“Uğurun sirri” layihəsinin növbəti qonağı xalq artisti Afaq Bəşirqızıdır.

- Afaq xanım, fərqliliyiniz və fərdliliyiniz barəsində nə deyə bilərsiniz? 

- Özümdə özümə qarşı  çox güclü diqqət var. Müşahidə qabiliyyətim məni digərlərindən fərqləndirir. 

- Bəs, Afaq Bəşirqızı kimdir? 

- Afaq Bəşirqızı Tanrının verdiyi güclə qalib bir qadındır.  

- Ümumiyyətlə, nədən Siz sizsiniz?

- Əminliyimdən, qətiətliyimdən, sabahı fikirləşməyimdən, yalnız bu günlə yaşamamağımdan, hər  addım atdıqca dönüb geri baxmağımdan, kim idim, kim oldum, kim olmaq istəyirəm arzusu və əminliyi ilə yaranmağımdan.

- Kim idiniz və kim oldunuz?

- Bəşir Səfəroğlunun qızı idim. Afaq Bəşirqızı oldum. 

- Sizcə insanlar nədən fərqli olduqlarının fərqinə vara bilmirlər?

- İnsanlar hərdən şüurlu ola-ola şüurlu olduqlarının fərqinə vara bilmirlər. İndiki zamanda insanlar çox nadir halda öz şüurlarından istifadə edirlər. Onlar unudurlar ki, ALLAH tərəfindən onlara şüur verilib. Və bu şüurla da  ətrafdakı canlılardan fərqlənir. Ümumiyyətlə insan ALLAHın yaratdıqlarından ən sevimlisi olduğunu dərk edərsə, bu keçidi keçmək mümkündür. 

- Qəlbinizi qazıdığınız zaman altından nə kimi rəsmlər çıxır?

- Sual dolu rəsmlər çıxır. 

- Niyə sual dolu rəsmlər ki?

- İnsanın özülü onun doğulduğu andan qoyulur. Elə insanın həyatında ən maraqlı anlar  uşaqlıq və gəncliyindədir. Ona görə yox ki, insan yaşa dolduqdan sonra önəmsiz ya maraqsız olur. Əksinə, onu indiki zamanda görən insanların keçmişi ilə maraqlanması insanı hər dəqiqə yada salır. Mənə elə gəlir ki o anlar o qədər qayğılı, şən, gözəl və lazım olduğu kimi keçməlidir ki, insan ürəyini qazdığında altından çıxanlar sual işarələri olmasın.

- İnsan oğlunun ən böyük ali uğuru nədir? Ümumiyyətlə, bir insanın uğurlu olub-olmadığını necə müəyyənləşdirmək olar?

- İnsanın özündən başqa kimsə bunu müəyyənləşdirə bilməz. Özü hiss edər bunu. Hansı amala xidmət etdiyini, hansı hissləri özünə yaxın buraxdığını, hansı duaları oxuduğunda ALLAHına nə qədər yaxın olduğunu, eyni zamanda ətrafdakıların yanında nə qədər hörmətli olduğunu və bu hörmətin nədən, kimdən aldığını hiss edəndə o insan çox güclü olur.

İnsan oğlunun ən böyük ali uğuru isə ALLAHı tanımaq, ALLAHının ona göndərdiyi ədəb-ərkan qaydalarından tutmuş başqa bir qayğı və qaydalara riayət edərək bunu həyata keçirməsidir. 

- Bəs, Siz özünüzlə bağlı nə hiss edirsiniz?

- İnsan demək olar ki, hər ay, yaxud on gündən bir, bəlkə də gündə özündə yeni xasiyyətlər kəşf edir. O xasiyyətlər ki ondan əvvəl yox idi. Bəlkə də bu xasiyyətinin əksi olan insan idi. Əgər insan öz xasiyyətlərini kəşf edirsə, demək ki, bu onun ALLAHa yaxınlığı, Ondan aldığı implusdur. Mənə elə gəlir ki, elə qüvvə yoxdur ki, insana ALLAH qədər təsir edə bilsin. Ümumiyyətlə sadəcə sənin Ona deyil, Onun da sənə yaxınlaşdığını qazanmalısan. 

- Deyir getmə, gəl. Ona doğru gəl. Getməkmi, yoxsa gəlməkmi? Hansını seçərdiniz?

- ALLAHa doğru gəlmək sözü varsa, siz mənə bu sualı niyə verirsiniz ki? Amma mən çox zaman Onun yanına gedərkən bu gəlmələri doğrultmaq istəyirəm. Yəni bu günkü dünyada elədiklərimi ona sabah verəcəyim hesabatda verməliyəm. O hesabı mən bu gün qazanıram. 

- Çox zaman ölüm üçün də yaşadığımızın fərqinə varmırıq. Cənnəti istəsək də kimsə ölümü istəmir. Sizə elə gəlirmi ki, arzularımız da belədir. Yəni, onu istəyirik, amma uğrunda nə isə etmirik. Razısınızmı?

- O dünyanın sirləri ilə bərabər bu dünyanın hisləri də burada qaranlıqdır. Ona görə də mən bu suala cavab verməkdə çətinlik çəkirəm. 

Bəli,  bəzi insanlar ölümdən çox qorxur, o günü yadlarına belə salmaq istəmirlər. Onlar ölümlərini balaca dar qəbir hesab edirlər. Çünki biz hələ ölümü bilmirik. Vaqif Səmədoğlu deyir ki, hər şeydən yazmışam, bir ölümdən başqa. Ondan da yazanda xəbər verə bilməyəcəyəm. 

- Arzuların qayaya dəyməsi nə demək?

- Arzuların qayaya dəyməsi arzuların yerə düşməsidir. Yəni insan hər bir şey arzulaya bilər, amma bu onun qisməti və imkanındadırmı? Biri ALLAHdan maşın istəyir, deyir ki, dostum lotereyada maşın udub, mənə də maşın ver. Qeybdən səs gəlir ki, heç olmasa lotereyanı get al. 

- Uğurumuzu qorumaq üçün nə etməliyik? 

- Uğuru qorumaq yox, onun üzərinə uğur gətirmək, onu çoxaltmaq lazımdır. 

- Bəs, Siz uğurunuza nə zaman toxundunuz?

- Mən uğuruma toxunmamışam, mənim uğuruma toxunublar.  Uğura toxunmaq yox, onu qorumaq lazımdır ki, mən də buna çalışmışam. 

- Uğurun, rəngi, dadı, qoxusu, səsi necədir və ona toxunmaq nə zaman mümkündür?

- Uğur mələkdir. Onu nə görə nə də ki səsini duya bilməzsən. Amma onun sənə verdiyi sevinci, sərin mehi, ətri duyarsan. O sənin bütün sevinclərinə qarışır. 

- Hər insanda bir istedadın olduğunu söyləyirlər. İstedadı necə üzə çıxarmaq olar Sizcə? 

- Əgər insanda istedad varsa o mütləq üzə çıxır. İstedad vergidir. Vergini içəridə saxlamaq mümkün deyil. 

- Uğursuzluqla üzləşdikdə nə edirsiniz?

- Çox peşman, nisgilli və pis olur, həyəcan keçirirəm. Daha sonra isə özümü toparlayır, fikirləşirəm ki, müəyyən vaxt keçəcək uğurun iki qatını qazanacağam. 

- Keçən dəfə sosial şəbəkələrin birində “Nöqtəni zamanında qoymazsanız, vergüllər sonra belinizi əyər” cümləsini yazmışdım. Bəs Siz, nöqtəni zamanında qoyursunuz?  

- Həyatımda müəyyən nöqtələr olub. Elə nöqtələr olub ki, ondan sonra nə sual, nə nida, nə də vergüllər olmayıb. Yeni abzasa keçmişəm.  

- Sizcə uğura götürən yolda insanların ən güclü silahı nədir?

- Məsuliyyət. 

- Uğurun düsturunu necə açıqlayardınız?

- Yüz ölçüb, bir biçmək. 

- Uğurun başlanğıcı və sonu varmı?

- Uğurun başlanğıcı var, sonu isə yoxsuzluqdur. 

- Uğurun yaşı olur, yoxsa başı? Bu barədə nə düşünürsünüz?

- Uğurun başı və həmçinin çox böyük şən not sədaları olur.  

- İnsanlar nədən çox zaman melodiyaya uyğun rəqs edə bilmirlər?

- Çünki həyatda “zakaz” oynayanlar çoxdur. 

- Qarşısındakına “önəmlisən” mesajını verməkdə çətinlik çəkənlərə nə söyləmək istərdiniz?

- Qarşındakına əgər əhəmiyyət vermirsənsə niyə onunla üzbəüz oturmusan? Üzbəüz oturmusansa sən ağıllısan? 

- Övladlarınızın uğurlu ola bilməsi üçün nə edirsiniz? Daha fərqli davrana bilirsinizmi?

- Onları həyatın axarına buraxmıram. Yəni istəyirəm ki, onlar qışda yay dərdi, yayda isə qış dərdi öyrənməyi sevsinlər. Dərd çəkməyi bilmək lazım. Övladı naz-nemətlə böyütdükdə o bir o qədər də ərköyünləşir və arxayınlaşır. Övlad səninlə bərabər sənin çəkdiklərinin bir qismini çəkməlidir.

- Bəs, valideynlərinizin Sizə verdiyi tərbiyə barəsində nə deyə bilərsiniz? Ən çox nəyi xatırlayırsınız?

- Həyatın tərbiyəsi, atamın adının məsuliyyəti ilə böyümüşəm. Anamı məni doğarkən, atamı isə 12 yaşımda itirmişəm. Ona görə də həyatın tərbiyəsi ilə böyümüşəm.

- Həyatdan aldığınız ən böyük tərbiyə nə oldu?

- Möhkəm ol. 

- Acının sevinci varmı?

- Hərdən elə olur ki, acı çəkirsən. Və deyirsən: yaxşı ki, bu acı oldu. 

- İstedadınızı nə zaman üzə çıxartdınız?

- Üzə çıxarmaq olmadı. Aktrisa olmaq məcburiyyətində qaldıqda səhnəyə atıldım. Sözün açığı bu hisləri hiss etməmişdim. O zamanlar bu hislər mənə çox yad idi. Şərqşünas olmaq istəyirdim. Bəzi aktrisalar kimi rolu əlimə alıb səhnəyə çıxa bilmərəm. Onun üzərində çox işləməliyəm.

- Ümumiyyətlə, aktrisa olmaq üçün nə kimi üstünlüklərə sahib olmaq lazımdır? 

- Aktrisa, aktyor məbəddə olur, həyatda olmur. Səhnə məbəddir, müqəddəs yerdir. Sən ora çıxarkən həyatın güzgüsü olursan. Zalda oturan insanlar o güzgüdə özlərini görürlər. O güzgü pak, ləkəsiz olmalı, təmiz göstərməlidir. Bax, buna xidmət etmək lazım.  

- Peşənin çətinlikləri barəsində nə deyərdiniz?

- Bu barədə heç danışmaq istəməzdim. İstəmirəm ki, qorxsunlar. 

- Həyatın enini və uzununu ölçdünüzmü heç? Yaşamı uzun edən nədir Sizcə?

- Həyat eninə və uzununa məni çox çırpdı. O mənim enimi və uzunumu ölçdü. Amma sındıra bilmədi. 

- Həyat toplananlar, çıxılanlar, vurulanlar və bölünənlərdən ibarətdir deyirlər, sizin payınıza ən çox hansı əmək düşüb?

- (Gülür). Vurulanlar. 

- Deyir, vurma, vurul. Vurulduğunuz çox oldu, yoxsa vurduğunuz?

- Bərabər oldu söyləsəm daha səmimi olardı. 

- Əgər sizə dünyada bir şeyi dəyişdirmək imkanı verilsəydi, nəyi dəyişərdiniz? 

- Təbəqəni dəyişərdim. İstərdim ki, insanlar oturduqları kreslonu atalarının ambisiyası üçün istifadə etməsinlər. İstərdim, insan insanı başa düşsün. 

- Özünüzə Sizin kimi bir dost istərdinizmi?

- Mənim dostum var. İçimdəki Afaqla, çöldəki Afaq. İçimdəki qeyri-adi Afaqdır.

- Bəs onu nə zaman üzə çıxaracaqsınız?

- Heç vaxt çıxarmayacağam. Onu qoruyuram. Çünki o mənim içimə aiddir. 

- Bəlkə də o indiki Afaq Bəşirqızından daha irəli gedə bilərdi?

- İrəli getsə də, geri getsə də onu içimdən çıxarmayacağam. Zatən o mənimlə addımlayır. Mənimlə yaşayır, söhbət edir, mənə məsləhətlər verir, daha da təmkinli olmağa çağırır.

İçimdəki Afaq çox böyükdür, yaşlı Afaqdır. 

- Hər halda Sizi incitdiyi zamanlar da olur. O Sizin sözünüzə daha çox qulaq asır, yoxsa Siz onun?

- Onun sözünə qulaq asmayanda o xeyli məndən gizlənir, məndən küsür və cavab vermir. 

- Sevginin təbliğata ehtiyacı varmı?

- İndi hə. Məsələn, biz Leyli Məcnuna inanırdıq. O vaxtlar olmaz-olmazlar vardı. O olmaz-olmazlar bizim tərbiyəmizə, bizim sabahımıza tək birləşməmizə, həyata inamımıza çox köməklik edib. Amma indi reytinq xatirinə hər şeyi efirə çıxardan bisavadlar başa düşmürlər ki, gələcək nəsli bu günə qoyurlar. 

- Olmazsa olmazlarınız nələrdir?

- Olmazsa da olmaz. Qəbuldur. 

- Yeri gəlmişkən Şəmsi Təbrizi bu barədə deyir ki, “sızladığın dünyaya gün gələr ki yaxşı ki olmadı” deyərsən. 

- Mövlana isə deyir ki, vaxt gələcək dirilər ölülərə həsəd aparacaq.

- Yaşamaq və var olmaq arasında fərq nədir?

- Sən varsan ki, yaşayırsan. Amma necə yaşayırsan? Var olmaq odur ki, sən özündən sonra yaşayasan. Bu həyatda yaşayaraq var olmaq ölümsüzlüyü qazanmaqdır.

- Sizcə gözlərimizin sürəkli tavana baxması tavanın nə işinə yarayar?

- Tavana baxan insanlar ancaq tavana baxır ki? Adam var ki, içir sonra tavana baxır. Tavan fırlanırsa o içkisinə son qoyur. İnsan var ki, tavanına və cibinə baxır. Tavan axır, bu gün sabah qış gəlir, balaları soyuqdan öləcək və həmin yemək qablarını həmin suların altına qoyacaq. İnsan var ki, tavana baxır. Çünki tamamilə göyə baxmaq olmaz. Nədən ki, o göydə ALLAHın istəmədiyi möcüzəni  görə bilərsən. Tavana baxmaq qəribəlikdir. 

- Ceyranın gözündə aslan sevimli ola bilərmi?

- Əgər ceyran dərk etsə ki, maraldan aslan çox fərqlidir. Aslanın kişiliyi maraldan daha güclüdür, ola bilsin ki, sevə bilər. Amma aslanın vəhşiliyi daha çoxdur. Ona görə də ceyran onu sevə bilməz.

- Uğurlu olmaq istəyənlərə bir məsləhət versəydiniz nə deyərdiniz?

- Uğuru qazanmaq lazımdır. Bunun üçün sən canına və ömrünə qəsd edirsən. Hər bir uğurunda sənin müəyyən qədər sağlamlığın gedir. Amma sən onu mütləq qazanmalısan. 

Başqa söyləmək istədiyiniz nə isə varmı?

- Mən qəhrəmanam ki, sənin qeyri-adi suallarına cavab verdim. 

Cəfər Mənsimi, azadinform.az