Nəhayət ki, Ukrayna xalqı ӧzünün istədiyi prezidenti seçdi. Gӧzlənildiyi kimi oliqarx Pyotr Poroşenko dӧvlətin ən ali kürsüsü sayılan prezidentlik postuna sahib oldu.  Onun birinci turda ali kürsüyə sahib olması sadə ukraynalılarla yanaşı, Qərbin, xüsusən də ABŞ-ın nə qədər sevincinə səbəb oldusa, bir o qədər də Rusiyanı məyus etməmiş deyil.

Çünki P.Poroşenkonun prezident olması ilk nӧvbədə vətəndaş müharibəsinə daxil olmuş bir ӧlkənin həm də Ali Baş komandanının seçilməsi deməkdir. Bu həm də o deməkdir ki, P.Poroşenko ilk nӧvbədə ӧlkədə sabitliyə, sülhə, əmin-amanlığa və qayda-qanuna nail olmaq üçün xalqdan mandat almış şəxs olaraq qətiyyətli addımlar atmaq imkanına malikdir.

Sӧzügedən konteksdən yanaşanda Ukraynanın yeni liderinin ilk atacağı addım rusmeyilli, separatçılara qarşı anti-terror əməliyatlarını gücləndirmək və onları tərkisilah etməkdən ibarət olmalıdır. Təbii olaraq bu məsələdə Qərbin bӧyük dəstəyini hiss edən P.Poroşenkonun verəcəyi qərarlar daha effektli ola bilər. Bu isə o deməkdir ki, Rusiyanın Ukraynada həyata keçirmək istədiyi planların pozulma ehtimalı artmış olacaq.

Qərbin adamı hesab olunan P.Poroşenko, anti-terror əməliyyatları ilə yanaşı, Avropa İttifaqı ilə azad ticarət zonası və assosiativ sazişin iqtisadi hissəsini imzalamaq istiqamətində sürətli və təxirəsalınmaz qərarlar qəbul edib AB-in bərabərhüquqlu üzvülüyünü təmin etməlidir. Eyni zamanda yeni seçilmiş ӧlkə başçısı kimi,  O, dağılmaqda olan mərkəzi hakimiyyətin mobilizə olunması üçün qərarlar qəbul etməlidir ki,  Ukraynanı düşdüyü bӧhran vəziyyətindən çıxara bilsin. Güman ki, yeni prezidentin ilk gӧrəcəyi işlər də məhz bu üç istiqamətdə olacaq.

Bu baxımdan Kremlin təşviş keçirməsi başa düşüləndir. Artıq rəsmi Moskva dərk etməyə başlayıb ki, həqiqətən də Krımın ilhaqı sadəcə müvəqqəti qələbə idi. Az qala bütün dünyaya “qəhrəman” obrazında təqdim edilən Vladimir Putinin ӧzü belə dərk etməyə başlayıb ki, Rusiya Krımı işğal etməklə, tarixi qonşusu olan Ukraynanı əbədi itirdi. Eyni zamanda demək olar ki,(bəzi ӧlkələri çıxmaq şərtilə)beynəlxalq birliyi ӧzünə qarşı çevirmiş oldu.

Gӧrünür son zamanlar Rusiyanın mӧvqeyindəki yumşalmalar da bu qəbilədəndir. Yəni, Ukrayna sərhəddinə cəmləşdirilmiş ordunun dislokasiya yerlərinə qaytarılması, qondarma Donetski və Luqanski respublikalarının rəsmi Moskva tərəfindən hələ də tanınmamsı, prezident  Putinin “Biz Ukraynaya gӧrə Qərblə münasibətləri korlamaq istəmirik” (Artıq korlanıb. Boyük ehtimalla düzəlməsi  mümkünsüzdür-E.A) deməsi və Ukraynanın yeni iqtidarı ilə münasibətlərin bərpası istiqamətində danşıqlar masasına oturmaq niyyətində olduqlarını dilə gətirməsi heç şübhəsiz ki, tətbiq edilən sanksiyaların təsiri və gələcəkdə Rusiyanı gӧzləyən daha ciddi fəlakətlərin qarşısını almağa hesablanıb.  

Gӧrünən mənzərə və şərait belə deməyə əsas verir ki, Qərb, Rusiyanın sonunu gətirməyincə bu yoldan dӧnənə oxşamır. Ukraynanın  yeni seçilmiş prezidentinin ilk gündən sensasion açıqlaması bu fikiri bir az da qətiləşdirir. Belə ki, O, məsləhətçilərindən birinin Gürcüstan vətəndaşı olacağına dair fikir bildirdi. Daha sonra isə “Maydan” hərakatının ilhamverici liderlərindən biri, Vitali Kliçkonun mətbuata açıqlamasında bu şəxsin Mixail Saakaşvili ola biləcəyini hətta, keçmiş Gürcüstan liderilə ilkin razılığın əldə olunmasına dair nəticənin olduğunu deməsi “xəmirin çox su aparacağına” şübhə yeri qoymur. 

Əgər, həqiqətən də  Ukrayna prezidentinin məsləhətçisi postuna Mixail Saakaşvili gətirilərsə (ki, bu idarəçilik təcürbəsi baxımından mümkün və real gӧrünü-E.A) məlum təyinat birmənalı olaraq V. Putinin yuxusunu qaçırmış olacaq. Hələ iki il ӧncə yazılarımın birində qeyd etmişdim ki, “M.Saakaşvili Gürcüstandan prezidentlik  məqamından getsədə, Putin sevinməsin, çünki,  Mişa əlini Vovanın yaxasından çəkənə oxşamır”. Maydan hərəkatında Gürcüstanın eks-prezidentinin qeyri-rəsmi fəallığı, P.Poroşenko və Kliçkonun dedikləri təyinat olacağı təqdirdə isə Saakaşvili, Putinə qarşı mübarizəsini rəsmi olaraq davam etdirəcək.  ӧzüdə düz Rusiyanın Qulağının dibində, ӧzüdə Ukrayna kimi bӧyük bir ӧlkədən.

Ümumiyyətlə, Qərbin idarəetmə qabiliyyəti yüksək olan Saakaşvili variantı, Ukraynada milli birliyin tez bir zamanda bərpası, ӧlkənin demokratikləşmə və iqtisadi dirçəlişə maksimum dərəcədə nail olunması, Rusiyanın isə çӧkdürülməsi istiqamətində  uğurlu kadrı hesab edilə bilər.  Saakaşvili variantı, həm də yuxarıda qeyd olunan addımları atmaq baxımından Poroşenko üçün də məqbul hesab olunur. 

Elçin Abdullayev