Bu gün orta məktəb şagirdi “vəhhabi”, “sələfi”, “rafizi”, “müşrik” kimi sözləri dərsliklərdəki terminlərdən daha yaxşı bilir, amma təəssüf ki, mənasını tam dərk etmədən

İlk baxışda Xoşqədəm Hidayətqızının verilişi bəzi insanların “prikol” obyektinə çevrilsə də, əslində “Xoşqədəm axtarış sistemi” sadə azərbaycanlı vətəndaşda mərhəmət, təəssüf və vicdan əzabı kimi itmiş, yaxud “korzina”ya düşmüş “insani fayl”ların tapılmasına səbəb olur. Bəlkə də bunun sayəsində çoxları zaman-zaman kimlərəsə etdikləri əməllər barədə düşünür, qərara gəlir, hətta etiraf edərək nələrisə düzəltməyə çalışırlar da. Bu sözləri Elgizin, Zaurun və daha bir neçə nəfər “xalqın problemləriylə maraqlanan”ların (veriliş yazmaq istədim, amma bu şoularda hər şey elə vermişel kimi bir-birinə qarışdığı üçün belə yazdım) vermişelləri barədə də söyləmək olar.

İndi isə gəlin məsələyə çəp baxaq. Belə şoulara dünyanın bir çox ölkələrinin telekanallarında rast gəlmək olar. Və biz də “qloballaşma”, “müasirləşmə” meyarlarına sadiq qalaraq “Axı o əjdahadan niyə bizdə yoxdur?” deyərək teleqazanımızda bu cür vermişellər ərsəyə gətirdik. Sağ olsun teleaşpazlarımız.

Axı belə şouların yaranması üçün zərurət haradan yarandı? Niyə insanlar birdən birə öz şəxsi, ailə problemlərini açıb ortaya qoydu? Nəzərə alsaq ki, evdə söz-söhbət olanda “Ayıbdır, qonşular eşidər” deyən bir millət olduğumuz halda məhrəm məqamlarımızı yüz minlərlə insanın müzakirə predmetinə çeviririk. Həyat yoldaşı ilə problemi olan azərbaycanlı kişi, yaxud qadın əks tərəfi yola gətirmək üçün sonuncu çıxış yolu kimi problemini teleməkana çıxarmağı bilir? İctimai qınağamı ümid bəsləyir? Bəli, bu, bizdə daim mövcud olub ki, ailədə problem yarananda ağsaqqal-ağbirçək müdaxilə edərək öz dünyagörüşü və məsləhətləri ilə yol göstərən olublar. Lakin bu şoulardakı ağsaqqal-ağbirçək əvəzləyiciləri olan ekspertlər üzərilərinə düşən vəzifənin öhdəsindən gəlirlərmi? “Sən necə atasan, yaxud anasan?!”, “Ə, kişi ol e!”, “Utanım sənin yerinə!” kimi aşağılayıcı sözlərlə tərəfləri alçaltmaqlamı yardım edirlər, yaxud çıxış yolu göstərirlər? Bu cür təhqirlər üstündə xaricdə məhkəməyə müraicət edib şərəf və ləyaqətlərinin təhqir olunmasına görə yaxşı pul qazanmaq olur. Bizimkilərin ağlı yoxdur, canım üçün. Camaat arasında necə deyilir, hə tapdım: “Çörək tökülüb, yığışdıran yoxdur”. Bir-iki nəfər eksperti məhkəməyə verib beş-altı manatı alsalar, ağılları başına gələr. Ondan sonra görüm, əlində mikrofon xoruzlana bilərlər, ya yox?!

Digər çəp baxdığım məsələ isə internet mediada xalqın daha bir həssas olduğu dini məsələlərə toxunaraq təzadların yaradılmasıdır. Sosial şəbəkələrdə geniş müzakirə obyektinə çevrilən bu məsələ bəzən tərəflər arasında münaqişələrə gətirib çıxarır. “Sabirabad olayları”, “Sumqayıtda radikalların atışması” və bunlara misal olaraq xəbər lentlərinə düşməyən bir sıra hadisələr..,  zənnimcə saymağa ehtiyac yoxdur. Gah Suriyaya, İraqa yollanan soydaşlarımız müzakirə və qınaq obyektinə çevrilir, gah da İŞİD-in bəyanatları gündəmə gətirilərək şişirdilir. Məqsəd nədir? Kimi şiə məzhəbinin əleyhinə sayt, yaxud sosial şəbəkədə səhifə yaradaraq iyrənc ifadələr işlədir, kimi sünni məzhəbinin batil olmasını iddia edir, kimi isə İslam Cümhuriyyətindən bəhs edir. Məgər həqiqi İslam bunumu söyləyir bizə? Bəli, cihad lazımdır, lakin bu cihad beyinlərdə, fikirlərdə olmalıdır. İnsanlar həqiqi İslamı dərk etməli, əxlaqını təmizləməli, davranışını düzəltməlidir. Peyğəmbərimiz qardaş qırğını düşməsin deyə doğulduğu Məkkədən Mədinəyə hicrət etmədimi?

Bu gün orta məktəb şagirdi “vəhhabi”, “sələfi”, “rafizi”, “müşrik” kimi sözləri dərsliklərdəki terminlərdən daha yaxşı bilir, amma təəssüf ki, mənasını tam dərk etmədən. Və bir-birilərinə söyləməkdən də çəkinmirlər. Nəticədə sonu faciə ilə bitəcək hadisələrə rəvac verilmiş olunur. Hər şeyi dövlət etməməlidir, əziz vətəndaş. Əslində dövlət sən, mən, o olmadan bir heçdir.

Elvin Babyev, Xeberle.com