Son zamanlar Dağlıq Qarabağ (DQ) ətrafında sanki bir hərəkətlilik yaranmağa başlayıb. Doğrudur, real addımlar atılmasa da, etiraf edək ki, bu hərəkətlilik siyasi fəallıqda özünü göstərir. Xüsusən də, Türkiyənin DQ məsələsində mövqe nümayiş etdirməsi belə bir əsas yaradır ki, münaqişənin həll olunması üçün Ankara yeni oyunçu qismində çıxış edir. Digər yandan da, nəzərə almaq lazımdır ki, Türkiyə ilə Avropa Birliyi (AB) ölkələri və Amerika Birləşmiş Ştatları arasında ciddi fikir ayrılıqları da mövcuddur. Bəs görəsən, belə bir vəziyyətdə Ankaranın fəallığı destobilizasiya yaradacaq faktora çevirlməyəcək ki? Ümumiyyətlə, Ankaranı DQ münaqişəsinin həllində yeni oyunçu gözündə görmək nə dərəcədə doğru olar? Bu suallara aydınlıq gətirən millət vəkili, politoloq Elman Nəsirov bildirib ki, Türkiyə faktoru münaqişənin tənzimlənməsi ilə bağlı mühüm rol oynaya bilər:
" Əvvəlcə onu qeyd edim ki, bəli, Ermənistan - Azərbaycan arasındakı Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin tənzimlənməsi prosesində baş verən dinamizm, intensivlik diqqətdən yayınmır. Belə ki, noyabr ayının 13-də Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın , rusiyalı həmkarı Vladimir Putinlə apardığı danışıqlarda Ermənistan- Azəbaycan arasındakı Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin də müzakirə olunması haqqında artıq dəqiqləşdirilmiş fikirlər var. Türkiyə prezidenti, cənab R.T.Ərdoğan da bu haqda mövqe bildirib. Eyni zamanda Ermənistanın Xarici İşlər naziri Edvard Nalbandyanın Moskvada həmsədrlərlə görüşü də olub. Bundan başqa Azərbaycanın Xarici İşlər naziri, cənab Elmar Məmmədyarovun səfəri və ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədrlərlə görüşü, həmçinin Ermənistan prezidenti Serj Sarkisyanın Rusiyanın paytaxtına səfəri və bu səfər çərçivəsində münaqişəni tənzimləməklə bağlı müzakirələrin olunması haqda məlumatlar var. Bütün bunların hamısı bir daha göstərir ki, son günlər münaqişə və onun tənzimlənməsi ilə bağlı proseslərdə kəmiyyət dəyişikliyi diqqəti cəlb edir. Amma biz çox istərdik ki, bu, keyfiyyətə keçidlə yekunlaşsın. Xüsusilə də, bu kontekstdə Türkiyə və Rusiya prezidentlərinin apardığı danışıqlardan məlum oldu ki, 5 rayonun Azərbaycana qaytarılması ilə bağlı müəyyən razılaşmalar əldə edilsə də, Vladimir Putin DQ münaqişəsinin həllində ümidli deyil. Yəni, R.T.Ərdoğan ifadə edib ki, Rusiya prezidenti 5 rayonun qaytarılması ilə bağlı razılaşmanın olduğunu qeyd etsə də, onun icrası ilə bağlı məsələlərdə bir qədər inamsız davranış göstərir. Beləliklə, bu qənaətə gəlmək olar ki, Türkiyə faktoru münaqişənin tənzimlənməsi ilə bağlı mühüm rol oynaya bilər”.
Rusiya ilə Türkiyənin münasibətlərinin yaxınlaşması münaqişənin həlli ilə bağlı Azərbaycanın mövqelərini gücləndirə bilər:
"Türkiyənin bu prosesdə mövcudluğuna yeni bir məsələ kimi yanaşmaq düzgün deyil. Çünki 1992-ci ilin mart ayında yaradılmış ATƏT-in Minsk qrupunda 11 ölkə təmsil olunur və onlardan biri də məhz Türkiyədir. Azərbaycan vaxtilə Türkiyənin də həmsədr olması məsələsini gündəmə gətirmişdi, lakin Ermənistanın veto hüququndan istifadə etməsi ATƏT çərçivəsində belə bir razılaşmanın əldə olunmasına imkan vermədi. Bu nöqteyi nəzərdən Türkiyənin fəallığı anlaşılandır və xüsusilə də Rusiya ilə Türkiyə arasındakı münasibətlər nə qədər inkişaf edərsə,bu, münaqişənin həlli ilə bağlı Azərbaycanın mövqelərini gücləndirə bilər. Soçi danışıqlarının ardınca yenidən Türkiyə prezidenti ilə Rusiya prezidentinin yaxın zamanlarda, hətta mən deyərdim ki, yaxın günlərdə görüşünün keçiriləcəyi haqqında artıq məlumatlar yayılıb. Bütün bunlar onu göstərir ki, Türkiyə-Rusiya arasındakı münasibətlər bütün istiqamətlər üzrə bərpa edilməkdədir. Xüsusilə də təhlükəsizlik sahəsindəki münasibətlərin bərpa edilməsi haqqında məlumatları tərəflər təsdiqləyiblər. Təhlükəsizlik sferası münaqişə ilə bağlı məsələləri də özündə əks etdirə bilər. Baş verən son hadisələr bu gün Ermənistanda qorxu, vahimə ilə qarşılanmaqdadır. Rusiya prezidenti Türkiyə ilə bütün istiqamətlərdə, həmçinin təhlükəsizlik sahəsində əlaqələrin bərpa olunduğunu deməklə nəyi bildirmək istəməsi ilə bağlı suallar ətrafında Ermənistanda baş sındırır və bədbin proqnozlar verirlər”.
Elnarə Salamova
Xeberle.com
Siyasət bölməsi
Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.