Azərbaycan Respublikasının Təhsil naziri Mikayıl Cabbarov ötən gün, 12 illik təhsilə keçidlə bağlı jurnalistlərə açıqlama verib.
O bildirib ki, 12 illik təhsil sisteminə keçidə mexaniki keçid kimi baxmaq və bu cür təqdim etmək kifayət qədər sadələşdirilmiş bir yanaşma olardı: "Məhz bu keçiddən gözlədiyimiz nəticələrə nail olmaq məqsədilə hazırda Təhsil Nazirliyi tərəfindən hazırlıq işi, ekspertlərlə məsləhətləşmə, digər dövlətlərin bu sahədə uğurlu və uğursuz təcrübələri öyrənilir".
Bəs 12 ilik təhsil bizə nə vəd edir?
Mövzu ilə bağlı, Təhsil Problemləri İnstitutunun Beynəlxalq Əməkdaşlıq və İnformasiya şöbəsinin müdiri Almaz Həsrət açıqlama verib.
O bildirib ki, Azərbaycanda təhsilin inkişafı üzrə dövlət strategiyasının həyata keçirilməsi ilə bağlı bütün təhsil sahəsində fəaliyyət planı artıq reallaşıb.
"12 illik təhsilə keçidlə bağlı hazırlanmış plan dövlət başcısı tərəfindən təsdiqlənmiş bir sənəddir.
Təbii ki, hər bir yenilik müəyyən anlaşılmazlıqların yaranmasına səbəb olur. Bu da ondan irəli gəlir ki, öncə cəmiyyət məlumatsız olur. Amma nəzərə almaq lazımdır ki, bu plan, yüksək qurum tərəfindən reallaşdırılır. Əgər hər hansı bir addım atılırsa, nəzərə almaq lazımdır ki, bu addım öncə dünyanın inkişaf etmiş ölkələrində aparılmış hər hansı bir hadisələrin, toplanıb, yığılıb, süzgəcdən keçirilmiş məlumatların əsasında hazırlanır. 12 illik təhsil sisteminə keçidlə bağlı da müəyyən fikirlər ortaya çıxmamışdan öncə, dünyanın inkişaf etmiş ölkələrindən alınan məlumatlar təhlil edilib. Bu məlumatlar Azərbaycan Respublikasının Təhsil Problemləri İnstitutunda məzmun şəklində reallaşdırılıb. Təhsil Problemləri İnstitutu artıq bir aydan çoxdur ki, bu fəaliyyət planının reallaşdırılması prosesində çalışır. 12 ilik təhsilə keçidlə əlaqədar inistitutun nəzdində olan bütün şöbələrdə beynəlxalq təcrübə öyrənilir. Öyrəniləndən sonra, bu məlumatlar təhlil edilir".
12 illik təhsil nə deməkdir?
"Bu sistemdə fənlər daxilində müəyyən dəyişikliklər edilməsi də gözlənilir. Nədir bu dəyişikliklər? Ənənəvi təhsildə hər bir fənnin keçirilməsinə xüsusi diqqət ayrılırdısa, indi hər bir fənnin içərisinə yeni bir fənn də artırılır. Şagird hər fənni mənimsəyərkən onun həyati bacarıqlarına da malik olmalıdır. Yəni onu həyatda tətbiq etməyi də bilməlidir. Ona görə də həyati bacarıqlar ayrıca bir fənn kimi yox (buna həyat bilgisi də deyə bilərik), hər bir fənnin özünə məxasus uyğunluğu, yəni uyğun olan mövzularına görə birləşəcəklər. Məsələn, fizika, biologiya tədris olunacaq həyati bacarıqla birgə. Bundan başqa, yeni texnologiyalarla işlədiyimiz üçün, hər bir fənn müəllimi informasiya kommunikasiya texnologiyalarından öz fənnində istifadə etməklə, fənlərə informatika dərsi də əlavə olunur. Bu o demək deyil ki, informatika fənni yoxdur, ya bağlanacaq. Əksinə, informatika artıq digər fənlərə də inteqra olunur. Bu metokompetent fənn hesab olunur”. Repetitor hazırlıqlarına son qoyulacaq "Digər xarici ölkələrin təcrübəsinə əsaslanaraq, 12 illik təhsilin baza sistemi belə hesablanır: ibtidai, orta və tam orta təhsil. 10-cu sinifə qədər, ibtidai təhsildə, şagirdlərin qavrayacağı tərzdə olan bilik o məzmunu öz yaş səviyyəsinə uyğun olaraq qəbul edir. Yuxarı siniflərə qalxdıqca, həmin yaş səviyyəsinə uyğun olaraq, fənlərin tədrisi zamanı öyrəniləcək məzmun mənimsənilir və onların praktikada tətbiqi reallaşır. Bəs, 10 illik təhsildə əlavə olunan 2 il nədir? Əlavə olaraq artıq 2 il, ali məktəb səviyyəsində hazırlaşarkən şagirdlərimiz, 12 il təhsil alaraq bu təhsil müddətində repetitorlara ehtiyac qalmayacaq. Yəni artıq şagirdlərin əlavə olaraq məzmunu öyrənməsinə və ya təkrarlamasına ehtiyac qalmayacaq. 12 illik təhsil kifayət edəcək ki, bizim şagirdlərimiz orta məktəbin fənlərini tam mənimsəmiş olsunlar. Önəmli olan nəzəri biliyi üstün olması yox, orta məktəbi bitirən şagirdlərimizin şəxsiyyət kimi formalaşmaları və əldə etdikləri biliyi tətbiq etməyi bacarmalarıdır. Məhz bunların hamısına biz, 12 illik təhsildə nail ola bilərik. Bilik-təcrübə, bilik-həyati bacarıq, həyatda onu tətbiq etmə: biz bu nəticələri 12 illik təhsildən gözləyirik”.
Bəs müəllimlər yeni sistemə hazırdırlarmı?
Bəs müəllimlər yeni sistemə hazırdırlarmı?
"Bu sistemə keçidlə bağlı həmişəki kimi ARTPİ-də uyğun məzmuna dair kurslar təşkil olunur. Bu kurslarda iştirak edənlər məzmunu daha yaxşı anlamağa çalışmaq istəyənlər olacaq, çünki elə müəllim var ki, onlar artıq özləri fərdi olaraq bütün yenilikləri öyrənib, mənimsəyirlər, həmişə belə olub, yüksək yaradıcılıq və bacarığı ilə seçilən müəllimlər hər yeniliyi tez götürür, tez qavrayırlar. Ancaq müəllimlərin hamısı yeniliyi qəbul edənlərlə eyni olmadığından əlavə kurslardan keçmələrinə ehtiyac var. Bu işi də gərək yalnız ARTPİ-nin xətti ilə möhkəmlətsinlər, çünki məzmundan kənarda qalanların təşkil etdiyi kurslara qatıldıqca, çox zaman vahid proqramı mənimsəyə bilmədiklərindən yenə də anlaşılmaz hallara yol verilir. Gərək tam olaraq kurslar təhsilin əsas məzmununun hazırlandığı məkan- ARTPİ tərəfindən keçirilsin, bu eyni istiqamətli və eyni məzmunun qavranmasına köməklik göstərəcək”. Qeyd edək ki, Təhsil narizi Mikayıl Cabbarov "Bu prosesə o zaman başlanılacaq ki, seçdiyimiz yolun düzgün və aparıcı beynəlxalq təcrübəyə əsaslandığına tam əmin olaq. Təbii olaraq belə bir proses və keçid həm təhsil sisteminin fəaliyyət formasının və formatının dəyişdirilməsinə, həm də dövlət və cəmiyyət tərəfindən lazım olan resursların cəlb edilməsi ilə müşahidə olunmasına gətirib çıxaracaq".-deyə mətbuat orqanlarına bildirib. (atv.az)
Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.
