmış qapıçı qoruyurdusa, indi Rui Patrisiu əsas qolkiper sayılır. "Sportinq”in qapıçısı istedadlı olsa da, Bayya kimi xarizmatik lider deyil. Bundan əlavə, yığmada yüksək səviyyəli müdafiəçilər qərarlaşsa da, nədənsə komanda oyununda onların rolu elə də böyük deyil. Üstəlik, arxa xətt oyunçularından Rikardu Karvalyonun 38, Bruna Alveşin 35, Eliseu və Pepenin 34, Joze Fontenin 33 yaşının olmasını vurğulamaq lazımdır. Yaşlı oyunçulardan bəhs etmişkən, Zaqreb "Dinamo”sundan yığmaya cəlb olunan qapıçı Eduardonun 34, "Beşiktaş”da forma geyən Rikardu Kuarejmanın isə 33 yaşında yığmaya cəlb olunduğunu da qeyd etmək lazımdır. Digər tərəfdən, Portuqaliyanın əsas problemlərindən biri də Nunu Qomeş və Pauletadan sonra "qol maşını”na çevrilən mərkəz hücumçusunun yoxluğudur.

Əslində, son illər Mourinyo, Villaş-Boaş, Pasiensa kimi yüksək səviyyəli məşqçilər yetiştirən Portuqaliya yığma səviyyəsində bu cür mütəxəssisin olmamasından əziyyət çəkir. Seçmə mərhələnin ilk matçında Albaniya yığmasına uduzduqdan sonra istefaya göndərilən Paulo Bentunu əvəzləyən Fernandu Santuş komandanı AVRO-2016-ya çıxarsa da, onun bu postda nə qədər münasib mütəxəssis olması müzakirəyə açıq mövzudur.

Komandanın necə oynaması gözlənilir?

Seçmə mərhələdə daha çox 4-1-4-1 taktiki sxeminə üstünlük verən Portuqaliyanın əsas qapıçısı Rio Patrisio hesab edilir. Arxa xəttdə ifaçıları tez-tez dəyişən Fernandu Santuş daha çox Sedrik Suares, Rikardo Karvalyo, Pepe və Fabio Koentrao "dördlüyü”nə güvənirdi. Ancaq sonuncu zədə səbəbindən Fransaya aparılmadığından onu "Benfika"nın üzvü Eliseunun əvəz etməsi gözlənilir.

Dayaq yarımmüdafiəçisi kimi isə "Monako”lu Joao Motinyonun "11-lik”dəki yeri də şübhə doğurmur. Ümumiyyətlə, orta xəttdə yer alan oyunçular demək olar ki, komandanın vizit vərəqəsinə çevrilib. Vilyam Karvalyo və Joao Motinyonun daha çox dağıdıcılıq xususiyyətləri olsa da, onların ikiyönlü oyunu komandanın üstünlüyü sayılır. "Fənərbağça”nın üzvü Luis Nani və "Beşiktaş”lı Rikardo Kuarejmanın cinahlarda yer alması proqnozlaşdırılır. Ancaq onların yarımmüdafiənin hansı cinahında yer alacağını isə təxmin etmək çətindir. Həm sol, həm sağda faydalı olan futbolçular çox böyük ehtimalla AÇ-də də universallığını nümayiş etdirəcək. Əgər Eder hücumda çıxış etsə, o zaman komandanın lideri Ronaldo da orta xəttdə yer alacaq. Ancaq problem ondadır ki, Ronaldo, Nani və Kuarejma geriyə qayıtmağı sevmir. Hərçənd bu oyunçulara nə sırf yarımmüdafiəçi, nə də hücumçu demək olur.

AÇ-də hansı oyunçular çıxış edəcək?

Hələ ötən ayın ortalarından Portuqaliya milli komandasının AVRO-2016-da hansı oyunçuların xidmətindən yararlanacağı bəlli idi. Son anda da ilkin heyətdə dəyişiklik etməyən Fernandu Santuşun "23-lüy”ü aşağıdakı kimidir:

Qapıçılar: Antoni Lopes ("Lion”, Fransa), Eduardo ("Dinamo”, Zaqreb, Xorvatiya), Rui Patrisiu ("Sportinq”)

Müdafiəçilər: Bruno Alveş ("Fənərbaxça”, Türkiyə), Rikardu Karvalyo ("Monako”, Fransa), Sedrik, Joze Fonte (hər ikisi "Sauthempton”, İngiltərə), Eliseu ("Benfika”), Pepe ("Real”, İspaniya), Rafael Gerrero ("Loryen”, Fransa)

Yarımmüdafiəçilər: Adrien Silva, Joao Mario, Vilyam Karvalyo (hamısı "Sportinq”), Andre Qomeş ("Valensiya”, İspaniya), Danilo ("Porto”), Joao Moutinyo ("Monako”, Fransa), Rafa Silva ("Braqa”), Renato Sançes ("Benfika”), Vieyrinya ("Volfsburq”, Almaniya)

Hücumçular: Eder ("Suonsi”, Uels), Luiş Nani ("Fənərbaxça”, Türkiyə), Rikardo Kuarejma ("Beşiktaş”, Türkiyə), Kriştianu Ronaldo ("Real”, İspaniya).

Portuqaliya əvvəlki Avropa çempionatlarında:

1960 – Final mərhələsinə yüksələ bilməyib

1964 – Final mərhələsinə yüksələ bilməyib

1968 – Final mərhələsinə yüksələ bilməyib

1972 – Final mərhələsinə yüksələ bilməyib

1976 – Final mərhələsinə yüksələ bilməyib

1980 – Final mərhələsinə yüksələ bilməyib

1984 – Yarımfinal

1988 – Final mərhələsinə yüksələ bilməyib

1992 – Final mərhələsinə yüksələ bilməyib

1996 – 1/4 final

2000 – Yarımfinal

2004 – II yer

2008 – 1/4 final

2012 – Yarımfinal

Ronaldo bir qol vursa...

Yeri gəlmişkən, Kriştiano Ronaldo qitə birinciliyində yeni rekorda imza ata bilər. Bunun üçün Portuqaliya millisinin liderinə bir qol vurmaq kifayət edəcək. Belə ki, ardıcıl üç Avropa çempionatının final mərhələsində fərqlənənlər arasında Madrid "Real”ının üzvü də var. 2004, 2008 və 2012-ci illərdəki Avropa çempionatında rəqib qapılarına yol tapmağa müvəffəq olan Ronaldo yenə fərqlənə bilsə, dörd Avropa çempionatında qol vurmuş ilk oyunçu ünvanına yiyələnəcək. Ona karyerasını davam etdirənlərdən yalnız Zlatan İbrahimoviç şərik çıxa bilər. Yeri gəlmişkən, Ronaldo final mərhələlərində ən çox oyun keçirən futbolçu da ola bilər. İndiyə qədər final mərhələsində 14 qarşılaşmada iştirak edən sözügedən oyunçu artıq qrup mərhələsində rekordu arxada qoya bilər. Hazırda AÇ-də 16 oyun keçirməklə zirvədə yer alan Edvin van der Sar və Lilian Türam artıq karyeralarını bitirdiklərindən onların oyun sayını artırmaq şansı yoxdur.

AÇ iştirakçısı bizə qarşı: Gimaraynş faciəsi və "qızıl oğlan”ın qəhrəmanlığı

Azərbaycan milli komandası tarixi ərzində 4 dəfə qırmızılarla görüşüb. AVRO-2000-nin seçmə mərhələsində Gimaraynş şəhərində biabır olan (0:7) milli komandamız doğma publika qarşısında qələbəni son anda əldən vermişdi. Azərbaycan futbolunun "qızıl oğlan”ı Zaur Tağızadənin qolu ilə hesabı açan milli komandamız 95-ci dəqiqədə Luiş Foqonun qoluna əngəl ola bilməmiş və rəqiblə heç-heçə (1:1) oynamışdı. AVRO-2008-in seçmə mərhələsində isə Portuqaliya yığması Braqada üç, Bakıda isə iki cavabsız qolla qalib gəlmişdi.

AVRO-2016-da oyunları:

14 iyun. 23:00. Portuqaliya - İslandiya

18 iyun. 23:00. Portuqaliya – Avstriya

22 iyun. 20:00. Macarıstan – Portuqaliya

Tural Məmmədov