Hesablama Palatasının apardığı yoxlamaların yoxlama aparılan subyektlər üçün narahatlıq yaratdığı faktdır. Çünki bu palatanın məqsədi ayrılan vəsaitin nəzərdə tutulmuş istiqamət üzrə xərclənib-xərclənmədiyini müəyyən etmək, xərcləri, maliyyə məsələlərini təftiş etməkdir.

Hazırda  Hesablama Palatası Sumqayıtda bir sıra müəssisələrdə yoxlamalar aparır. Bu yoxlamalar barədə danışmazdan öncə, gəlin, Palatanın fəaliyyətini qısaca olaraq nəzərdən keçirək.

Palatanın internet saytında qurumun fəaliyyəti ilə bağlı deyilir:

“Azərbaycan Respublikası Hesablama Palatasının yaradılması, Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyev tərəfindən dövlət idarəetmə sisteminin, o cümlədən, dövlət nəzarəti sisteminin təkmilləşdirilməsi istiqamətində əsası qoyularaq həyata keçirilən və hal-hazırda Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev cənabları tərəfindən davam etdirilən uğurlu siyasətin tərkib hissəsi olmaqla, dünya dövlətlərinin siyasi və iqtisadi həyatında kənar dövlət maliyyə nəzarətini (icra hakimiyyəti qolundan müstəqil olan dövlət maliyyə nəzarətini) həyata keçirən orqanların rolunun güclənməsi ilə əlaqədardır.

Hesablama Palatası respublika üçün əvvəllər analoqu olmayan, prinsipial olaraq yeni orqandır. Bu orqanın hüquqi statusu Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasından irəli gəlir (92-ci maddə) və 1999-cu ildə qəbul edilmiş “Hesablama Palatası haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununda öz əksini tapmışdır. Azərbaycan xalqının ümumilli lideri Heydər Əliyevin qanunvericilik təşəbbüsü ilə 2001-ci ildə “Hesablama Palatası haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununa beynəlxalq standartlara uyğunlaşdırılma istiqamətində mühüm dəyişikliklər və əlavələr edilmişdir.

Hesablama Palatası qanunvericiliklə müəyyən edilmiş hüquqi səlahiyyətlərinə görə Milli Məclisə hesabat verən, daimi fəaliyyət göstərən dövlət büdcə-maliyyə nəzarəti orqanıdır. Palata təşkilati və funksional müstəqilliyə malikdir. Mahiyyət etibarı ilə Azərbaycan Respublikasının Hesablama Palatası demokratik orqan olmaqla, öz fəaliyyətini qanunçuluq, sərbəstlik, obyektivlik, kollegiallıq, aşkarlıq və ədalətlilik prinsipləri əsasında qurur, fəaliyyəti barədə Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinə hesabat təqdim edir və qanunvericiliklə müəyyən edilmiş vəzifə və funksiyaların yerinə yetirilməsinə görə məsuliyyət daşıyır”.

“Hesablama Palatası haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununa əsasən Hesablama Palatası səlahiyyət müddəti 7 il müəyyən edilmiş sədrdən, sədr müavinindən və 7 auditordan ibarətdir.

Hesablama Palatasının Sədri, Sədr müavini və auditorları Milli Məclisin Sədrinin təqdimatı əsasında Milli Məclis tərəfindən təyin olunurlar. Palata üzvləri vəzifəyə təyin edildikdə və ya vəzifədən azad edildikdə namizədliklərinə Milli Məclisin İqtisadi siyasət daimi komissiyası baxır və onların barəsində rəy verir. Milli Məclisin Daxili Nizamnaməsinə uyğun olaraq Hesablama Palatasının üzvləri dövlət idarəçiliyi, dövlət nəzarəti, iqtisadiyyat, maliyyə sahələrində iş təcrübəsinə malik olan ali təhsilli şəxslər olmalıdır.

Qanunvericiliyə uyğun olaraq Hesablama Palatasının Sədri, onun müavini və Hesablama Palatasının auditorları səlahiyyət müddəti ərzində onları Hesablama Palatasına vəzifəyə təyin etmiş Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin razılığı olmadan tutula, həbsə alına, cinayət məsuliyyətinə cəlb edilə bilməz, onlar barəsində məhkəmə qaydasında inzibati tənbeh tədbirləri tətbiq edilə bilməz, axtarışa məruz qala bilməz, şəxsi müayinə edilə bilməz. Hesablama Palatasının Sədri, onun müavini və Hesablama Palatasının auditorlarına qarşı cinayət işi yalnız Azərbaycan Respublikası Baş prokurorunun təqdimatına əsasən qaldırıla bilər.

Dövlət tərəfindən Hesablama Palatasının Sədri, onun müavini və audirtorlarının peşəkar fəaliyyətinin sərbəstliyinə təminat verilir.

***

Qeyd etdiyimiz kimi, Palata hazırda Sumqayıtda bir sıra müəssisələrdə yoxlamalar aparır. Yoxlamaların şəhərin təhsil və mədəniyyət müəssisələrini əhatə etdiyi bildirilir. Faktı Şəhər Təhsil və Mədəniyyət İdarələrindən də təsdiq etdilər.

“Yoxlamalar davam edir. Bu yoxlamalar 5 ildən bir aparılır, bunu normal qarşılamaq lazımdır. Nəticələr barədə isə bizdə məlumat yoxdur. Bizdə bu haqda məlumat yalnız yekunda təqdim olunan arayışdan sonra olur” – deyə Təhsil Şöbəsindən “168 saat”a bildirilib.

Mədəniyyət İdarəsinin rəisi Namiq Qaffarov da bu cür yoxlamaların aparıldığını təqdiqləyib. N.Qaffarov da nəticələr barədə Hesablama Palatasının yekun aktından sonra məlumatlı olacaqlarını bildirib: “Bizdə yoxlamalar aparılıb və artıq sona çatıb, nəticələri isə Palatanın yekun arayışdan soonra biləcəyik”.

Təhsil sahəsindəki mənbənin “168 saat”a verdiyi məlumata görə isə artıq bir neçə məktəb direktoru vəzifəsindən azad ediləcəyini bilir: “Artıq bir sıra məktəb direktorlarının işində ciddi qüsurlar aşkarlanıb. Onlar vəzifələrindən azad olunmağı bu yoxlamaların minimal nəticəsi kimi artıq qəbul edirlər. Hətta kimlərinsə həbs olunma təhlükəsi belə istisna deyil”.

Hesablama Palatasınının Sumqayıtda yoxlamaları bununla bitməyəcək. Hər halda, Palatanın iki gün öncə keçirilən növbəti kollegiya iclasındakı qərar da belə deməyə əsas verir. İclasda Sumqayıt şəhər İcra Hakimiyyətinin Memarlıq və Şəhərsalma İdarəsinin və İnformasiya və Reklam Departamentinin maliyyə-təsərrüfat əməliyyatlarının qanunvericilik aktlarına uyğunluğuna, eləcə də dövlət büdcəsindən Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin Xəzər Kompleks Ekoloji Monitorinq İdarəsinə ayrılan vəsaitlərin və büdcədənkənar vəsaitlərin istifadəsinə dair audit proqramları müzakirə edilərək təsdiq olunub. Beləliklə, göründüyü kimi sırada şəhər icra hakimiyyətinin iki strukturu və Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin bir idarəsi də var.

Nəhayət, dəqiqləşdirilməmiş məlumata görə Palatanın şəhərin Səhiyyə müəssisələrində də yoxlamaları gözlənilir.