Artıq 2013-cü ilin sona çatmasına sayılı saatlar qalıb. Maraqlıdır, görəsən, cari il hansı hadisələrlə yadda qaldı, fərq etməz, pozitiv, ya neqativ? Qısa da olsa, baş verən dəyişikliklərə, əsas olay və hadisələrə diqqət yetirək. Öncə qeyd edək ki, hadisələrin bolluğu daha çox ilin 3-cü və 4-cü rübünə təsadüf edib. Beləliklə, hadisələri tarixi ardıcıllıqla təqdim edirik:

·  Yəqin əksəriyyət mayın 3-də Prezident İlham Əliyevin Sumqayıta səfərini xatırlayır. Ümumiyyətlə qeyd edək ki, bu il prezident Sumqayıta 2 dəfə səfər etdi. Həmin vaxt ölkə başçısı şəhərdə bir neçə obyektin açılışını etdi. Səfər xüsusən Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Vətəndaşlara Xidmət və Sosial İnnovasiyalar üzrə Dövlət Agentliyinin Sumqayıtda “ASAN xidmət” mərkəzinin istifadəyə verilməsi ilə yadda qaldı. Amma açılış mayın 3-də olsa da, mərkəz yalnız mayın 15-dən fəaliyyətə başladı.

     Həmin vaxt Azərbaycan prezidenti Sumqayıtda Heydər Əliyev Mərkəzinin açılışında iştirak etdi. Ardınca Cümə Məscidində əsaslı təmirdən sonra yaradılmış şəraitlə tanış oldu.

·       Avqust ayında Sumqayıtın 2 rayona bölünməsi məsələsi gündəmə gəlsə də, bu istiqamətdə hələlik ciddi yeniliklər yoxdur. Bəzi mənbələrin sözlərinə inansaq, rayonlardan biri Tağıyev qəsəbəsindən Sumqayıtın 9-cu mikrorayonunadək olan ərazini əhatə edəcək – bu Sahil rayonu adlandırılacaq. Digər rayonun sərhədləri isə 9-cu mikrorayondan Abşeron rayonunun Saray qəsəbəsinədək nəzərdə tutulub – buna isə Corat adı veriləcək.

·        Sentyabr ayında sumqayıtlı, Sumqayıtda fəaliyyət göstərən jurnalistlər bir araya gələrək Sumqayıt Media Klubu adlı təşəbbüs qrupu təsis etdilər. Sumqayıt Media Klubu əsasən sumqayıtlı və Sumqayıtda yaşayan jurnalistlərin ünsiyyəti, həmrəyliyi, peşə çətinlikləri haqda müzakirələr, məsləhətləşmələr aparmaq, eyni zamanda Sumqayıt şəhərinin, onun sakinlərinin problemlərinin həllinə həmrəy şəkildə yardım etmək üçün yaradılan təşəbbüs qrupudur.

·        Sentyabrın 24-də tanınmış türk müğənnisi Rafet El Roman və onun azərbaycanlı duet ortağı Ezo Sumqayıtda “Şəhər Günü” münasibətilə konsert verdi.

·        Oktyabrın 3-də prezident İlham Əliyev və iqtisadi inkişaf naziri Şahin Mustafayevin də iştirakı ilə Sumqayıtdakı sənaye zonası ərazisində ümumi sahəsi 168 hektar olan Sumqayıt Kimya Sənaye Parkının təməlqoyma mərasimi oldu.

·        Cari ildə Sumqayıtda təmir işləri, xiyaban və küçələrdə yenidənqurma-bərpa işləri davam etdirildi. Bir neçə obyektin açılışı baş tutdu. Xüsusən oktyabrın 3-də 1 saylı xəstəxananın və Kimyaçılar sarayının yenidənqurmadan sonra açılışı diqqətçəkən oldu. Amma təəssüf ki, hazırda Kimyaçılar sarayı tam istifadəyə hazır deyil. Orada təmir işləri davam etdirilir.

·        Oktyabrın 19-da axşam saatlarında Sumqayıtın ən böyük ticarət mərkəzi, 3 mindən artıq sumqayıtlının çalışdığı, böyük paraların dövr etdiyi “Karvan” Ticarət Mərkəzi qeyri-adi şəkildə alovlanıb büsbütün yandı. Hələ də olaya dəqiq, konkret bir açıqlama gəlməyib. Nəticədə insanların 10 minlərlə, 100 minlərlə malı yandı, neçə insan iş yerini itirdi, mənəvi əzab, psixi sarsıntı keçirdi. Ən pisi isə bu idi ki, icarədarların heç birinin sığortası yox idi. Necə deyərlər, hamı “göydə qaldı”. Kompensasiya isə hələ də verilməyib.

·        Səhiyyə sistemində bir çox neqativ hallar baş verdi. Xüsusən oktyabrın 25-də Sumqayıtlı ananın doğuşdan sonra Bakıda Respublika Kliniki Xəstəxanasında dünyasını dəyişməsi geniş səs-küy yaratdı. Belə ki, bir həftə öncə Sumqayıtdakı 2 saylı Doğum evinin həkimi tərəfindən 26 yaşlı Pərvinə Hüseynovanın övladını dünyaya gətirməsi üçün üzərində qeysəriyyə əməliyyatı aparılmışdı. Lakin doğum evində onun halı pisləşdiyindən yaxınları P.Hüseynovanı təcili Bakıya - Respublika Kliniki Xəstəxanasına gətirmişdilər. Mərhumun yaxınlarının dediyinə görə buna səbəb qeysəriyyə zamanı əməliyyatı aparanların cifti içəridə unudub saxlamaları olmuşdu.

·        Noyabrın ortalarından başlayaraq 5-ci mikrorayonla 45-ci məhəllənin arasında yerləşən və mərkəzi bazar istiqamətində uzanan xiyabanda qanunsuz olaraq ağacların kəsilməsi, obyektlərin tikilməsi kimi olaylar bir-birini əvəzləməyə başladı. Hətta bir neçə sahibkar ağacların kəsilməsi ilə əlaqədar cərimələndi, lakin situasiya dəyişmədi. Hələ də həmin xiyabanda obyekt tikintiləri davam edir, müvafiq qurumlar isə buna göz yumur.

·        Təhsil sferasında kadr – rəhbər dəyişiklikləri baş verdi. Sumqayıtda bir neçə məktəbin direktoru dəyişdi. Xüsusən dekabrın 9-da SDU-nun rektoru Nadir Qəhrəmanovun işdən azad olunması böyük ajiotaj doğurdu.

·        Dekabrın 11-də Sumqayıtda 10-cu mikrorayonda "Soltan” kafesində vəhhabi təriqətindən sələfilər və xəvaricilər bölmələri arasında ciddi qarşıdurma yarandı, soyuq və odlu silahlardan istifadə edildi. Az sonra əraziyə çoxlu polis əməkdaşları cəlb olundu və atışmanı aparan şəxslər bunu polislərlə də davam etdirdi. Deyilənə görə, olaya səbəb Suriya müharibəsi oldu. Xəvaricilər sələfiləri Suriyada döyüşməməkdə, qorxaqlıqda ittiham edirmiş...

·        Sumqayıtda, Bakı Sumqayıt yolunda bir neçə dəfə dəhşətli yol qəzaları baş verdi. Misal olaraq, ilin sonuna yaxın, daha dəqiq dekabrın 24-də Bakı-Sumqayıt yolunda betonqarışdıran maşın "Nissan-Tiida" markalı minik avtomobili ilə toqquşdu, nəticədə 5 nəfər dünyasını dəyişdi. "Mersedes" markalı minik avtomobili qəza şəraiti yaradarkən betonqarışdıran maşın qəzadan yayınmaq istəyərkən yolun qarşı tərəfinə çıxdı - "Nissan-Tiida" ilə toqquşdu. Nəticədə betonqarışdıran maşın "Nissan-Tiida"nın üzərinə aşdı. Dünyasını dəyişənlərin əksəriyyəti sumqayıtlı gənclər idi.

     Haşiyə:  Novruz bayramında dünyanın ən böyük paxlavasının (həmçinin Yeni il qabağı ən böyük tortun – 52 metr) təqdimatı da geniş maraq kəsb etmişdi...

Beləliklə, ümumi şəkildə aşağıdakı hadisə və dəyişiklikləri Sumqayıtda 2013-cü ilin yaddaqalanları hesab etmək olar:

- ASAN xidmətin açılması
- Dəhşətli yol qəzaları; 5 gəncin faciəvi ölümü ilə sonuclanan qəza
- Bir sıra sənaye, kimya müəssisəsinin; Sumqayıt Kimya Sənaye Parkının  əsasının qoyulması
- Radikal dini qruplaşmalar arasında baş verən atışma
- Xiyabanda ağacların kəsilməsi, obyektlərin tikilməsi
- “Karvan” Ticarət Mərkəzinin yanması
- Cari təmir işləri, xiyaban və küçələrdə yenidənqurma-bərpa işləri
- 1 saylı xəstəxana və digər obyektlərin açılışı
- Kütləvi şəhər tədbirləri, Novruz bayramında dünyanın ən böyük paxlavasının və Yeni il qabağı ən böyük tortun təqdimatı
- Təhsil sahəsində rəhbər dəyişiklikləri, SDU-nun rektorunun dəyişməsi
- Səhiyyə sistemində problemlər, ana ölümü
- Sumqayıtlı jurnalistləri birləşdirən Sumqayıt Media Klubunun yaranması
- Sumqayıtın 2 rayona bölünməsi məsələsinin gündəmə gəlməsi
- Rafet el Roman və Ezonun konsert verməsi

Bəs sumqayıtlılar 2013-cü ildə daha çox hansı hadisəni xatırlayırlar? Nələr onların yaddaşında iz salıb Bunu nəzərə alaraq sumqayıtlılar arsında sorğu keçirdik. Respondentlərimizə aşağıdakı sualla müraciət etdik:

 - Sizcə, 2013-cü il Sumqayıtın tarixində daha çox hansı hadisələrlə yadda qaldı?

Cavabları sizə təqdim edirik:

Məlahət Əhməd, rejissor, 17-ci mkr. sakini
Məncə, ən yaddaqalan hadisə “Karvan”ın yanması oldu. Sonra 1 saylı Sumqayıt Şəhər Xəstəxanasının açlışı. Rafet el Roman və Ezonun da Sumqayıtda konsert verməsi yaddaqalan oldu, amma bu, o birilər qədər olmadı. Vəhhabilərin daxili münaqişəsi, 10-cu mkr.-da atışması isə ilin sonuna yaxın “partlayış” effekti verdi. Çünki bu, balaca hadisə deyildi, kriminalın aşırı həddi idi.

Vüsal Sarıyev, ticarətçi, 13-cü mkr. sakini
Səkilərin, bardürlərin yenilənməsi, şəhərin obyektlərinin eyni qaydada alkaponlaşdırılması və Sumqayıtın bəzi yerlərində ağacların məhvi bu ilin ən yaddaqalan olayları oldu.


Həcər Abbaslı, naşir, redaktor, 12-ci mkr. sakini
ASAN xidmətin açılışı, “Karvan”ın yanması, Sumqayıtda keçirilən kütləvi tədbirlər, xüsusən “Şəhər günü” daha çox yadımda qalıb.

Zaur Əhməd, jurnalist, 17-ci mkr. sakini“Karvan”ın yanması, sumqayıtlı jurnalistləri birləşdirən Sumqayıt Media Klubunun təsis olunması, radikal dini qruplaşmalar arasında baş verən atışma, məncə, ilin əsas hadisələri oldu Sumqayıtda.

Orduxan Hüseynquliyev, tələbə, İnşaatçılar yaşayış massivi sakini
Bir sıra sənaye, kimya müəssisəsinin, Sumqayıt Kimya Sənaye Parkının əsasının qoyulması, “Sumqayıt” futbol klubunun Topaz Liqasında qalmasını deyə bilərəm.

Lalə Əliyeva, TV işçisi, Sarı qaya yaşayış massivi sakini
Məncə, ən əsası “Karvan”ın yanması oldu. Qalan da ki, Sumqayıtda keçirilən bayramlardır, şənilklərdir, yəqin ki, çox yaddaqalanlar.

Azad Əzizov, fotoqraf, Corat qəsəbəsi sakini
“Karvan”, “Karvan”, yenə də “Karvan”!

Rüstəm Əliyev, radio aparıcısı, 13-cü mkr. sakini
Məncə, elə ciddi bir hadisə olmayıb.

Rəşad Mehdiyev, jurnalist, PR menecer
Düşünürəm ki, Sumqayıt Kimya Sənaye Parkının təməlinin qoyulması. Bir də bu günlərdə 5 nəfərin ölümü ilə nəticələnən Bakı Sumqayıt yolundakı ağır avtoqəza. O heç yadımdan çıxmaz mənim.

Hüseyn İbadlı, jurnalist, 36-cı məhəllə sakini
Məncə, “Karvan” TM-in yanması ən vacib hadisə oldu. Bir də Sumqayıt Media Klubunun yaradılması da çox gərəkli bir məsələ idi.

Ruslan Zeynalov, TV redaktor, 11-ci mkr. sakini
“Karvan”ın yanmasını deyə bilərəm yalnız.

Emil Maqalov, sosial işçi, 17-ci mkr. sakini
Sumqayıtda yeni müəssisələrin təməlinin qoyulması və açılışı, ölkədə olduğu kimi, Sumqayıtda da müxalifətin iç üzünün açılması, həmçinin Yeni il qabağı müəllim və həkimlərə maaşlarının qalxacağını söz verib, tərsinə, benzinin qaldırılması.

Abuzər Cəfərov, tərcüməçi, 10-cu mkr. sakini
Ağlıma elə bir şey gəlmir, amma bir onu bilirəm ki, Bakı Sumqayıt yolunun tıxacı daha da artır və orada qəzaların sayı həddən artıq çoxalır.


Sübhan Arifoğlu, jurnalist, 6-cı mkr. sakini
“Karvan”ın yanması daha çox yadda qalıb.

Təranə Şükürlü, dilçi alim
Sumqayıt Dövlət Universitetinin rektoru dəyişdi, bu, daha çox xatirimdə qaldı…

İsmayıl Kərimov, pedaqoq, QHT yetkilisi
Yaddaqalan olaylardan biri “Karvan” Ticarət Mərkəzinin yanmasıdır, bir də SDU-nun rektorunun dəyişdirilməsi.

Gülgəz Məmmədova, pedaqoq, 1-ci mkr. sakini
Sumqayıtın abadlaşması daha çox gözümə görünür.

Abbas Orucəliyev, İT mütəxəssis, 11-ci mkr. sakini
2 xoş məqam yadımda qalıb, biri neqativ - “Karvan” yandı, digəri pozitiv – ata oldum.

Cəfər Kərimov, təqaüdçü, 3-cü məhəllə sakini
Şəhərimiz günü gündən abadlaşır, hətta bu yaxınlarda “Nəsimi” adına dənizkənarı parka sincabların buraxılması da qeyri-adi hadisə oldu. İndi o sincablar parka gələnləri, orada istirahət edənləri böyük ölçüdə maraqlandırır.

Elnur Ağayev, Xeberle.com