
"Kənd təsərrüfatı riskli sahədir. Burada bitkiçilik məhsullarının istehsalının ətraf mühitdən asılılığı var. Bəzən iqlimin, hava şəraitinin necə keçməsinin məhsuldarlığa təsiri olur. Bununla yanaşı, aqrotexniki qaydalara əməl etməklə riskləri minimuma endirmək də mümkündür. Ölkəmizdə son zamanlar baş verən iqlim dəyişikliyi nəticəsində bəzi illərdə havaların isti keçməsinin quraqlığa səbəb olması, ümumiyyətlə, mövsümə uyğun olmayan hava şəraitinin keçməsi öz növbəsində aqrar sahədə məhsul istehsalına təsir edib”.
Bu barədə Modern.az-a kənd təsərrüfatı üzrə ekspert Vahid Məhərrəmov bildirib.
Mütəxəssis qeyd edib ki, meyvə ağacları çiçəkləyən zaman havanın temperaturunun kəskin şəkildə, mənfi 2-3 dərəcəyə qədər aşağı enməsi, küləklə müşayiət olunan intensiv yağışların yağması və s. mayalanma dövrünə təsadüf etdiyi zaman bitkidə mayalanma prosesi qaydasında getmir və bu kimi təbiət amilləri məhsuldarlığın azalmasına səbəb olur:
"Mövsümdə belə hadisələrin baş verməsi bəzi sahələrdə problemlər yaradır. Ümumiyyətlə, bu il bəzi kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalının azalması gözlənilir. Əlbəttə, bunu hava, iqlimlə əlaqələndirmək olmaz. Bu il faraş kartof əkini ilə məşğul olanların sayı azalıb. Səbəbi keçən il su ilə təminatda problemlərin yaradılması və bunun nəticəsində məhsuldarlığın aşağı düşməsi, fermerlərin zərərə məruz qalmasıdır.
Digər səbəb kimi istehsalçıların əldə etdikləri məhsulu bazara çıxarmaqda çətinliklərlə üzləşməsini göstərmək olar. Buna görə də bu il əkin sahəsi çox ciddi şəkildə azalıb. Yerlərdən aldığımız məlumatlar da bunu təsdiq edir.
Fermerlərin toxum kimi istifadə etdiyi kartof yumruları əsasən xaricdən gətirilir. Dolların bahalaşması və manatın devalvasiyası öz növbəsində idxal olunan yumruların qiymətini artırıb. Bu da fermerlərimizi ruhdan salıb”.
Ekspertin fikrincə, bu il idxal məhsulların həcmi daha da artacaq: "Apardığımız müşahidələr göstərir ki, bu il bir çox məhsulların istehsalı azalacaq. Əlbəttə, belə olan halda idxal artacaq. Onu da deyim ki, aqrar sahəyə məsul olan hökumət məmurlarının fəaliyyətləri də onların birbaşa idxal məhsullarının artımında maraqlı olduqlarını göstərir.
Hökumətin hələ də müəyyənləşdirə bilmədiyi aqrar-siyasət ona xidmət edir ki, ölkənin kənd təsərrüfatı məhsullarına, ərzaq mallarına olan tələbatı idxal hesabına ödənilsin. Ölkəyə gətirilən məhsullar dəyərindən dəfələrlə baha satılır. Burda marağı olan qüvvələr var, onlar çox ciddi statusa malik olan məmurlardır. Məhz onlar daxili istehsalın inkişafına şərait yaratmırlar, hətta inkişafa mane olurlar”.
Vahid Məhərrəmov bildirib ki, əhali arasında alıcılıq qabiliyyəti kəskin şəkildə aşağı düşüb: "Manatın devalvasiyaya uğraması meyvə-tərəvəz istehsalına da öz təsirini göstərəcək. Ölkəyə idxal olunan məhsulların manatla dəyəri artacaq. Onsuz da ölkə meyvə-tərəvəzə olan tələbatını ödəyə bilmir, istehsal olunanların isə bir hissəsi xarab olur, çünki məhsulun normal daşınmasını, vaxtlı-vaxtında satışını, saxlanmasını təmin edə bilmirik.
Ölkəyə gətirilən meyvə-tərəvəz baha olduğundan alıcılıq qabiliyyətinə də təsir edəcək. Onsuz da indidən əhalinin alıcılıq qabiliyyəti aşağı düşüb. Novruz bayramında da bunu aydın görmək oldu. Böyük əksəriyyət bayram süfrəsini istədiyi kimi bəzəyə bilmədi, çünki hər şey, xüsusilə də meyvə çox baha idi. Hətta imkanlı şəxslər belə qiymətlərdən şikayət edirdilər.
Hesab edirəm ki, qiymətlər getdikcə artacaq. Yalnız meyvə-tərəvəz deyil, təsəvvür edin, kərə yağı, bitki yağı, çay, şəkər, çörək istehsalı üçün buğda, süd idxaldan asılıdır, eyni zamanda, ətin idxaldan asılılığı da artır. Hökumət nə qədər şirin nağıllar danışmağa çalışsa da, reallıq odur ki, ölkə birbaşa idxaldan asılıdır və vəziyyət getdikcə ağırlaşmaqdadır”.
Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.