Dostumuz, blogger, Sumqayıtın fəal gənclərindən olan Əfqan Xəlilli "Sumqayıtda yaşamağınız üçün 10 gözəl səbəb” adlı maraqlı bir yazı yazıb. Düzü, oxuyub çox bəyəndim. Və Xeberle.com-da yerləşdirib paylaşdıq. Yaradıcı gənclərin, bloggerlərin belə məqalə təşəbbüsləri, fikirlərini sərbəst şəkildə bölüşmələri bizim kimi media mənsublarını sevindirməyə bilməz. Odur ki, Əfqan bəyə və digərlərinə bu məsələdə daha da fəal olmağa çağırıram. Sumqayıt haqqında hər zaman ümumi bir yazı yazmaq istəmişəm, lakin hər dəfə nəsə təxirə salmışam. Hazırda Sumqayıt inkişaf dövrünü yaşayır. Sumqayıt günü gündən gözümüzün önündə dəyişir. Getdikcə cavanlaşır, müasirləşir, yenilənir. Yeni icra başçısı Zakir Fərəcovun təyinatından sonra isə Sumqayıt sanki yenidən doğulub, o, bizə SSRİ dövründəki şəhəri xatırladır. Hər yanda abadlıq-quruculuq işləri, tikintilər, yaşıllıq zolaqları, iməciliklər, yeni park və xiyabanlar... Bunlar şəhərin gələcəyinin etibarlı əllərdə olduğunu göstərir. Amma Sumqayıtın problemləri də var. Yəqin ki, problemlər də deyilməli, onlara çıraq tutulmalıdır. Çünki bunsuz inkişaf ola bilməz. Mən burada "Amerika kəşf etməyəcəm”. Çoxumuz bu problem və çatışmazlıqlardan xəbərdarıq. Əfqan Xəlillinin yazısına kölgə salmayaraq, Sumqayıtın 10 nöqsanını göstərəcəm.

1.Sumqayıtda yaşayış binalarında mənzillər çox bahadır. Xüsusən yeni tikilən binalarda. Ümumiyyətlə nə qədər ucuzlaşma olsa da, daşınmaz əmlak Sumqayıtda iş imkanlarına, biznes şəraitinə uyğun deyil. Bu günlərdə özüm üçün kiçik bir araşdırma apardım. Demək, kreditlə verilən yeni binaların aylıq ödənişi minimum 550 manatdan başlayır. İndi sual edirəm, Sumqayıtın özündə aylıq 700-800 manat qazanan varmı ki, daha dəqiq desək, gəlirini leqal olaraq bu qədər göstərə bilən varmı ki, bu binalardan mənzil alsın... Orta aylıq əməkhaqqı ölkəmizdə təxminən 450 manatdır. Yəni şəhərimizdə kimsəyə sirr deyil ki, iş problemi var və işləyənin də məvacibi çox deyil. Odur ki, bu binaların alınmasında aylıq ödəniş qiymətləri real deyil. Bir dostumun təbirincə desək, "Niyə mən Sumqayıtda tutalım, güc-bəla ilə, borc-xərclə 60 000 manata ev almalıyam ki, sonra da iş dalınca hər gün Bakıya yol ölçməli olum?!”

2.Sumqayıtın istilik sistemi problemi. Fəslindən asılı olmayaraq bəlkə də ən aktual məsələdir şəhərdə. Havalar soyuyan kimi problem bütün çılpaqlığı ilə özünü büruzə verir. Soyuq mənzillərdə sobalar yandırılır ki, bu da elektrik xətlərinin yüklənməsinə, qəzalara, üstəlik sakinlərin əlavə məsrəflərinə gətirib çıxarır. Eyni zamanda qazdan boğulma hallarının da əsas səbəblərindən biri vahid istilik təchizatının olmamasıdır. Sumqayıtın minimum 70 faiz mənzillərində istilik sistemi quraşdırılmayıb. Artıq 21-ci əsri yaşamağımıza baxmayaraq bu başqa dünyəvi şəhərlər üçün adi olan məsələ, sumqayıtlılar üçün başağrısına çevrilib. Hörmətli başçımız bu problemi daha tez yoluna qoysa, qədirbilən Sumqayıt sakinlərinin növbəti dəfə böyük etimadı qazana bilər.

3.Sumqayıtın nəqliyyat sektoru demək olar ki, bərbad vəziyyətdədir. Neçə illərdir ki, cəhd edilsə də, şəhərdə hələ də köhnə, sınıq-salxaq, oturacaqları illlərlə yuyulmayan, əyləci baş aparan avtobuslar qalmaqdadır. Hələ də avtobus sürücüləri bir-biri ilə yarışa girir, harda gəldi sərnişin düşürdür və mindirir, istənilən vaxt qəza şəraiti yaradır. İstədiyi zaman xətdən çıxır, intervalda gecikir və sair. Bir sözlə, nəqliyyat sferasında köklü dəyişikliklər özünü çox gecikdirir.

4.Kanalizasiya-drenaj sisteminin zəif işləməsi. Bir sıra yerlərdə isə ümumiyyətlə işləməməsi. Yağışlı günlərdə dəfələrlə Sumqayıtın bir çox küçələrinin avtomobil təkırinin ortasına qədər su içində olmasının şahidi olmuşuq. Bu onu göstərir ki. Yağış sularının normal axın bitməsi üçün normal kanalizasiya sistemi fəaliyyət göstərmir. Amma Sumqayıtdan dəfələrlə yağışlı olan bir neçə xarici şəhərdə yağışa düşmüşəm, yağış kəsib, cəmi 15-20 dəqiqə sonra mən yollarda, küçələrdə yağış suyunun necə "yoxa çıxmasının” şahidi olmuşam. Odur ki, Sumqayıtda bu sahədə əsas məqsəd kanalizasiya borularının tutulması və küçələrin yağış suyu, çirkab su axını çirklənməsinin qarşısını almaqdan ibarət olmalıdır.

5.Zirzəmilərin nəmişliyi, yaxud su ilə dolu olması. Bu isə xüsusən isti günlərdə antisanitariya problemi ilə yanaşı, bizlərə ağcaqanad dərdi də yaşadır. Sumqayıtın ağcaqanadları "dillər əzbəridir”. Çünki illərlə dezinfeksiya işləri aparılmayıb, zirzəmilər qurudulmayıb. Amma son vaxtlar bu sahədə az da olsa, irəliləyişlər sezirəm. Üzü yaya gedirik, nəticəsi özünü çox gözlətməz...

6.Sanuzel və bulaqlar. Sumqayıtda ictimai tualetlərin çox az olması, daha doğrusu elə olmaması təəssüf doğrurur. Nə qədər kafe və restoranların administratorlarından xahiş etmək olar?! Çoxları ağız da büzür... Küçə və parklarımızda bulaqların yenidən bərpa edilməsi isti günlərdə şəhərdə piyada gəzənlərin ürəyinə bir sərinlik gətirərdi. Sumqayıtın iqlimi isti və quraq olduğundan xüsusən çoxlu bulaq və fontanlara ehtiyac var.

7.Bağça çatışmazlığı problemi hələ də var. Bir qisim hallarda kənar mikrorayon və məhəllələrdən gətirilən uşaqların hesabına qrupları dolan bağçalara həmin ərazidə yaşayan valideynlər "yaxın düşə” bilmirlər. Bağça müdirələrinin 1 sözü olur, "Yerimiz yoxdur, dolub...”

8.Sahibsiz heyvanlar, xüsusən küçə itləri də şəhərin narahatlıq doğuran məqamlarındandır. Xüussən şəhərin 17, 18, 13, 9, 10-cu mikrorayonlarıdna bu sahibsiz itlər inasnlara narahatlıq yaradır, bəzən isə hücum edir. Gecə saatlarında adıçəkilən mikrorayonların bəzi yerlərindən isə keçmək çox təhlükəli olur. Bunun əsas səbəbəi isə bu mikrorayonlarda Şadlıq evlərinin toylardan sonra yığılan ət və yemək məhsullarının dərhal ərazidən uzaqlaşdırılmaması, həmin itlərin buna yığılaraq artmasıdır...

9.Əyləncə mərkəzlərinin olmaması. Şəhərdə neçə illərdir ki, gənclər bu sarıdan "əziyyət çəkir”. Xüsusən də paytaxtdan, yaxud əcnəbi bir qonaq gələndə sumqayıtlı gənclər onu ya kafeyə, ya restorana, ya da çayxanaya aparmalı olurlar. Qış aylarında bu ikiqat əziyyət tələb edir. Ümidvarıq ki. Sumqayıtın yeni bulvarının tikintidindən sonra bu nöqsan kökündən həll olunacaq və dənizkənarında əyləncə mərkəzləri, boulinq zalı, kinoteatr və s əyləncə məkanları tikilərək gənclərin istifadəsinə veriləcək.

10.Yollar Sumqayıt sakinlərinin ən ağrılı yerlərindəndir. Düzdür, son aylarda bir çox sahələrə olduğu kimi, yol infrastrukturunda da əsaslı dəyişikliklər edilməkdədir. Amma yenə də Əşya bazarı, Şərq bazarı, 6-cı mkr-nun altı və s. kimi yerlərin ətraf yolları bərbad durumdadır.

Şəhərimizin daha bir nöqsan var, amma buda ha çox təbii şərtlərdən asılıdır. Tozlu küləklər, dəyişik iqlim... Şəhərdə yaşayanlar artıq bu iqlimə öyrəşiblər. Hər halda bu, heç kim üçün xoş deyil. Dənizin sahilində yerləşdiyindən və çoxlu toz kütləsi olduğundan Sumqayıtlılar tozlu küləklərdən heç vaxt sığortalnmayıblar. Odur ki. Sumqayıtlılar ağ köynək geyinməyi elə də sevmirlər. Buna baxmayaraq, Sumqayıt çox yaşıl, Xəzərin qoynunda salınan gözəl bir şəhərdir. Sumqayıt hər halı ilə könül oxşayır. Yaşıl parkları, geniş xiyaban və küçələri, səliqə ilə salınan mikrorayon və məhəllələri... Buranın əla turizm potensialı da var. Lakin təəssüf ki, indiyə qədər bu məsələyə ciddi diqqət ayrılmayıb. Amma gələcək nikbinlik vəd edir. Belə ki, şəhər Mədəniyyət və Turzim İdarəsi tərəfindən təşkil olunacaq "Sumqayıtı tanıyaq" adı altında turların təşkili, Sumqayıtda son dövrlərdə fəaliyyətə başlayan travel şirkətlərin artması və ən əsası Sumqayıt bulvarının tikintisi turizm sektorunun inkişaf edəcəyinə ümidlər verir.

Bax belə. İnanırıq ki, bu sadaladığımız nöqsanlar tezliklə şəhər rəhbərliyi tərəfindən nəzərə alınacaq. Hər halda icra hakimiyyətinin 164 "Qaynar xətti”nə gələn şikayətlərin də böyük əksəriyyəti əsasən yuxarıda qeyd etdiyimiz mövzularda olur. İnanaq ki, artıq bunların böyük hissəsi elə icraat mərhələsində idi. Dediklərimiz sadəcə problemə müdaxiləni bir az da sürətləndirəcək.

Elnur Ağayev

Xeberle.com