Bütün dünyada mayın 25-i Qalxanabənzər Vəzi Günü kimi qeyd edilir. Azərbaycanda isə Ümumdünya Qalxanabənzər Vəzi Günü 2013-cü ildən etibarən qeyd olunur. Bu günün qeyd olunmasında məqsəd alimlərin, tibb işçilərinin və eyni zamanda ictimaiyyətin diqqətini qalxanabənzər vəzinin problemlərinə cəlb etməkdir.
Qalxanabənzər vəzi embrional dövrdən başlayaraq insanın həyatı boyu orqanizmin normal həyat fəaliyyətinin tənzimlənməsində xüsusi rol oynayır.
Xeberle.com-un Modern.az-a istinadən məlumatına görə, Azərbaycan Tibb Universitetinin (ATU) Tədris Cərrahiyyə Klinikasının cərrah-endokrinoloqu, Tibb üzrə fəlsəfə doktoru Azər Hümmətov deyir ki, qalxanabənzər vəzin patologiyaları ölkəmiz üçün çox aktual problemdir:
«Belə ki, bəzi dağ və dağətəyi regionlar (Naxçıvan MR, Şəki, Qax, Oğuz, Qəbələ,Zaqatala, Balakən və b.) endemik ur oçağı sayılır. Son zamanlar qalxanabənzər vəzin patologiyalarının rastgəlmə tezliyi artmaqdadır. Yod çatışmazlığı insan sağlamlığına təsir edən ciddi patoloji dəyişikliklərə səbəb olur: endemik ur, hipotireoz, cinsi yetişkənliyin ləngiməsi və aybaşı funksiyasının pozğunluqları, fertilliyin azalması, sonsuzluq, ginekoloji patologiyaların rastgəlmə tezliyinin yüksəlməsi, hamiləliyin və doğuşun gedişində ağırlaşmalar, tez-tez düşüklər və ölü doğuşlar, anadangəlmə anomaliyalar, fiziki və əqli inkişaf geriliyi baş verir”.
Endokrinoloq Azər Hümmətovun sözlərinə görə, əhali arasında qalxanabənzər vəzin düyünlərinin rastgəlmə tezliyi xeyli artıb. Belə ki, ultrasəs müainəsi zamanı yetkin əhali arasında 13-67% təşkil edib.
"Qalxanabənzər vəzin xərçəngi (bədxassəli şişi) nadir rast gəlsə də bütün xərçəng xəstəliklərinin 1%-ni təşkil edir. Tiroid düyünlərinin 5%-nin bədxassəli olduğu bilinməkdədir”.
Ölkəmizdə tiroid xəstəliklərinin vaxtında aşkarlanması məqsədilə Azərbaycan Tibb Universitetinin Tədris Cərrahiyyə Klinikasında "Dünya Qalxanabənzər vəzi günü” ilə əlaqədar ödənişsiz həkim konsultasiyası və qalxanabənzər vəzin ultrasəs müayinəsi aparılıb. Ultrasəs müayinəsi radioloqlar və həkim konsultasiyası isə I cərrahi xəstəliklər kafedrasının əməkdaşları tərəfindən icra edilib. A.Hümmətov bildirir ki, bir gün ərzində saat 09.00-dan 14.00-dək 32 xəstə müayinə olunub. Onlardan 2-sində "Təkrar-residiv düyünlü ur”, 15 nəfərdə "Autoimmun tireoidit”, 12 nəfərdə "Düyünlü ur” aşkarlanıb. Üç nəfərin isə tam sağlam olduğu bəlli olub. Düyünlü ur aşkarlanan 2 xəstədə isə ultrasəs müayinəsi zamanı düyündə "şübhəli” görüntü olduğundan, İncə İynə aspirasion biopsiyası aparılıb və götürülmüş material sitoloji müayinəyə göndərilib. USM-lə Autoimmun tireoiditə uygün görüntüsü olan xəstələrdən TSH və anti-TPO analizi yoxlanılıb. Diaqnozu təsdiq olunmuş 10 hipotireozlu xəstəyə müvafiq müalicə təyin edilib və həmin xəstələr polinklinik tərəfindən nəzarətə alınıb.
Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.
