Bir zamanlar hər insanın üzündə fərqlilik, harizma, şarm, xarakter, hətta həyat təcrübəsinin izləri olurdu. Küçədən keçən birinə baxanda onun hansı bölgədən, hansı mühitdən gəldiyini, hətta peşəsini belə təxmin etmək olardı. Bu gün isə vəziyyət fərqlidir. İstər qadınlar, istər kişilər – hamı sanki eyni qəlibdən çıxmış kimi görünür.
Gözəllik standartlarının diktəsi
Əvvəllər gözəllik nisbi anlayış idi. Birinə görə "gözəl” olan, digəri üçün "adi” sayılardı. İndi isə sosial şəbəkələrin filtrləri, influenserlərin üz cizgiləri, "ideal burun”, "ideal dodaq”, "ideal saqqal” anlayışları yaranıb.
Tik-tok və ya İnstagramda bəyənilən bir üz forması, bir anda minlərlə insanın "arzusu”na çevrilir. Estetik cərrahlar da bu arzunu eyni şablonda həyata keçirərək yaxşı qazanırlar. Nəticədə ortaya çıxır: "copy-paste” gözəllər ordusu...
Qadınların çoxu eyni dodaq formasını, eyni qalın qaşı, eyni qaldırılmış yanaqları seçir. Kişilər isə eyni uzunluqda saqqal, eyni forma saç kəsimi və eyni "süni kobudluq” effekti ilə bir-birinə oxşayır.
Sosial medianın görünməz təzyiqi
Heç kim açıq etiraf etmir, amma sosial medianın "bəyənmə mədəniyyəti" hamıya təsir edir. "Filan məşhur belə edib, mən də etsəm, bəlkə daha cəlbedici olaram?” düşüncəsi insanların fərdiliyini tədricən silməkdədir.
Bir zamanlar fərqlilik cəsarət sayılırdı, indi isə risk. Çünki fərqli görünən, "trendlərə uyğun deyil” damğası ilə qarşılaşmaqdadır.
Kişilər də "filtr” dövrünə daxil oldu...
Bir vaxtlar xarici görünüşünə bu qədər diqqət yetirən əsasən qadınlar idi. İndi isə kişilər də öz "filtr dövrü”nə qədəm qoyub. Saqqalın bucağı, qaşın forması, hətta burun konturu belə düşünülür. Sosial mediada "model saqqal” trendi kişiləri də bir cərgəyə düzüb: bir-birinə bənzəyən baxışlar, pozalar, tərzlər...
Niyə bu qədər "eyniləşdik"?
Sosioloqlar bu fenomeni "kütləvi kimliksizlik” adlandırırlar. İnsan fərqli olmaqdan qorxur, qəbul edilməməkdən çəkinir. Beləcə, "öz olmağı” deyil, "digəri kimi olmağı” seçir.
Kosmetologiya, estetika, moda — bunların hamısı bədəndən çox düşüncələrimizi formalaşdırmağa başlayıb. Güzgüdə gördüyümüz insan artıq biz deyil, trendin diktə etdiyi obrazdır, təəssüf ki.
Gələcəyin insanı kimdir?
Bu gedişlə gələcəkdə fərqli üzlər, fərqli xarakterlər tapmaq çətinləşəcək. Sosial mediada, küçədə, filmdə eyni simalar görünəcək.
Gələcək nəsil bizi izləyəcək, amma kim olduğumuzu, həqiqətən necə göründüyümüzü anlaya bilməyəcək. Çünki hamımız bir-birimizə bənzəyirik.
Amma bəlkə də bir gün insanlar yenidən fərqli olmağın dəyərini xatırlayacaq. Bəlkə də tezliklə elə bir dövrə qədəm qoyacağıq ki, özəllik "nadir xəzinə” kimi qiymətli olacaq. Çünki ən gözəl üz — öz üzün, ən cazibədar tərz isə sənin fərqli olma cəsarətindir.
Əgər istəyiriksə, övladlarımız bu şablonlar dünyasında itib-batmasin, onlara unikal, özü, "öz olmağın” dəyərini öyrətməliyik. Özünü sevməyi, fərqli düşünməyi, başqasına bənzəməməyin cəsarət olduğunu göstərməliyik.
Çünki gözəllik nə burunun formasında, nə də saqqalın bucağındadır — gözəllik insanın üzündəki konturlarda, hətta çapıq və qırışlarda, baxışındakı dürüstlükdə, gülüşündəki təbiilikdə - hər insanın "yaşam hekayəsindədir".
Gələcək hara gedir — bunu texnologiya deyil, bizim uşaqlarımıza ötürdüyümüz dəyərlər müəyyən edəcək.
Elnur Ağayev
Xeberle.com
Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.
