Müasir dövrümüzdə tibbin inkişafı nəticəsində plastik əməliyyatlar daha qısa zamanda, ağrısız və ucuz başa gəlir. Gözəl görünmək istəyənlərə bundan başqa nə lazımdır ki?! Yəqin elə buna görədir ki, get-gedə insanların böyük qismi biri-birinə bənzəməyə başlayıb. Burunlarını plastik əməliyyat etdirənlərdə bu hal daha qabarıq nəzərə çarpır. Müsahibimiz Sumqayıt şəhər sakini, plastik və üz-çənə cərrahı, tibb eləmləri namizədi Rəşad Abışovdur.
Rəşad həkimlə bir çox tibbi-estetik mövzulardan, o cümlədən burnunu kiçildib gözəlliyi yaxalamaq istəyənlərdən danışmışıq.

- Rəşad həkim, xoş gördük sizi. Son zamanlar Azərbaycanda burun əməliyyatı dəb halını alıb. Əməliyyatdan əvvəl psixoloqa müraciət etməyi lazım bilirsinizmi?
- Çox sag olun, mən də sizi salamlayıram. Maraqlı sualdır. Burun əməliyyatından əvvəl psixoloji problemləri olan şəxslərin psixoloqa müraciəti məsləhətdir. Amma insanların hamısını da müayinəyə göndərmək düzgün deyil. Müayinə nəticəsində hansı insanın psixoloji durumunda problem varsa, o insanı psixoloq yanına gondəririk.

- Burun əməliyyatına hansı yaşdan sonra icazə verilir?
- Qızlarda yetişkənlik həddi oğlanlara nisbətən tez olduğuna gorə xanımlarda 16, 17 yaş, oğlanlarda isə 18 yaşında burun əməliyyatı aparıla bilər.

- Sizə daha çox xanımlar müraciət edir, yoxsa bəylər?
- Bizə son zamanlar əməliyyatla bağlı xanımlar daha çox müraciət edir. Amma kişilərin müraciətlərinin də sayı artmağa başlayıb.

- Estetik əməliyyat gözəlliklə yanaşı, həm də fəsadlar törədə bilir. Bu barədə danışardınız.
- Bütün əməliyyatlarda olduğu kimi, bu əməliyyatlarda da fəsadların başvermə riski 2-3 faizdir. Birinci, xəstəliyin düzgün müayinə olunmaması və düzgün diaqnoz qoyulmaması ilə başlayır. Ona görə də belə xəstələri əvvəlcədən bütün müayinələrdən keçirmək lazımdır. Məsələn, burun əməliyyatlarında hökmən rentgenoloji və endoskopik müayinə aparılmadan əməliyyatın aparılması gələcəkdə fəsadların baş verməsinə gətirib çıxarır.
İkinci, əməliyyatların uğurlu aparılması birbaşa cərrahın işindən asılıdır.
Üçüncü, əməliyyatdan sonrakı dövrdə qulluğun düzgün aparılmaması və həkim təyinatlarının düzgün yerinə yetirilməməsi nəticəsində fəsadlar baş verir. Əməliyyatdan sonra da müayinələri davam etdirmək lazımdır.
Fəsadlar ən çox burun boşluğundakı iltihabi prosesin olması zamanı baş verir. Əməliyyatdan sonra burun sümüklərinin çökməsi, burun qığırdaqlarının deformasiyası, burun tənəffüsünün çətinləşməsi və bu kimi hadisələr baş verməsin deyə əvvəlcədən endoskopik və rentgionoloji müayinə ilə dəqiqləşdirmək lazımdır ki, xəstədə xroniki sinusit, adeoid, burunun selikli qişasının iltihabi prosesi, burun balıq qulaqlarında hipertoniya, allergik, rinit kimi xəstəliklərə fikir verilməzsə, əməliyyatdan sonrakı fəsadlar labüddür. Əməliyyat uğursuz olanda və yaxud da ki, əməliyyatdan sonrakı ağırlaşmalar nəticəsində deformasiyalar əmələ gəlir ki, bu da təkrar əməliyyata ehtiyac yaradır. Hər bir təkrar əməliyyatın aparılması ən azı altı ay və yaxşı olardı ki, bir ildən sonra aparılsın ki, əməliyyatdan sonra qan dövranının pozğunluğu ardan qaldırılsın və dəridə çapıqlaşmalar əmələ gəlməsin. Bəzən əməliyyat müsbət nəticə vermir və yenidən əməliyyata ehtiyac duyulur.

- Əməliyyat neçə dəfə təkrar aparıla bilər?
- Bir burunda 4-5 dəfə əməliyyat aparıla bilər. Lakin hər bir təkrar əməliyyat risk fazini artırır. Ona görə də əməliyyatların sayını azaltmaq lazımdır.

- Kəskin allergiyası olan insanların əməliyyat etdirməsi nə dərəcədə düzgündür?
- Kəskin allergiyası olan insanların əməliyyat etdirməsi məqsədəuyğun deyil. Bu dövrü remisiya dövrünə salmaq lazımdır. Əvvəla, allergiyanın əmələ gəlmə səbəbini aydınlaşdırmaq lazımdır. Təbii ki, hamısını müalicə edəndən sonra əməliyyat oluna bilər.

- Burun əməliyyatının hansı fəsildə aparılması məsləhət görülür?
- Burun əməliyyatlarının aparılması üçün ən əlverişli mövsüm yaz, payız aylarıdır. Lakin şərait əlverişli olandan sonra qişda və yayda da əməliyyat mümkündür. Qışda əməliyyat apardıqda xəstə soyuqdan ciddi şəkildə qorunmalıdır.

- Burun əməliyyatından sonra insanda emosional və hormonal dəyişiklik olurmu?
- Əməliyyat zamanı istifadə olunan hormonal preparatların təsiri nəticəsində qısamüddətli, bəzən isə 5-6 ay müddətində hormonal dəyişiklik ola bilər. Bu isə tsiklik pozuntuya gətirib çıxara bilər. Bu haqda pasient həkimə məlumat verməlidir. Əgər belə hallar olarsa, onları aradan qaldırmaq mümkündür.

- Burun əməliyyatı keçirən insan neçə müddətdən sonra eynək taxa bilər?
- Üç aydan sonra eynək taxa bilər. Üç aya qədər qan dövranının pozğunluğu bərpa olunmalıdır.

- Sonda bir həkim olaraq burun əməliyyatı etdirmək istəyən insanlara nə məsləhət görərdiniz?
- Əsas odur ki, reklamlara aldanmasınlar, reklamlar bir çox hallarda yanlış olur. Necə deyərlər, qara kürü heç vaxt TV ilə reklam olunmur, əsasən, keyfiyyətsiz məhsullar reklam olunur. Yalnız həkim haqqında maraqlansınlar. Onların pasientləri ilə danışsınlar, real nəticələri görüb analiz etsinlər və sonra qərar versinlər. Və yaxud kiminsə təkidiylə getməsinlər. Artıq bu sahədə də marketinq sistemi işləyir. Yaxşi olar ki, pasientlər əməliyyatlara kimlərinsə təkidiylə yönəlməsinlər və sırf zərurət əsasında araşdırsınlar.

Söhbətləşdi: Zeynəb Abdullah
Xeberle.com