Ukrayna ətrafında cərəyan edən hadisələr son günlərdə yenidən
Donetski, Xarkov və Luqanskın fonunda gərginləşib. Ümumiyyətlə, Ukraynada baş
verən təhlükəli olaylar elə bir həddə çatıb ki, sonluğun hansı nəticə ilə bitəcəyini
tam olaraq sӧyləmək belə mümkün deyil. Təkcə bir məsələ bəllidir, məlum mübarizədə
ya Rusiya, ya da Qərb “dizlərini” yerə atacaq və beləliklə dünya düzəninin yeni
xəritəsi yaranacaq. Ona gorə də hər iki tərəf ciddi cəhdlə sӧzün əsl mənasında
Ukrayna uğrunda gedən savaşın qalibi olmaq üçün ӧlüm–dirim mübarizəsinə
qalxıblar. Və bu istiqamətdə bӧyük güclər əhəmiyyətli dərəcədə səylərini
artırıblar.
Xüsusən də Rusiya, Ukraynada ciddi maraqlar qazanmaq üçün əldən-ayaqdan
gedir. Artıq Kreml dərk edir ki, onlar bӧyük Ukraynada olan maraqlarını itiriblər.
Ona gӧrə də ölkənin heç olmasa, rusların çoxluq təşkil etdiyi cənubuna və şərqinə
sahiblənmək niyyətlərini büruzə verirlər. Ruslar istəyirlər ki, Krımı siyasi
yolla ӧz ərazilərinə qatdıqları kimi, Ukraynanın cənub–şərqinə də sahib
olsunlar və beləliklə ikiyə bӧlünəcək Ukraynanın heç olmasa yarısına birbaşa nəzarəti
ələ keçirsinlər. Bӧyük ehtimalla vəziyyəti ӧz xeyrinə dəyişmək üçün Rusiya
sӧzügedən regionlara da hərbi müdaxilə edəcək. Belə demək mümkünsə artıq, Rusiya “qayğıkeş” işğalçılıq xəttinə start
verib. Özü də bu siyasət çoxşaxəli formada davam etdirilir.
Buradan belə bir nəticəyə gəlmək olur ki, bu gün Xarkov,
Donetsk və Luqanskda baş verən olayları kӧrükləyən Kreml, sabah Dneprpetrovskidə
və digər rusdilli əhalinin kompakt yaşadıqları ərazilərdə diversiya hərəkətlərinə
“yaşıl işıq” yandıracaqları şübhə doğurmur. Deyilənlərin sübutu olaraq Ukrayna
xüsusi xidmət orqanlarının əməkdaşları tərəfindən saxlanılan diversant Mariya
Koledanı və Xersonda əməliyyat nəticəsində Kaxov SES–i ələ keçirməyə cəhd edən
silahlı diversiya dəstəsinin zərərsizləşdirilməsini gӧstərmək mümkündür.
Ümumiyyətlə hadisələrin axarına baxdıqda bu gün Kremlin ӧz
istəklərinə addım-addım yaxınlaşdığını müşahidə etmək mümkündür. Bu isə rəsmi Moskvanın Vaşinqtondan və Brüsseldən
bir addım ӧndə olduğu qənaətini yaradır. Həttə bir çox ekspertlər və siyasi
analitiklər artıq ABŞ və AB ӧlkərinin Vladimir Putinin qarşısını ala bilməyəcəkləri
haqda fikirlər də səsləndirirlər. Əslində, Rusiyanın Qərb üzərində qalib gələcəyini
düşünənləri anlamaq bir o qədər də çətin deyil. Çünki Rusiyanın real
addımlarının qarşısını almaq üçün Qərb “ümumi strateji konsepsiya” ortaya
qoymaq əvəzinə hələlik sadəcə quru bəyanatlarla kifayətlənir və bəzi təsirli
effektə malik olmayan siyasi sanksiyalar ortaya qoyur.
Eyni zamanda nəzərə almaq lazımdır ki, Kremlin hüdudsuz
ӧzbaşınalığına dünya birliyi heç bir vəchlə biganə qalmaq da istəmir. V.Putinin
məsuliyyətsiz hərəkətləri artıq dünyanı qorxuya salıb. Hətta rusiyalı rəsmilərin
və diplomatların gizlin danşıqlarından
da məlum olur ki, sӧzügedən ӧlkənin çox ciddi və təhlükəli işğal planı
mӧvcuddur.
Belə olduqda təbii
ki, keçmiş sovet ӧlkələrini, o cümlədən
Avropanı, dolayısı ilə bütün dünyanı
“rus xofu” bürüməlidir. Bu isə o
deməkdir ki, dünya birliyinin iki yolu qalır, ya əlini qolunu sallayıb Kremlin
boyunduruğuna keçmək, ya da birlik nümayiş etdirib Rusiyanın zoruna qarşı
çıxmaqdır.
Çox güman
ki, Qərb ikinci varianta gedəcək. Düzdür, firavanlıq içində yaşayan AB ӧlkələri Rusiya ilə qarşıdurmaya getməkdə
tərəddüd edir. Bunun da müxtəlif səbəbləri var. Burada həm dağıdıcı müharibə
qorxusu, həm də iqtisadi itkilər qorxusu var. Çünki, Rusiya AB üçün ciddi bazar
hesab olunur. ABŞ–ın isə AB–dən fərqli
olaraq Rusiyadan nə iqtisadi baxımdan asılılığı, nə də hərbi baxımdan çəkinəcək
yeri yoxdur.
Ona gӧrə də rəsmi Vaşinqton və Brüssel
konkret qərarlar qəbul etməklə NATO–nu dӧvriyyəyə soxmalıdırlar. Burada sӧhbət NATO üzvü olmayan Ukraynanın və
yaxud da digər bu kimi ӧlkələri
müdafiə etməklə alyansın nizamnaməsinin pozulmasından getmir, sӧhbət dünyanı bürümüş V.Putin təhlükəsinin
xilasından gedir. Ona gӧrə
də Qərb dərhal hərəkətə keçməlidir. Əks təqdirdə dünya Rus imperiyasının
hegemonluğuna “boyun “əyməli” olacaq.
Ümumiyyətlə,
hadisələrin davamına baxdıqda belə bir qənaətə gəlmək olur ki, Rusiya bu oyndan
məğlub çıxacaq. Çünki Vladimir Putinin saymazyana davranışlarına dünya birliyi
sona qədər səbr edə bilməyəcək. İkincisi, izoliyasiyaya məruz qalmış Rusiya
hazırkı durumda bütün dünya ilə təkbaşına mübarizə aparmaq iqtidarında deyil.
Kremlin bugünkü uğurları müvəqqəti xarakterlidir və bӧyük ehtimalla hadisələrin nӧvbəti mərhələsində Moskvanın nə qədər
dərin quyuya düşdüyü aydın olacaq.
Bӧyük ehtimalla Moskvanın, Donetsk,
Xarkov və Luqanska hərbi müdaxiləsindən sonra Qərb təxirəsalınmaz addımlar
atacaq. Gӧrünür, Qərb
dairələri Krımda keçirilən referendumda bitərəf qalmış dӧvlətləri, əsasən də Çini inandırmaq
istəyir ki, “Rus təhlükəsi” hər an sizin “qapınızı dӧyə bilər”. Ona gorə də bu təhlükəni ӧnləmək üçün birgə addım atmaq
lazımdır.
Elçin Abdullayev, Xeberle.com
P.S. Sadəcə Vladimir Putin əlində olan nüvə silahı ilə istəyir
ki, bütün dünyanı şantaj etməklə qarşısında baş əydirsin. Bu arada Rusiyanın məlum
davranışı təsdiq etdi ki, əgər dünya dӧvlətləri sülh və əmin-amanlıq istəyirsə,
hər bir ӧlkə nüvə silahına malik olmalıdır.
Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.