Hər cür əcayib reklamlar
görmüşdük, acı təəssüflər ki, beləsini də görmək qismət oldu. Düzü, reklam
savadsızlığı, naşılığı ilə bağlı əlimdə xeyli "material” olsa da, bu barədə
ayrıca bir yazı hazırlamağa vaxt tapa bilmirəm. Ancaq bugünlərdə 5N-li
avtobusda gedərkən onun şüşəsinə yapışdırılmış bu reklam məni lap hövsələdən
çıxartdı. Axı, belə də savadsız yazılmış, xidmət personalını təhqir edən reklam
olarmı: "YASƏMƏN restoranı. Yeni
təmirdən çıxmış yeni personalı ilə yolunuzu gözləyirik. 300-350 AZN”?
Bu nə deməkdir? İnanmaq olmur
ki, belə bir qüsurlu, təhqiramiz bir mətni azərbaycanlı yazıb. Necə yəni - "Yeni təmirdən çıxmış yeni personalı
ilə...” Məgər personalı da təmir
eləyərlər? Personal attestasiyadan keçə bilər, sağlamlığı yoxlana bilər və s.
Ancaq "personalın təmiri” -? Reklamı hazırlayanlar bununla nə demək istəyib?
Ola bilməz ki, restoran rəhbərliyi öz personalına hörmətsizlik ifadə edən belə
bir reklama razılıq vermiş olsun. Bəlkə bu, həmin restorana, onun rəhbərliyinə
qarşı kiminsə qərəzi, antireklamdır? Hər halda ayıbdır, utandırıcı bir şeydir.
Hər dəfə bu cür primitiv,
savadsız şəkildə yazılmış reklamları gördükdə yenə də çoxdankı fikrimə
qayıdıram ki, şəhərdə reklamların tərtibatına, onların mətnlərinin düzgün
yazılışına nəzarət edən kimsə, nəsə olmalıdır. Yoxsa belə biabırçı reklamlarla
hələ çox rastlaşmalı olacağıq.
Yeri gəlmişkən, daha bir
məqama diqqət yetirmək istəyirəm. Guya Azərbaycan manatını ifadə edən bu "AZN” əlavəsi
axı, nə vaxtacan davam edəcək? Axı,
milli valyutamız benzin növü (uzaq-uzaq!) deyildir ki, onu AZN-lə işarə edirik?
Molla Nəsrəddinin sözü olmasın, bilənlər bilir, bilməyənlər də bilsin ki, AZN
ilk dəfə olaraq "Elçibəy manatı”ndan
indiki manata keçid dövründə işlənilməyə başlanmışdı. Bu manatı o biri manatdan
fərqləndirmək üçün. Axı, qardaş, 20 il ötüb o vaxtdan. O biri manatın artıq
tamamilə unudulduğu, o vaxt dünyaya gəlmiş nəslin artıq 19-20 yaşı olduğu, "o
biri” manatı heç görmədikləri bir zamanda yenə də bu fərqləndirici AZN-ə
ehtiyac varmı? "Manat” (qısaca - "man.”)
yazılması kifayət deyilmi? Bəlkə də,
Orta Asiya respublikalarında olarkən,
onların nümayəndələri ilə maliyyə söhbətləri apararkən (onlarda da "manat”
işlənir", "tengi” də var) AZN sözünü işlətmək olar, ancaq fikrimcə Azərbaycanda
buna daha heç bir lüzum yoxdur. Sadəcə - 100 man., 500 man. və s. yazılması
kifayətdir.
Rəhman ORXAN
Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.