Ərəstun Oruclu: “Bu hadisələr olmasaydı, tam fərqli Azərbaycan görəcəkdik”
Sabah - 1993-cü il 4 iyun qiyamının ildönümüdür. 21 il əvvəl Gəncədə Azərbaycan ordusunun keçmiş korpus komandiri Surət Hüseynovun başçılıq etdiyi hərbi birləşmələrlə hökumət qüvvələri arasında silahlı toqquşma əslində Azərbaycanın taleyini dəyişən hadisə idi.
Azərbaycan Xalq Cəbhəsi hakimiyyətinə qarşı həyata keçirilən, Milli Qvardiyanın ondan artıq əsgərinin qətlə yetirilməsi və nəhayət, hakimiyyətin devrilməsi ilə nəticələnən hərbi qiyamla bağlı suallar illər keçsə də, bu gün də cavabını axtarır.
Siyasətçilər, cəbhə hökumətində təmsil olunanlar 4 iyun qiyamı barədə indiyə qədər müxtəlif yanaşmalar ortaya qoyublar, mülahizələr irəli sürüblər, obyektiv və subyektiv fikirlər səsləndiriblər. Ancaq o dövrün ən maraqlı hadisəsi qiyamın qarşısının alınması üçün cızılan planın son anda iflasa uğramasıdır.
Belə ki, iyunun 4-də milli təhlükəsizlik nazirinin birinci müavini olmuş Sülhəddin Əkbərin tabeliyində olan dəstə (MTN-in “spesnazı”) S.Hüseynovu qiyam başlamazdan əvvəl evinin önündə saxlayıb, sonra buraxması bütün planları alt-üst edib.
Belə ki, S.Əkbərin nəzarətindəki xüsusi təyinatlı dəstə S.Hüseynovu saxlasa da, bir qədər sonra azad edib. Ardınca Hüseynov 709 saylı hərbi hissəyə daxil olub, qiyama start verib. Və cəmi 4 saat sonra o, S.Əkbəri, baş prokuror İxtiyar Şirini və daxili işlər nazirinin müavini olmuş Qabil Məmmədovu girov götürüb.
Bu tarixlə bağlı lakonik şəkildə danışan S.Əkbərin sözlərinə görə, artıq nə lazımdırsa deyilib və əlavə danışmağa ehtiyac yoxdur. S.Əkbər deyir ki, hər il bu tarix yada salınır və geridə qalan dövr ərzində bütün suallara cavab verilir. Sabiq baş nazir Pənah Hüseyn də hesab edir ki, bütün məsələlərə aydınlıq gətirilib.
Siyasi şərhçi Ərəstun Oruclu deyir ki, 4 iyun qiyamı olmasaydı, bu gün fərqli Azərbaycan görə bilərdik. Onun sözlərinə görə, qiyam baş verməsəydi belə, o dövr hakimiyyətdə müəyyən dəyişikliklər olmalı idi: “Bu proses də gedirdi. Yüksək iqtisadi inkişaf gözlənilirdi. Çünki Elçibəy iqtidarı korrupsioner deyildi. Bu gün bitərəf sahibkarlar da etiraf edirlər ki, ilkin kapitalı həmin dövrdə qazana biliblər”.
Ə.Oruclunun fikrincə, 4 iyun qiyamı olmasaydı, Azərbaycan siyasətində kifayət qədər ciddi hadisələr olacaqdı: “Qarabağ problemi də bu vaxta qədər həll oluna bilərdi. Yəni 4 iyun qiyamı olmasaydı, tam fərqli bir Azərbaycan görəcəkdik”. (musavat.com)
Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.
