Rəsm çox geniş köklü mədəniyyətə və metoda dayanır. Rəsmi elmsiz və praktik olaraq çəkə biləcəyini zənn edənlər, kompassız, dumansız bir gəminin tayfalarına bənzərlər. Hara getdiklərini qəti olaraq bilməzlər. (Leonardo Da Vinçi).
Xeberle.com-un bu dəfəki həmsöhbəti Sumqayıt şəhər Dövlət Rəsm Qalereyasının direktoru Ellada Rəşidovadır. Onunla rəsm əsərləri və rəssamlar haqqında söhbətləşdik.
Ellada xanım, 10 ildir ki, Sumqayıt şəhər Dövlət Rəsm Qalereyasında direktor kimi fəaliyyət göstərirsiniz. Bu illər ərzində qalereyada hansı yeniliklər olub?
- Biz bu illər ərzində təşkil olunan sərgilərin primitiv deyil, daha maraqlı olması üçün daim çalışmışıq. Axırıncı sərgimizin ideyası İcra Hakimiyyəti tərəfindən də bəyənildi. Bu sərgi 2016-cı ildə elan olunan multikulturalizmlə əlaqəli idi. Sərgidə əl işlərindən savayı müxtəlif xalqların mətbəxi də nümayiş olundu. Qalereya üçün bu yenilik idi və biz düşünürük ki, bundan sonra da hansı il elan olunsa, onunla bağlı sərgi təşkil edək. Qarşıdakı aylarda  "İslam Həmrəyliyi İli” ilə əlaqədar sərgi təşkil etmək niyyətindəyik.
Bu il daha hansı sərgilərin keçirilməsi nəzərdə tutulur?
- Nəzərinizə çatdırım ki, qalereyanın təməli 1967-ci ildə qoyulub və bu il 50 illik yubileyi tamam olur. Ən böyük sərgini də bununla bağlı keçirmək istəyirik.  Bu tədbir üçün Sumqayıtın görməli yerləri, yeni binları, yeni tikilələrini - parklarını, abidələrini, bulvarını və s. özündə əks etdirən əsərlər işlənilir və biz bu sərgini iki istiqamətdə keçirməyi nəzərdə tuturuq -
1. Sumqayıt  gənclərinin əsərlərində ;
2. Sumqayıt peşəkar rəssamlarının əsərlərində.
Gənc rəssamlardan kimlərin əl işlərini daha yüksək qiymətləndirirsiniz?
- Fikrimcə qalereyamız gənc rəssamlar üçün böyük  məktəbdir. Hazırda deyərdim ki, bizim məsləhətlərimizə diqqət verərək doğru istiqamətlərdə addımlayan şəxlərdən biri Nigar Qurbanovadır. Nigarın ümumiyyətlə rəssamlığa çox böyük həvəsi, istəyi var. Bu yaxınlarda Bakıda keçirilən sərgidə, onun iki əsəri bəyənildi və çox normal bir qiymətə də alındı.
Hansı mövzulara həsr olunan sərgilər xüsusi maraqla qarşılanır?
- Elə vaxt olur ki, rəssam elementar bir rəsm əsəri çəkir və o sərgiyə gələnlər tərəfindən çox maraqla qarşılanır. Bəzən də, çox güclü bir mövzu üzərində işlənilsə də ona maraq olmur. Mən deyərdim ki, bu mövzudan asılı deyil. Burada  rəssamın əl qabiliyyəti mühüm rol oynayır. Necə ki, musiqiçi notları düzgün və yerində işlədə bilməlidir, eləcə də rəssamın rəng duyumu olmalıdır  və rəngləri düzgün istifadə etməyi bacarmalıdır. Bir də deyim ki, bizdə mövzu seçimi sərbəstdir. Amma bəzi sərgilər var ki, onlar tematik mövzuya həsr olunur. Məsələn, aprel şəhidləri ilə bağlı keçirilən sərgi, hansı ki, bu sərgini keçirmək bizim borcumuzdur, və ya "20 yanvar” hadisələrinə həsr olunan sərgi. Bu və ya digər tarixi hadisələrə həsr olunan nümayişlərdə konkret mövzu olur.
Sərgiyə rəsimlərin qəbulu üçün xüsusi qaydalar varmı?
- Yox, konkret bir tələb yoxdur. Rəsmlərin ölçüləri, əsərlərin seçimi bizdə sərbəstdir və sərgiyə əsərlərin qəbulu üçün xüsusi bir limit yoxdur. Amma elə vaxt olur ki, əsərlər səhv formatda işlənir, məsələn, dəniz kiçik bir kvadrat vərəqin üzərində çəkilir. Bu artıq rəssamın səhvidir. Mən heç vaxt qəlb qırmağı sevmirəm, rəsmi qəbul etsəm də deyirəm ki, bunun ölçüsünü böyütsəydin daha gözəl olardı.  Rəsm əsəri nə qədər göz oxşayan olsa, bir o qədər də özünə maraq cəlb edər.
Sərgilərdə hansısa rəsm əsərləri satılırmı və əgər satılıbsa ən yüksək qiymət nə qədər olub?
- Bizim problemimiz də elə budur ki, təşkil etdiyimiz sərgilərdən əsərlər alınmır. Mən çox istərdim ki, əsərlərimiz nümayiş olunsun və sərgi iştirakçıları tərəfindən alınsın. Məsələn, bizim baş rəssamımız Vaqif müəllimin əsərlərinin hərəsi bir əfsanədir, onun çəkdiyi hər rəsm əsəri Azərbaycan haqında danışır. Mən çox istərdim ki, onun əsərlərini qalereyamızın fonduna daxil olsun. Bəzi imkanlı şəxslər, məmurlar, iş adamları var ki, bunu edə bilərlər. Elə bir misal çəkim ki, İncəsənət Muzeyinin fonduna daxil olan rəsm əsərlərinin çoxunda xeyriyyəçi Hacı Zeynalabdin Tağıyevin böyük rolu var. Bizim fondumuzda gələcəkdə nümayiş etdirə biləcəyim əsərlər yoxdur, rəssamlar sərgi bitdikdən sonra əsərləri də özləri ilə aparırlar. Halbuki onların əsərləri alınıb fondumuza daxil olunsaydı çox yaxşı olardı. Məndən həmişə soruşurlar ki, sizin rəssamlarınız bəs necə pul qazanırlar? Biz sadəcə onları xaricdə və paytaxtda təşkil olunan sərgilərə cəlb edirik ki, məvacib əldə etsinlər. Mən çox çalışıram ki, şəhərimizdə təşkil olunan sərgilərdə də rəssamların rəsm əsərləri alınsın, amma yenə də bu məsələ problem olaraq qalır. Hətta bu işləri canlandırmaq üçün biz Bakının "Aktiv Rəssamlar Birliyi”nin rəssamlarını dəvət etdik və onlar Sumqayıtın görkəmli yerlərini çəkdilər. Məqsədimiz həmin əsərləri sərgiləmək və onların satışını əldə etmək idi. Göyərçini, Sumqayıtın digər maraqlı abidələrini və bu kimi yerlərin şəkilləri çəkilmişdi ki, maraqlı şəxslər onları alsınlar. İnanın ki, əsərlər çox möhtəşəm təsvir edilmişdi, mən təsvir olunan yerlərin nümayəndələrini dəvət də etdim, onlar sadəcə "kömək edərik” deyib getdilər. Biz heç kimi məcbur edə bilmərik ki, əsərlərimizi alsınlar, amma bəzi insanlar var ki, bunu edə bilərlər. Məsələn, mən bu yaxınlarda "ASAN " xidmətdə bir rəsm əsəri gördüm hansı ki, həmin əsəri Bakı rəssamları çəkib və belə başa düşdüm ki, artıq onlarla iş qurulub. Bizim rəssamlarımız da axı çox gözəl əsərlər çəkirlər, niyə onların əsərləri deyil, digər bölgələrin rəssamlarının əl işləri alınır ki?! Rəssamlarımız belə hallara görə çox pis olurlar. Onları da başa düşmək lazımdır, çünki ləvazimatlara nə qədər pul xərcləyirlər, əsərlərinə can qoyurlar. Düşünürəm ki, bəzi sərgilərdə alış-satış olmalıdır ki, onlara da stimul olsun.
Son olaraq nə demək istərdiniz?
- Mənim vəzifəm rəssamlarımızı tanıtmaqdır, mən bunun üçün daim tədbirlər görmüşəm və görəcəm də. Artıq düşünürəm ki, regionlarda da təşkil olunan sərgilərdə öz rəssamlarımızın iştirakını təmin edim və həmçinin şəhərimizdə də mümkün qədər çox sərgi təşkil olunsun. Rəssamlarımız Sumqayıt rəsamı kimi deyil ad və soyadları ilə tanınırlar. Mənim məqsədim isə onları Sumqayıt rəssamları kimi tanıtmaqdır.  Bizim gizli saxladığımız bir məlumat var, hansı ki, hələ açıqlamaq istəmirdik.  Baş rəssamımız Vaqif müəllimin rəsm əsərlərini Amerikada nümayiş etdirmək istəyirik.  Bu artıq sensasiya olacaq, təsəvvür edin ki, sərgidə Amerikanın bu vaxta qədər hakimiyyətdə olmuş 45 prezidentinin rəsmi nümayiş olunacaq. Mən düşünürəm ki, orada çox maraq doğuracaq. Təsəvvür edin ki, başqa ölkəyə gedirsən və səni ölkənin mahnısını səsləndirirlər və ya rəsm əsəri nümayiş olunur, bu insan üçün  necə də xoş olar.

Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.