Kitab içində milyonlarla cəvahirat daşıyan xəzinədir. Kitab oxumaq insanın dünyagörüşünü və savadını artırmağın ən asan və təsirli üsullarından biridir. Dünyanı daha gözəl bir məkana çevirməyin tək yolu yaxşı və gözəl şeyləri insanlara aşılamaq, savad və bilik ilə cəhaləti yox etməkdir.  Bu baxımdan  insan üçün kitabdan yaxşı yoldaş ola bilməz.  Dahi şairimiz Səməd Vurğunun da dediyi kimi: "Kitabsız bir ömrün nə mənası var?!” Lakin son dövrlərdə elm və texnikann inkişafı ilə əlaqədar kitaba maraq sürətlə azalmaqdadır. Bu, özünü kitab evlərinin sayının azalması ilə mütənasib şəkildə göstərir. Doğma şəhərimiz Sumqayıtda kitab evləri barmaqla sayılası qədərdir. Görəsən, kitab evlərinin sayının bu qədər az olmasına səbəb nədir? Ümumiyyətlə, kitab evlərinə ən çox hansı nəslin nümayəndələri müraciət edir? Bəs kitabların qiyməti necə, münasibdirmi? Bu suallara cavab tapmaq üçün Xeberle.com olaraq şəhərimizin kitab evlərinə üz tutduq.

 

Firuz Gülməmmədov, Sumqayıt Ticarət Mərkəzinin birinci mərtəbəsində yerləşən kitab evinin satış meneceri: " İndiki dövrdə kitaba maraq yoxdur, gəlib kitab alanlar da əsasən gənc nəslin nümayəndələridir. Onlar da yalnız bir-iki yazıçının əsərlərini soruşur və alırlar.  Baxırsan ki, hamı əlində telefonla oynayır. Məncə, texnikanın inkişafının bu kimi mənfi tərəfləri də var.  Oxucunun az olması kitab satışına da mənfi təsir göstərir. Kitablarımızın qiyməti  münasibdir. Yeni kitablarla yanaşı, işlənmiş kitablar da satırıq və kitabların qiyməti bu xüsusiyyətlərə əsasən dəyişir. Amma gəl gör ki, yenə də kitab alan yoxdur”.

 

Cəlil Nəcəfov, "Xan xəzinəsi” kitab evinin satış meneceri:  "Bədii əsərlərə ən çox  gənc nəslin, tarixi kitablara isə orta və yaşlı nəslin nümayəndələri müraciət edirlər. Elə kitablar var ki, biz onları müştərilərimizə pulsuz təqdim edirik, kitablarımızın maksimum qiyməti isə 50 manat təşkil edir, hansı ki, tarixi kitabdır və tapılması çox çətindir. Kitablarımızı  onun dəyərinin 10 faizi ilə kirayə də veririk. Çünki bədii kitabların oxucuları əsasən kirayə kitab götürməyə üstünlük verirlər. Oxucuların sayına gəldikdə isə qeyd edim ki, texnikanın inkişafı kitab alınmasına və kitab evlərinin sayına müəyyən qədər təsir edib. Amma yenə də oxucu sayını qənaətbəxş hesab etmək olar”.

 

İlkin Məmmədli, "Parabüzən” kitab evinin satış meneceri: "Bizə kitab almaq  üçün əsasən 17-25 yaş arası gənclər müraciət edirlər. Oxucu çox vaxt dünya ədəbiyyatından olan kitablara üstünlük verir, lakin Varis, Elxan Elatlı, Məsudə Cabbar, Qaraqan, kimi yazıçıların əsərlərinə də maraq çoxdur. Kitabların qiymətinə gəldikdə isə kiril əlifbası ilə yazılanlar 1-1.50 AZN, müasir kitablar 3.50-20 AZN təşkil edir. Xarici nəşrlərdən isə 25 manata olan kitablarımız da var. Bundan əlavə biz kitabları oxuculara kirayə də veririk. Kitab evlərinin sayının az olması isə təkcə oxucuların azlığı ilə əlaqəli deyil, bu bir az da zövq məsələsidir. Digər tərəfdən informasiya bolluğu, az gəlirli sahə olması və s.  kimi məsələlər də kitab evlərinin az olmasının əsas səbəblərindəndir”.
Mövzu ilə bağlı yazıçı və mütəxəssislərin də rəyini öyrənmişik.

 

Varis Yolçuyev, yazıçı: "Hazırda Sumqayıtda kitab evlərinin sayı demək olar ki, yox dərəcəsindədir. Buna səbəb kimi oxucuların sayının az olmasından əlavə nəşriyyatların xarici ölkələrdəki kimi fəaliyyət göstərməməsini misal göstərmək olar. Xarici ölkələrdə nəşriyyatlar şəxsən özləri yazıçıya hər hansı bir kitab üçün müraciət edirlər. Bu səbəbdən onların nəşr etdikləri kitablara təlabat da daha çox olur. Bizdə hər əlinə qələm alan özünü yazıçı zənn edir və kitab çıxarır. Sumqayıtın əhalisinə görə kitab evlərinin sayı olduqca azdır. Paytaxt Bakıda vəziyyət nisbətən qənaətbəxşdir və orada bəzi kitab evləri var ki, onların paytaxtın müxtəlif yerlərində filialları da var, Sumqayıtda isə bir dənə də olsun fililı yoxdur”.
Mahmud Mahmudov, Bakı Dövlət Universiteti "Jurnalistikanın nəzəriyyəsi və təcrübəsi kafedra”sının dosenti: "Kitab evlərinin və kitab oxuyanların sayının az olmasının obyektiv və subyektiv səbəbləri var. Obyektiv səbəb kimi texnikanın inişafını və informasiya axınının bolluğunu göstərmək olar ki, bu da kitabın mütaliəsinə marağı azaldır. Subyektiv səbəb isə hazırda nəşriyyatların sayının çoxluğu, keyfiyyətin isə azlığıdır. Keçmişdə Azərbaycanda nəşriyyatların sayı barmaqla sayılası qədər idi, indi isə 200 poliqrafiya müəssisəsi var və onların 136-sı nəşriyyat kimi fəaliyyət göstərir. O vaxtı bir kitabın çapı üçün uzun illər tələb olunurdu. Düzdür, hazırda kitabın sürətli nəşrinə texnalogiyanın inkişaf etməsinin təsiri böyükdür. Amma onu da deyim ki, o dövrdə kitabın nəşrinə daxili və xarici rəy verilirdi və yalnız bundan sonra kitab çap olunurdu. İndi bütün kitablar onların necə olmasından asılı olmayaraq çap olunur və nəşriyyatlar çox az hallarda özləri müəlliflərə kitab üçün sifariş verirlər, əksər zamanlarda oturub gözləyirlər ki, nə vaxt müəllif gələcək və onlara kitab çapı üçün müraciət edəcək. Nəşriyyatların rəhbərləri xüsusi seçilmiş şəxslər, mütəxəssislər olmalıdır, amma hazırda mən nəşriyyata rəhbəlik edən bir-iki mütəxəssis adı çəkə bilərəm: Adıgözəl Rəhimov və Əjdər Xanbabayev. Nəşriyyatların bu vəziyyətdə olması kitab evlərinin və oxucuların sayına təsir edən əsas amillərdəndir. Mən deyərdim ki,  oxucuların mütaliə həvəsinin artırılması ilk olaraq nəşriyyatlardan asılıdır. İndi bacaran da bacarmayan da nəşriyyat yaradır, qəzet açır və sadaladığım bu səbəblərə görə də hazırda kitab evlərinin sayı kəskin şəkildə azalır”.
Sonda qeyd etmək istərdim ki, bütün bunlara baxmayaraq əsrlər keçsə də, texnalogiya yüksək səviyyədə  inkişaf etsə də  kitab daim öz yerini qoruyub saxlayacaq və həmişə  insanları maarifləndirən qaynaqlar içərisində birinci yerdə olacaqdır.
Elnarə Salamova
Xeberle.com

Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.