Son vaxtlar baş verən
hadisələr NATO ilə Türkiyə arasında fikir ayrılıqlarının meydana gəldiyini göstərir.
Artıq demək olar ki, bu müttəfiqlikdə soyuqluq hiss olunur. Hətta yaxın günlərdə
Rəcəb Tayyib Ərdoğan Mustafa Kamal Atatürklə öz adının düşmən tablosunda
verildiyi üçün 40 hərbçisini NATO-nun hərbi təlimindən geri çağırdı.
Bəs
Türkiyə ilə NATO arasında baş verən bu anlaşılmazlıqların səbəbi nədir ?
Ümumiyyətlə bu hadisələrin sonu necə olacaq?
R.T.Ərdoğan Qərblə
münasibətləri pozmaqla Türkiyənin sonunu hara aparır?
Politoloq Fərhad
Mehdiyev Xeberle.com-a açıqlamasında bu
hadisənin göründüyü kimi olmadığını bildirib:
"Ən birinci
araşdırmaq aparmaq lazımdır ki, M.K. Atatürklə R.T.Ərdoğanın adını düşmən
tablosunda verən insan nəyə əsasən belə edib. Ümumiyyətlə bu, anormal bir hadisədir
və mən hesab edirəm ki, bu hadisə qəti şəkildə göründüyü kimi deyil. Yəni
burada məqsədli bir təxribat var və araşdırılmalıdır ki, bu, əsasən kimin işinə
yarayır. Bu hadisə Qərbin dəst-xətti deyil. NATO zabiti heç vaxt belə bir hərəkətə
yol verməz, bu ağılasığmazdır. Diqqət etsəniz həmin adamı dərhal işdən də
çıxarıblar. Amma mənim fikrimcə tədqiqat başladılmalı və həmin insanın əlaqələri
araşdırılmalıydı ki, bu adam hadisəni kimin sifarişi ilə həyat keçirib. Çünki M.K.Atatürklə
R.T.Ərdoğan çox fərqli siyasi
fiqurlardır və məsələ budur ki, M.K.Atatürk daim Türkiyəni Qərbə götürən bir
insan olub. Onların hər ikisini
ayrı-ayrılıqda sevməyənlər var. Amma ikisini bir yerdə sevməyən insan yoxdur. Əgər
bu hadisəni edən erməni olsaydı, düşünərdik ki, onların heç birini sevmir. Lakin
bu şəxs türk əsilli Norveç vətəndaşı olub. Yəni sözügedən insan əcnəbi deyildi,
türk idi. Türkiyənin NATO-dan uzaqlaşması məsələsinə gəldikdə isə, görünən
budur ki, Türkiyə NATO blokunda olduğu müddətdə eyni zamando onu SSRİ-nin ekspansiyasına
qarşı qoruyurdu. Düzdür, Qərb dünyası Türkiyəyə o qədər də etibar etməyib, çünki
Türkiyəni heç vaxt güclü silahlandırmayıb. Türkiyənin Osmanlı dövləti kimi
böyük bir keçmişi olduğuna görə, onlar da
Türkiyəni lider dövlət kimi görmək istəməyiblər. Amma bunu da yaddan
çıxarmaq lazım deyil ki, Türkiyənin Rusiya ilə olan müharibələrində İngiltərənin
özü belə sözügedən dövlətə tərəf çıxaraq onu qoruyub. Ümumiyyətlə Qərb dövlətləri
ilə Türkiyənin müharibə aparacağını düşünmək yalnış fikirdir. Keçmiş Osmanlı
imperiyasının ən çox müharibə apardığı dövlətlər arasında elə Rusiyanı görmək mümkündür.
F. Mehdiyev
açıqlamasında Ərdoğanın apardığı xarici siyasətə də toxunub. Politoloq deyib ki, bu münasibətlər yenidən bərpa oluna da bilər:
"Məsələn,
Rusiyanın təyyarəsi vurulanda Türkiyə-Rusiya arasında münasibətlər olduqca pis
idi. Lakin qısa bir müddət ərzində münasibətlər yenidən bərpa olundu. Amma
bunun təsiri nədə ola bilər?! Bu təsir
özünü inkişafdan geri qalmaqla göstərə bilər. Çünki ölkədə vəziyyət
pisləşəndə xarici investisiya həmin ölkədən geri çəkilir və onun ölkəyə qayıtması
siyasi münasibətlərin yaxşılaşdırılması qədər sürətli olmur, daha çox vaxt
alır. Yəni xarici siyasətdə siyasi dalğalanmaları nisbətən tez bərpa etmək
olar. Məsələn, NATO ilə münasibətləri yenidən çox rahat şəkildə bərpa etmək
mümkündür. Amma iqtisadi sahədəki dalğalanmalar nisbətən pis təsir göstərir. Məlumdur
ki, hazırda Türkiyənin xarici borcu 380 milyard dollara çatıb. Bu kifayət qədər
ciddi bir borcdur və iqtisadiyyatın pisləşdiyini göstərir. Çalışmaq lazımdır
ki, xarici siyasətdə dalğalanmalar olmasın. Çünki bu krizislər olanda ölkəyə
investorlar gəlmir, banklar ölkədən geri çəkilir, ölkənin nüfuzu aşağı düşür. R.T.Ərdoğanın
əsas taktikası ondan ibarətdir ki, o, həmişə əhalidən səs toplaya bilmək üçün
aqressiv çalarlardan istifadə edir. O çıxışlarında mütləq kimisə sərt şəkildə tənqid, ittiham edir. Əslində bu,
siyasi taktikadır. Çünki hər hansı bir siyasətçi bu kimi ağır şəkildə
danışdıqda xalqı öz ətrafına toplaya bilir. Amma bunun da yuxarıda saydıqlarım
kimi mənfi təsirləri də ola bilir".
Elnarə Salamova
Xeberle.com
Siyasət bölməsi
Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.