Tələbə Qəbulu üzrə Dövlət Komissiyasının buraxılış imtahanları ilə bağlı açıqladığı statistika sözün əsl mənasında sensasiya sayıla bilər. 
Məsələn Azərbaycan bölməsində buraxılış imtahanında iştirak edən 9-cu sinif şagirdlərinin 55.85%-i ana dili fənni üzrə, 57.98%-i riyaziyyat fənni üzrə "2” və "3”, tələbə adını qazanmaq istəyən 11-ci sinif şagirdlərinin 45.67%-i ana dili fənni üzrə, 35.39%-i riyaziyyat fənni üzrə "2” və "3” qiyməti alıblar. 
Rəqəmlərdən göründüyü kimi, buraxılış imtahanı verən məzunlar arasında kafi qiymət alanlanların sayında kəskin artım müşahidə olunur.
Təhsil üzrə ekspert Nadir İsrafilov bu mövzu ilə bağlı AzVision.az-a müsahibəsində bir sıra ciddi məqamlara toxunub. 
-Artıq, buraxılış imtahanlarının nəticələri bəllidir. Nəticələrdən də göründüyü kimi şagirdlərin böyük əksəriyyəti riyaziyyat və Ana dilindən kafi qiyməti alıblar. Şagirdlərin bu qədər aşağı nəticə göstərməsi nədən irəli gəlir?
- TQDK-nın açıqladığı faktlar danılmazdır. Bu isə təhsilin keyfiyyətinin aşağı düşməsindən irəli gəlir. Göründüyü kimi məktəblərdə savadsızlıq azalmaq əvəzinə, artır. 
-Səbəb nədir?
- Dünya təcrübəsində ayrı-ayrı təhsil modelləri var. Fransa, İsveç və ABŞ-ın özünün təhsil modeli var. Hər bir ölkə bir modeldən istifadə edir. Əlcəzair, Mərakeş fransız modelindən yararlanır. 1999-cu ildə Dövlət Komissiyası tərəfindən islahat proqramı qəbul olunub. Həmin proqramda birmənalı şəkildə yazılmışdı ki, təhsil sahəsində qazanılmış potensialı saxlamaq və inkişaf etdirmək yolu ilə təhsilin forması və məzmununu dəyişmək lazımdır. Amma biz nəinki 70 ildə toplanmış potensialı inkişaf etdirdik, heç saxlamadıq, vurub dağıtdıq. 
Keçmiş nazir Misir Mərdanovun dövründə nazirliyin bir qrup əməkdaşı Braziliyaya, bir qrupu İsveçrəyə, bir qrupu Fransaya getdi. Orada nə gördülər, nə eşitdilər başladılar bizim təhsil sisteminə tətbiq etməyə. Beləcə, olan sistemi dağıtdıq və "həftəbecər” bir sistem alındı. Hələ ki, biz Qərb təhsilinə kifayət qədər inteqrasiya etməmişik. 
- Sizcə, təhsilin oturuşmasına nə mane olur?
-Elə bir il, ay, həftə olmur ki, Təhsil Nazirliyi və ya Tələbə Qəbulu üzrə Dövlət Komissiyası qaydalarda, məktəb imtahanında , bütün sistemdə dəyişiklik etməsin. Hamısı təhsilə öz təsirini göstərir. 
Məsələn, təhsil yeni- yeni dirçələ bilərdi, o zaman başladıq kurikulumları tətbiq etməyə. Təsəvvür edin ki, kurikulum elə bir sistemdir ki, burada təhsil, proqram, tədris planları dəyişir. Hələ elə müəllimlər var ki, onlar kurikulum nədir onu başa düşmürlər. Bir qrup dərs vəsaitləri tender yolu ilə, bir qrupu köhnə qaydada nəşr olunur. 
Şagirdlərin imtahanlarda aşağı nəticə göstərməsi bu ilin, ötən ilin nəticəsi deyil. Proses ən azı 10 ildir ki, gedir. 
- Çıxış yolunu nədə görürsünüz?
- Bunlar çıxış yolunu qaydaları dəyişməkdə görürlər. Orta məktəbləri kurikuluma, ali məktəbləri Baloniya sisteminə keçiriblər. 
Baloniya sistemi nədir? Avropada vahid orta təhsil məkanı yaratmaq. Biz Azərbaycanda hələ ki, vahid orta təhsil məkanı yarada bilməmişik. Hər bir universitet bir sistem tətbiq edir. Neçə illərdir deyilir ki, təhsil krediti haqqında qanun qəbul olunsun. İldən- ilə bu qanunu Milli Məclisdən atırlar. 
- Savadsızlığın artmasında günahkar kimlərdir? Müəllimlər, yoxsa...
-Təbii ki, günahın yarısı da müəllimlərdədir. Sovet dönəmində Azərbaycanda müəllim təhsili verən 3 ali məktəb və Sabir adına texnikum var idi. İndi 70 ali və orta ixtisas təhsili müəssisəsinin 30-u müəllim "istehsal” edir. Özəl universitetlərin təhsil verdiyi müəllimlər o qədər də savadlı olmur. Təbii ki, sonradan da bu "savad” özünü praktikada göstərir. Hər il 30 məktəb müəllim yetişdirir. Amma hər il də 3000-3500 vakant müəllim yeri ayrılır. 
- Sizcə, keyfiyyətsiz təhsil verən özəl ali məktəblər bağlanmalıdırmı?
- Hər il TQDK plan yerini dolduqmaq üçün keçid balını aşağı salmaq məcburiyyətində qalır. Halbuki, keçid balını yüksək etməklə həqiqi savadlıların ali məktəbə qəbul olmasını təmin etmək olar. Yəni belə bir disbalans yaranıb. Ya plan yerlərini nəzərə almalıyıq, ya da keçid balını artırmaqla savadlıların ali məktəbə daxil olmağını təmin etməliyik. 
Yəni, plan yerləri nəzərə alınmamalıdır və həmin ali məktəblər bağlanmalıdır. Bir sözlə, hər ikisini birlikdə aparmaq mümkün deyil. Bizdə məktəb mühiti deyilən anlayış dağıdılıb. İndi müxtəlif kurslar yaranıb. Bütün şagirdlər həmin kurslara üz tutur. 
Belə çıxır ki, 3-4 ilə kursların sayı ümumtəhsil məktəblərindən çox olacaq. Müəllimlərin də hamısı "repititorluq” la məşğuldur. Bildiyini də məktəbdə öyrətmir ki, şağirglər əlavə kursa gəlsinlər. Buna görə də məktəb mühiti yoxdur. Müəllim də, şagird də məktəbdən ayrılıb. Odur ki, ilk növbədə müəllimləri məktəbə qaytarmaq lazımdır. Əks halda bir neçə ilə savadsız nəslin yetişməsinin qarşısını ala bilməyəcəyik.   (azvision.az)