1971-ci il idi. "Sosialist Sumqayıtı” qəzetində (indiki "Sumqayıt” –müəllif) çalışırdım. Redaksiyanın tapşırığı ilə bəzi sənət adamları haqqında məqalələr hazırlayırdım. H.Ərəblinski adına Sumqayıt Dövlət Dram teatrında müasir dramaturqlarla yanaşı, klassik yazıçıların da əsərləri tamaşaya qoyulurdu. Bakıdan xalq artistlərindən Rza Əfqanlı, Barat Şəkinskaya, Əliağa Ağayev tamaşalarda baş rollarda oynayır, gənc aktyorlara, bir növ, "ustad dərsi” keçirdilər.

 

"Sosialist Sumqayıtı” qəzetinin şöbə müdiri Sevil Bayramovanın tapşırığı ilə teatra getdim. Sabit Rəhmanın "Toy” komediyası gedirdi. Azərbaycanın xalq artisti Əliağa Ağayev Kərəmov rolunda oynayırdı. Zal adamla dolu idi. Hamının diqqəti səhnədə idi. Ə.Ağayev oynadığı obrazı məharətlə yaratdı. Tamaşadan sonra onunla qrim otağında görüşdük. Hiss olunurdu ki, bərk yorulub. Qəzetdən gəldiyimi biləndə gülümsədi və dedi:

-Cavan oğlan, icazə ver, bir az dincimi alım, çay içim, sonra söhbətləşərik.

Mən qrim otağını tərk etdim. Aradan təxminən 10-15 dəqiqə keçdikdən sonra Əliağa Ağayev qapını açdı, məni içəri dəvət etdi. Stolun üstündə 2 stəkan çay vardı. Özü dəmləmişdi.

-Keç otur, - dedi, - çay içə-içə söhbət edək.

Mən böyük bir sənətkarın qarşısında özümü bir az itirdim. Bunu Əliağa müəllim o saat hiss etdi.

-Çəkinmə, suallarını ver, - deyə çaydan bir qurtum aldı.

Bloknotumu açdım, qələmi əlimə aldım və ilk sualımı verdim.

- Siz niyə məhz Sumqayıt teatrında çalışırsınız? (həmin vaxtlar elə bilirdim ki, o Bakıdan Sumqayıta köçüb və Sumqayıt Dövlət Dram Teatrında işləyir)

- Mən Bakı Dövlət Akademik Dram Teatrının aktyoruyam. Sumqayıt teatrı gəncdir. Onlara kömək etmək bizim borcumuzdur. Mədəniyyət nazirliyinin nümayəndələri təkliflə gələndə yaşlı nəslin nümayəndəsi kimi etiraz etmədim. Aktyorların hamısı gəncdir, səhnədə ilk addımlarını atırlar, hərdən büdrəyirlər, bu da rejissorun qınağına səbəb olur. Onlara arxa olmaq, ruhlandırmaq, seçdikləri sənətə məhəbbət yaratmaq lazımdır. Məhz buna görə Sumqayıtdayam. Gənclərlə işləmək xoşdur. Adam özünü cavan hiss edir.

- Siz özünüz cavan olanda kiminsə köməyinə ehtiyacınız vardımı?

-O... Əlbəttə. Bizim səhnəmizdə Ülvi Rəcəb, Mirzaağa Əliyev, Abbas Mirzə Şərifzadə kimi dahilər vardı. Bu dahilərdən çox şey öyrənmişəm. Onlara qibtə edirdik. Çünki bizim üçün əlçatmaz idilər. Mən fəxr edirəm ki, Azərbaycanın belə aktyorları olub.

- İlk rolunuzu xatırlyırsınızmı?

- Əlbəttə, onu heç unutmaq olar? Jül Vernin "Kapitan Qrantın uşaqları” tamaşasında Dik rolunu ifa etmişəm. Həmin gün sanki dünyanı mənə bağışladılar. Sevincimin həddi-hüdudu yox idi. Küçəyə çıxdım. Mənə elə gəlirdi ki, hamı məni barmaqla göstərir.

- Neçənci il idi?

-1936-cı il. Gənc tamaşaçılar teatrında səhnəyə qoyulmuşdu. O vaxtlar həmin teatr "Fəhlə Uşaqlar teatrı” adlanırdı.

- Sumqayıt teatrında Sabit Rəhmanın "Toy” komediyasında Kərəmov rolunu ifa etdiniz. Tamaşaçılar sizi alqışlarla qarşıladı.

- Tamaşaçıların alqışları aktyorları yaşadır, yeni ruh, yeni qida verir. Mən belə düşünürəm. Zala baxırsan, böyük bir kütlənin nəfəsini duyursan. Gözlər müxtəlif, baxışlar fərqli. Gərək çalışasan ki, özünü itirməyəsən. Bu da hər bir aktyordan məsuliyyət tələb edir. Bu məsuliyyəti həmişə üzərimdə hiss etmişəm. Hər dəfə çalışmışam ki, tamaşaçını razı salım.

- Siz tamaşaçıların sevimli aktyorlarından sayılırsınız...
- (...Gülür) Deməli, həyatda, səhnədə saxtakarlığa yol verməmişəm.

- Sumqayıt teatrının gələcəyini necə görürsünüz?

- Mənimlə gənc aktorlar çalışır. Səhnədə hiss edirəm ki, həyəcan keçirirlər. Mən də ilk illər bərk həyəcan keçirirdim. Sonra bu hiss tədricən məni tərk etdi. Bu nə deməkdir? Rol qarşısında acizlik, yoxsa bacarıqsızlıq? Bayaq məsuliyyətdən söhbət açdım. Bax, bu məsuliyyətdir. Məşqlər vaxtı sözsüz ki, gənclərə tövsiyələr, məsləhətlər verirəm, istəyirəm ki, getdikcə püxtələşsinlər. Aralarında elə aktyorlar var ki, onların gələcəyinə inanıram. Vaxt gələcək sumqayıtlı aktyorlar Azərbaycanın xalq artisti adlarına layiq görüləcəklər. Buna əmin ola bilərsən.

- Sizin adınız çəkiləndə "O olmasın, bu olsun” filmi yada düşür. Bu ekran əsəri haqqında nə deyə bilərsiniz?
- (Üzünə təbəssüm çökür) Filmin gözəl ansamblı var idi. Ağasadıq Gəraybəyli, Mustava Mərdanov, İsmayıl Osmanlı, Möhsüm Sənani, Lütfəli Abdullayev, Barat Şəkinskaya. Bu, kinorejissor Hüseyn Seyidzadənin uğuru idi. O, aktyorları seçməkdə və onlarla işləməkdə mahir usta idi. Düzdür, çox tələbkar idi. Elə vaxt olurdu ki, bir kadrın 50-60 dublu olurdu. Rüstəm bəyin evində Möhsüm Sənaninin alnına dəydiyi yumurta səhnəsini yada salın. İnanmazsınız, bəlkə bir vedrə yumurta atıldı, rejissoru isə qane etmədi. Nəhayət istəyinə nail oldu. Fasilədə Hüseyn müəllimə zarafatla deyirdik ki, bu qədər yumurtanı niyə hayıf etdiniz. Çığırtma edib nahar edə bilərdik. Hamı gülüşürdü.

- Bu filmdə yaddaqalan, sonralar el məsəllərinə çevrilən çoxlu sözlər qalıb.

- Bu isə Üzeyir Haçıbəyovun böyüklüyüdür. Bir gün İsmayıllı rayonunda qastrola getmişdik. "O olmasın, bu olsun” tamaşası səhnəyə qoyulmuşdu. Məşədi İbadı mən oynayırdım. Tamaşadan sonra bir nəfər mənə yaxınlaşıb dedi ki, "ay Məşədi, o boyda taçirsən, müftəxorlara pul paylayırsan, bəs niyə bu yetim dilənçinin bir abbasını vermirsən?” Hiss etdim ki, zarafatcıl adamdır. Cavabında dedim ki, bilirsən qardaş oğlu, tacir adamam. Mənim qəpik-quruşla işim yoxdur. Ona görə də bir abbasını verə bilmədim. Hər ikimiz gülüşdük.

- Siz başqa filmlərə də çəkilmisiniz, eləmi?

- Bəli. "Qanun naminə”, "Əhməd haradadır?”, "Görüş”, "Bir məhəlləli iki oğlan”, "Sehirli xalat”.

- Daha çox hansınaüstünlük verirsiniz - teatra, yoxsa kinoya?

- Əlbəttə, teatra. Teatr bir ocaqdır, həyatımın bir parçasıdır. Burada özümü rahat hiss edirəm.

- Sumqayıt teatrının bir neçə yaşı var. Sumqayıt şəhərinin özü də cavandır. Sumqayıtlılara arzunuz.

- Sağlamlıq, bol-bol gülüş. Teatrı sevin. Teatr həyatımızın güzgüsüdür. Bu güzgüyə baxıb gələcəyinizi parlaq görürəm. Məşədi İbad güzgüyə baxan kimi demirəm ha.... (gülür)

-Müsahibəyə görə çox sağ olun.

-Sən də sağ ol, oğlum. Amma dəmlədiyim çayı içmədin, niyə bilmədim.

Əliağa müəllim mənə yenidən isti çay tökdü. İçdim.

-Mənim çayım həmişə ətirli və dadlı olur.

Çay doğrudan da ətirli idi. Onu məmnuniyyətlə içdim.

Eyruz Məmmədov,

Respublikanın əməkdar jurnalisti, 1971-ci il
Xeberle.com

 

Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.